Coraz poważniejszy problem dzieci i młodzieży dostających się nielegalnie do Europy wymaga „spójnego systemu”, który powinien im zapewnić „normalność i stabilność”, czy miałoby to oznaczać zintegrowanie ich i zmianę miejsca zamieszkania, czy też wywiezienie ich – stwierdził Europejski Komitet Regionów. Zalecenia przyjęte 11 października przez unijne zgromadzenie polityków lokalnych i regionalnych miałyby konsekwencje dla opieki, legalnego dostępu, zakwaterowania i integracji migrantów i obejmowałyby większe skupienie na migrujących dzieciach w pracy urzędników lokalnych, krajowych i unijnych.

Propozycje – zawarte w opinii opracowanej przez Yoomi Renström (SE/PES), członkinię rady miejskiej Ovanåker i sprawozdawczynię w sprawie przyjmowania migrantów dla Kongresu Władz Lokalnych i Regionalnych Rady Europy – to odpowiedź na wysiłki Komisji Europejskiej, aby zająć się jednym z najpoważniejszych i najbardziej delikatnych aspektów problemu uchodźców i migrantów. Coraz więcej uchodźców i nielegalnych migrantów w wieku poniżej 18 lat umiera w drodze lub po przybyciu do Europy albo dochodzi do ich zaginięcia.

„Unia Europejska potrzebuje spójnego systemu, w którym decydenci i urzędnicy na szczeblu lokalnym, krajowym i unijnym działają na rzecz realizacji wspólnych celów, gdy musimy stawić czoła temu pilnemu, narastającemu i długofalowemu problemowi" – stwierdziła Yoomi Renström. „Wiemy, co musimy zrobić – musimy w pełni respektować ducha i literę prawa międzynarodowego – i mamy odpowiednie narzędzia prawne, lecz szerzej zarysowanym celem musi być zapewnienie tym dzieciom poczucia normalności i stabilności w perspektywie krótko- i długoterminowej. Niełatwo jest zapewnić migrującym dzieciom, które są w szczególnie trudnej sytuacji, ochrony, integracji i edukacji, podczas gdy ich liczba cały czas dramatycznie rośnie, lecz są już rządy lokalne i krajowe, które wypracowały dobre praktyki i pokazują, że małe, dobrze ukierunkowane interwencje mogą diametralnie odmienić sytuację. Jest wiele rzeczy, które można i należy ulepszyć. Nie możemy akceptować faktu, że wiele dzieci żyje w warunkach zbliżonych do więziennych”.

Dalej mówiła: „Niezbędny jest na przykład odpowiedni system opieki. Opiekunowie zapewniają ochronę, zmniejszają prawdopodobieństwo zaginięcia dziecka i zwiększają jego szanse na integrację. Powinni to być dobrze wyszkoleni specjaliści, którzy będą się zajmować ograniczoną liczbą dzieci. W Europie tak się nie dzieje. W moim własnym kraju, Szwecji, istnieje system opieki i – nawet jeśli wymaga on udoskonalenia i wzmocnienia – wiemy, jakie korzyści przynosi on dzieciom”.

Zalecenia Europejskiego Komitetu Regionów oznaczałyby, że w każdym ośrodku recepcyjnym znajdowałby się rzecznik ds. ochrony dzieci i oferowane byłoby osobne zakwaterowanie dla przybyłych dzieci i młodzieży z wykluczeniem przetrzymywania. Dzieci byłyby traktowane priorytetowo i przeprowadzana byłaby zindywidualizowana analiza, podczas której oceniane byłyby ich konkretne potrzeby w zakresie ochrony. W zaleceniach podkreśla się zagrożenia związane z długoterminową marginalizacją i szczególnie niekorzystną sytuacją i podatnością na wykorzystanie migrujących dzieci. Akcentuje się także kluczowe znaczenie integracji i „szybkiego i rzetelnego dostępu do formalnej edukacji sprzyjającej włączeniu”.

Opinia zwraca uwagę na wiele luk w podejściu do reformowania wspólnego europejskiego systemu azylowego, w tym na fakt, że w dokumencie Komisji Europejskiej poświęconym kwestii migrujących dzieci „nie uwzględnia się okoliczności i uwarunkowań działania władz lokalnych i regionalnych” oraz na nieodpowiednie finansowanie i wsparcie dla miast i regionów. W opinii kładzie się nacisk na kryteria określania i oceniania „najlepszego interesu” dziecka i z zadowoleniem przyjmuje się plany UE zlikwidowania tych niedociągnięć oraz wzywa się do „zgodnej z prawem oceny wieku” z myślą o zniwelowaniu istniejących w tym zakresie różnic w UE. Istotne jest także udoskonalenie danych, tak aby były porównywalne i zawierały podstawowe informacje, takie jak płeć migrującego dziecka.

Kontakt:
Andrew Gardner
Tel. +32 473 843 981
andrew.gardner@cor.europa.eu