Kliknij tutaj, aby uzyskać automatyczne tłumaczenie poniższego tekstu.
Nasze miasta po pandemii COVID-19: karta lipska nie traci na znaczeniu  

W tym wywiadzie Juan Espadas (ES/PES) , burmistrz Sewilli i przewodniczący Komisji ENVE i grupy roboczej „Zielony Ład w terenie” w KR-ze, odpowiada na cztery pytania o nową kartę lipską , zbiór zasad mających prowadzić europejskie miasta ku większej zrównoważoności, wyższej odporności i szerszej inkluzywności. Opinię KR-u w sprawie odnowienia karty lipskiej przyjęto na sesji plenarnej w październiku 2020 r. Nowa karta lipska ma dziś niesłabnące wciąż znaczenie, zwłaszcza dla wspierania zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich po pandemii COVID-19.

Pandemia COVID-19 unaoczniła potrzebę rozwoju „miękkiej” mobilności czy też nowej organizacji pracy w miastach. Zalecenia te są także spójne z celami porozumienia paryskiego i wpisują się w realizację celów zrównoważonego rozwoju ONZ . Czy powiedziałby Pan, że Pańska opinia w sprawie odnowienia karty lipskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich jest pionierska, gdyż proponuje nowe strategie rozwoju dla miast w ramach planu odbudowy i na czas po pandemii?

Zarówno rząd niemiecki, sprawujący prezydencję w Radzie UE w drugiej połowie 2020 r., jak i Europejski Komitet Regionów pracowały nad nową kartą lipską długo przed kryzysem spowodowanym przez pandemię. Jako demokratycznie wybrani politycy musimy zadbać o to, by ten straszliwy kryzys udało się przekuć w szansę na poprawę jakości życia wszystkich naszych współobywateli. W ostatnich latach znacznie ulepszyliśmy nasze wspólne strategie przeciwdziałania zmianie klimatu, a to dzięki fundamentalnym umowom międzynarodowym – w grudniu 2020 r. przypadła piąta rocznica zawarcia paryskiego porozumienia klimatycznego. W nowej karcie lipskiej aktualizuje się potrzeby podmiotów miejskich w świetle nowego globalnego paradygmatu. Miasta są motorem zmiany, która ma przynieść bardziej zrównoważony i zdrowszy świat. Kiedy już porozumieliśmy się co do kolejnego długoterminowego budżetu UE i planu odbudowy po pandemii, karta lipska dowodzi swojego niesłabnącego znaczenia dla kierowania naszych miast ku nowej erze zrównoważonego rozwoju, odporności i inkluzywności.

W opinii podkreśla Pan, że niezbędne jest partnerstwo z miastami europejskimi, jeśli UE ma osiągnąć swoje cele określone w Europejskim Zielonym Ładzie. Czy władze lokalne i regionalne są Pana zdaniem wystarczająco włączone w realizację planu odbudowy Next Generation EU? Czy środki przydzielone regionom i miastom na rozwój zrównoważonych miast – w zrównoważonych regionach – wystarczą na to, aby przeprowadzić transformację ekologiczną i cyfrową w Europie, nie zaniedbując nikogo?

Przede wszystkim musimy zauważyć, że każde państwo członkowskie UE posiada własną strukturę administracyjną. Dlatego dość trudno jest ściśle przeanalizować zaangażowanie władz lokalnych i regionalnych w jakimkolwiek obszarze polityki UE. Niewątpliwie Europejski Komitet Regionów stanowi forum pozwalające na udział miast i regionów w kształtowaniu polityki UE, a w szczególności planu Next Generation EU , który ma pozwolić przezwyciężyć dramatyczne skutki społeczne i gospodarcze pandemii COVID-19. Nie wolno nam zapominać, że miasta są podmiotami najbliższymi obywatelom i to one również będą musiały wdrożyć większość środków naprawczych. Władze lokalne – i regionalne – muszą więc znajdować się w samym centrum projektowania planów odbudowy i priorytetowych inwestycji. Na początku 2020 r. przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen określiła swoje priorytety, a na pierwszym miejscu umieściła Europejski Zielony Ład , nową strategię wzrostu UE, która ma posłużyć osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r. Wszystkie polityki UE muszą być zgodne z zasadami i celami Europejskiego Zielonego Ładu. Nie możemy patrzeć wstecz. Przyszłość albo będzie ekologiczna, albo jej po prostu nie będzie. Miasta mają kapitalne znaczenie dla osiągnięcia tego celu.

Pandemia COVID-19 uwydatniła też wzajemne zależności między obszarami miejskimi i wiejskimi, szczególnie pod kątem organizacji systemów żywnościowych w Europie. Co proponuje Pan w swojej opinii z myślą o zacieśnieniu współpracy między tymi obszarami, tak aby można było skuteczniej osiągnąć cele ujęte w polityce spójności, Zielonym Ładzie czy strategii „od pola do stołu”?

