Europejski Komitet Regionów wnioskuje o usunięcie istniejących barier, które utrudniają pełny rozwój lokalnych społeczności energetycznych w Europie

Władze lokalne i regionalne odgrywają kluczową rolę w dążeniu Europy do realizacji jej celów dotyczących energii i klimatu. Produkcja energii na poziomie lokalnym ma zasadnicze znaczenie dla wspierania produkcji energii odnawialnej, upowszechniania demokracji energetycznej i zmniejszania ubóstwa energetycznego. Obecnie około 50 mln gospodarstw domowych w Europie ma trudności z odpowiednim ogrzewaniem ( EPOV ). Potrzeba ok. 180 mld EUR dodatkowych inwestycji rocznie, by osiągnąć do 2030 r. uzgodnione w Paryżu cele UE, w tym zmniejszenie o 40% emisji gazów cieplarnianych (w stosunku do poziomu z 1990 r.).

Podczas gdy różne aspekty pakietu dotyczącego czystej energii w UE stopniowo nabierają kształtu, Europejski Komitet Regionów, dwa tygodnie po ogłoszeniu strategii Komisji Europejskiej na rzecz osiągnięcia neutralności emisyjnej w 2050 r., przyjął opinię zawierającą zalecenia na rzecz pełnego wprowadzenia lokalnych społeczności energetycznych, w tym spółdzielni energetycznych.

Członkowie przyjęli opinię sprawozdawczyni Mariany Gâju (RO/PES) w sprawie: „Modele lokalnej kontroli nad energetyką i rola lokalnych społeczności energetycznych w transformacji energetycznej w Europie” . Europejskie miasta i regiony odnotowują, że społeczności energetyczne nadal napotykają wiele przeszkód w swoim rozwoju, takich jak restrykcyjne krajowe ramy prawne, ograniczony dostęp do krajowych sieci energetycznych i do finansowania, a także sprzeczne systemy wsparcia pomiędzy państwami członkowskimi oraz brak wsparcia politycznego.

Burmistrz gminy Cumpăna, okręg Konstanca w Rumunii, Mariana Gâju (RO/PES) powiedziała: „Uważamy, że przyszłość produkcji energii jest w rękach obywateli. Musimy zapewnić, by lokalne społeczności energetyczne mogły w pełni przyczyniać się do decentralizacji i demokratyzacji systemów energetycznych oraz wspierać zrównoważony rozwój gospodarczy i społeczny na poziomie lokalnym. Lokalna produkcja, dystrybucja i zużycie energii mają kluczowe znaczenie dla walki z ubóstwem energetycznym”.

Miasta i regiony domagają się uproszczonych zasad i procedur administracyjnych dla małych producentów energii ze źródeł odnawialnych i dla lokalnych społeczności energetycznych, aby zagwarantować, że nie będą spotykały się z dyskryminującymi obciążeniami administracyjnymi lub dodatkowymi kosztami w porównaniu z tradycyjnymi przedsiębiorstwami energetycznymi.

Członkowie wzywają do bliższej współpracy pomiędzy UE a państwami członkowskimi w działaniach dotyczących regionów i energii. Przypominają, że uproszczenie różnych systemów wsparcia na rzecz energii ze źródeł odnawialnych ma zasadnicze znaczenie dla realizacji celów unii energetycznej i porozumienia paryskiego, a także celów zrównoważonego rozwoju ONZ.

Unijne zgromadzenie przedstawicieli miast i regionów wzywa UE i jej państwa członkowskie do lepszego planowania i do opracowania długoterminowych strategii inwestycji w projekty dotyczące energii odnawialnej, przy zapewnieniu mechanizmów wsparcia finansowego, tak aby lokalna kontrola nad energetyką miała solidniejsze podstawy.

W związku z tym KR wzywa państwa członkowskie do stworzenia specjalnych systemów wsparcia finansowego dla lokalnych społeczności energetycznych, w szczególności podczas fazy planowania i rozruchu. Miasta i regiony UE zalecają opracowanie systemów zamiany dotacji na pożyczki, zapewnienie gwarancji i przystępnych kredytów oraz umożliwienie łatwego dostępu do informacji technicznych i wytycznych dotyczących tworzenia, finansowania i eksploatacji projektów wspólnotowych i innowacyjnych struktur własności.

Przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych wzywają wszystkie szczeble sprawowania rządów do lepszego informowania obywateli o potencjale lokalnych społeczności energetycznych i o możliwościach uczestniczenia w nich. Członkowie z zadowoleniem przyjmują odniesienie do roli lokalnych społeczności energetycznych zawarte w najnowszym prawodawstwie Unii, lecz zwracają się o większą jasność i o wspólne zasady, aby w pełni wykorzystać potencjał tych społeczności.

Członkowie KR-u zalecają, aby władze lokalne i regionalne z całej Europy zidentyfikowały społeczności energetyczne i wspierały ich rozwój za pośrednictwem usług doradczych.

Kontekst

Europejski Komitet Regionów zareagował na różne aspekty pakietu dotyczącego czystej energii w następujących opiniach:  

Stworzenie nowego ładu dla odbiorców energii , sprawozdawca: Michel Lebrun (BE/EPL), radny gminy Viroinval (kwiecień 2016 r.).

Zarządzanie unią energetyczną i czysta energia , sprawozdawca: Bruno Hranić (HR/EPL), burmistrz gminy Vidovec (lipiec 2017 r.).

Efektywność energetyczna i budynki , sprawozdawca: Michiel Rijsberman (NL/ALDE), członek Zarządu Prowincji Flevoland (lipiec 2017 r.).

Energia ze źródeł odnawialnych i rynek wewnętrzny energii elektrycznej , sprawozdawczyni: Daiva Matonienė (LT/EKR), członkini Rady Miasta Szawli (Šiauliai).

Europejskie Obserwatorium Ubóstwa Energetycznego (EPOV) jest 40-miesięcznym projektem zapoczątkowanym w grudniu 2016 r. Jego głównym zadaniem jest zainicjowanie zmian w wiedzy o skali ubóstwa energetycznego w Europie oraz zapoczątkowanie innowacyjnych strategii politycznych i praktyk w celu jej zwalczenia.

Komisja Europejska (marzec 2018 r.). Potrzeba ok. 180 mld EUR dodatkowych inwestycji rocznie, by osiągnąć do 2030 r. uzgodnione w Paryżu cele UE, w tym zmniejszenie o 40% emisji gazów cieplarnianych.

Kontakt: David Crous | david.crous@cor.europa.eu | +32 (0) 470 88 10 37