Musimy zacieśnić współpracę między obszarami miejskimi i wiejskimi, jeśli chcemy zbudować bardziej zrównoważone miasta. Kluczowym czynnikiem jest współpraca w zakresie produkcji i konsumpcji żywności. Promowanie konsumpcji produktów żywnościowych, które są wytwarzane w pobliżu obszarów miejskich, nie tylko zwiększy zrównoważoność naszych systemów żywnościowych, lecz także poprawi nasze zdrowie. Jestem przekonany, że musimy też zaakcentować wagę obszarów metropolitalnych, ponieważ nie możemy zrozumieć funkcjonowania miast, jeśli nie uwzględnimy otaczających ich obszarów metropolitalnych. Muszą one współpracować ze sobą jako jedna całość, aby ulepszyć zasobooszczędność w miastach.

Komisja Europejska forsuje swoją inicjatywę wspierania lepszego stanowienia prawa. Co sugeruje Pan w tej dziedzinie? Czy Pańskim zdaniem konieczna byłaby reforma europejskiego semestru, żeby lepiej uwzględnić regiony i miasta, cele polityki spójności i wdrażanie Europejskiego Zielonego Ładu?

W pierwszej kolejności chciałbym wyjaśnić, że lepsze stanowienie prawa nie oznacza deregulacji. W istocie Europa musi być dzisiaj skuteczniejsza, a pandemia koronawirusa pozwoliła nam wyraźniej to sobie uświadomić. Jedynym sposobem osiągnięcia tego celu jest wzmocnienie współpracy i koordynacji między różnymi poziomami sprawowania rządów, tj. europejskim, krajowym, a także regionalnym i lokalnym. Jest to z pewnością pierwszy krok na drodze do lepszego stanowienia prawa! Na przykład europejski semestr – europejski proces, w ramach którego co roku opracowuje się szczegółowe zalecenia gospodarcze dla państw członkowskich UE – nie może w dalszym ciągu być czysto biurokratyczną procedurą, która nie podlega demokratycznej kontroli ani nie ma zakotwiczenia w regionach UE. Dlatego też jako członkowie Europejskiego Komitetu Regionów chcemy, aby regiony i miasta były formalnie zaangażowane w opracowywanie tych zaleceń. Domagamy się też, aby upoważniono Parlament Europejski do pełnego wykorzystywania jego roli w zakresie kontroli demokratycznej, co obecnie nie ma miejsca. Poza tym jeśli chodzi o tematykę, można się zastanawiać, dlaczego w szczegółowych wskazaniach europejskiego semestru jeszcze do niedawna pomijano zalecenia w sprawie inwestycji publicznych, solidarności lub celów zrównoważonego rozwoju, zwłaszcza biorąc pod uwagę, że bieżący kryzys pokazuje, jak byłoby to potrzebne. Musimy zmienić to podejście, aby dostosować się do konkretnych potrzeb naszych współobywateli i terytoriów i reagować na nie. Jest to jedyny sposób, aby wcielić w życie Europejski Zielony Ład, nie pozostawiając nikogo w tyle.

Kontekst:

Karta lipska na rzecz zrównoważonego rozwoju miast europejskich , przyjęta podczas niemieckiej prezydencji w Radzie UE w 2007 r., pomogła ugruntować koncepcję zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich na szczeblu UE i wywarła istotny wpływ na opracowanie inicjatyw UE takich jak agenda miejska .

Nowa karta lipska została przyjęta 30 listopada 2020 r. na nieformalnym posiedzeniu ministrów odpowiedzialnych za rozwój obszarów miejskich i rozwój terytorialny.

W tej odnowionej wersji uwzględnia się wpływ kryzysów pandemicznych na miasta i potencjalnie z nich wynikający wzrost dysproporcji terytorialnych. Popiera się w niej zasady zintegrowanego, ukierunkowanego na konkretny obszar podejścia opartego na wielopoziomowym sprawowaniu rządów.

Zauważa się, że obszary wiejskie, które otaczają miasta, zapewniają tym ostatnim spore korzyści. Wyraźnie uznaje się, że istotne znaczenie, zarówno dla obywateli, jak i terytoriów, ma wspieranie spójności cyfrowej w Europie.

W nowym tekście karty lipskiej dostrzega się także ważność trzech filarów (lepsze stanowienie prawa, lepsze finansowanie i lepsza wiedza) agendy miejskiej UE określonych w pakcie amsterdamskim.

W drugiej połowie 2020 r. niemiecka prezydencja Rady UE zastosowała się do zalecenia KR-u, aby przedstawić konkluzje Rady w sprawie karty lipskiej, agendy miejskiej dla UE i jej związku z agendą terytorialną UE. Zostały one przedłożone Radzie UE ds. Środowiska i przyjęte przez nią 17 grudnia 2020 r.

Kontakt z prasą: pressecdr@cor.europa.eu

Udostępnij :