Aż 95 % ludności miejskiej w UE jest narażone na stężenia zanieczyszczeń przekraczające wytyczne WHO dotyczące jakości powietrza.
Europejski Komitet Regionów przedstawił opinię w sprawie 8. unijnego programu działań w zakresie środowiska (EAP), wspólnej unijnej strategii ochrony środowiska na 2030 r., która wspiera cele Europejskiego Zielonego Ładu . Prognozy dla Europy w zakresie środowiska na nadchodzące dziesięciolecia są zniechęcające – wynika ze sprawozdania Europejskiej Agencji Środowiska za 2020 r. Europa cierpi z powodu intensyfikacji rolnictwa, utraty różnorodności biologicznej, pogarszania się stanu ekosystemów i dzikiej fauny i flory oraz niskiej jakości powietrza. Aż 95% mieszkańców miast w UE codziennie jest narażonych na stężenia zanieczyszczeń, które przekraczają wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące jakości powietrza, co powoduje 400 tys. przedwczesnych zgonów rocznie.
W sprawozdaniu na temat stanu środowiska na 2020 r. Europejska Agencja Środowiska (EEA) ostrzega, że Europa stoi w obliczu wyzwań środowiskowych o niespotykanej dotąd skali i pilności. Chociaż w ostatnich dziesięcioleciach polityka UE na rzecz ochrony środowiska i klimatu przyniosła znaczące korzyści, Europa zmaga się nieustannie z problemami w takich obszarach, jak utrata bioróżnorodności, zużycie zasobów, skutki zmiany klimatu oraz związane ze środowiskiem zagrożenia dla zdrowia i jakości życia.
Sprawozdawcą KR-u w sprawie 8. EAP jest Dimitrios Karnavos (EL/EPL) . Burmistrz Kallithei stwierdził: „Pandemia COVID-19 nauczyła nas, że pilnie potrzebujemy lepszego środowiska, zdrowszych miast i czystszego powietrza . Musimy zadbać o to, by nowy program działań w zakresie środowiska promował zrównoważone otoczenie biznesowe i zielone inwestycje jako podstawę do osiągnięcia środowiska wolnego od toksyn, zapewnienia ludziom lepszych standardów życia i tworzenia bardziej odpornych społeczności. Miast i regionów nie można jednak pozostawić samym sobie. Władze lokalne i regionalne powinny dysponować właściwymi narzędziami i odpowiednimi zasobami, aby wdrażać prawodawstwo i politykę w zakresie ochrony środowiska w terenie, bez których nie zbudujemy większej odporności na przyszłe pandemie ani nie osiągniemy neutralności klimatycznej do 2050 r.”
KR podkreśla, że tradycyjna, sektorowa polityka ochrony środowiska jest w dużej mierze nieskuteczna, i wzywa do przyjęcia zintegrowanego kształtowania polityki, które zapewni synergię między politykami UE i zapobiegnie ich niedopasowaniu. Członkowie proponują przyjęcie podejścia opartego na zdrowym stylu życia w odniesieniu do wszystkich polityk UE promujących ludzkie zdrowie, zdrową planetę, gospodarkę i społeczeństwo z szansami dla wszystkich.
Biorąc pod uwagę złożoność obecnych wyzwań w zakresie środowiska, cele 8. programu działań w zakresie środowiska nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez same państwa członkowskie. Władze lokalne i regionalne posiadają kompetencje w kluczowych obszarach ochrony środowiska. Ich pełne zaangażowanie ma zasadnicze znaczenie w opracowywaniu i wdrażaniu polityki ochrony środowiska, ale także w nawiązywaniu kontaktów z obywatelami, przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczymi i lokalnymi zainteresowanymi stronami.
Członkowie zwracają się do Komisji Europejskiej o wsparcie w celu zapewnienia pełnego udziału władz lokalnych i regionalnych we wszystkich wymiarach kształtowania polityki ochrony środowiska. W związku z tym KR ubolewa, że 8. EAP nie zawiera odniesienia do platformy technicznej na rzecz współpracy w dziedzinie środowiska , ustanowionej w 2012 r. między KE a KR-em, mającej na celu wspieranie dialogu na temat lokalnych i regionalnych problemów i rozwiązań w zakresie stosowania prawa UE dotyczącego ochrony środowiska.
KR przypomina, że wysiłki na rzecz ekologicznej odbudowy powinny uwzględniać różnice i wyzwania terytorialne oraz gwarantować, że żadna społeczność nie zostanie pominięta. Społeczności lokalne i regionalne potrzebują odpowiednich instrumentów i zasobów, aby poprawić wdrażanie polityki ochrony środowiska w terenie. Członkowie wskazują, że podejście ukierunkowane na konkretny obszar jest najlepszym sposobem wdrażania polityki ochrony środowiska w oparciu o specyfikę każdego obszaru KR domaga się, by 8. EAP wykraczał poza typologię miasto-wieś i zawierał wyraźne odniesienie do wszystkich rodzajów społeczności, w tym obszarów przybrzeżnych, górskich, wyspiarskich, archipelagowych i najbardziej oddalonych.
Członkowie wzywają do podejmowania ambitnych inwestycji w kluczowych zielonych sektorach w celu stymulowania wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy przy jednoczesnym budowaniu odporności i podkreślają, że pilnie potrzebne są dalsze badania naukowe, wiedza oraz publicznie i łatwo dostępne dane.
Przywódcy lokalni i regionalni apelują o pełne włączenie polityki w zakresie środowiska, klimatu i gospodarki o obiegu zamkniętym do działań budżetowych, gospodarczych i społecznych UE, w tym do działań objętych planem odbudowy związanym z COVID-19. Obecnie 30% środków zarówno z długoterminowego budżetu UE, jak i z instrumentu NextGenerationEU przeznaczono na walkę ze zmianą klimatu.
KR wzywa do ściślejszej współpracy między Komisją Europejską a władzami lokalnymi i regionalnymi w celu poprawy dostępności i interoperacyjności danych na szczeblu lokalnym i regionalnym, co ma kluczowe znaczenie dla pomyślnego wdrożenia 8. EAP.
Chociaż członkowie popierają nowe ramy monitorowania zaproponowane przez Komisję Europejską w 8. EAP i z należytym uwzględnieniem istniejących ram takich jak przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska , KR wzywa do ustanowienia wskaźników wiodących dla najważniejszych obszarów, takich jak gospodarka o obiegu zamkniętym, klimat i energia, różnorodność biologiczna i zerowa emisja zanieczyszczeń. KR proponuje włączenie władz lokalnych i regionalnych w określanie nowych wskaźników, które powinny obejmować zapewnienie jakości, równowagę, stosowalność, ustalanie priorytetów, elastyczność, terminowość i okresowość.
Przywódcy lokalni i regionalni popierają wzmożenie wysiłków w zakresie edukacji ekologicznej i projektów młodzieżowych na rzecz podnoszenia świadomości ekologicznej.
Kontekst:
Od połowy lat siedemdziesiątych XX wieku polityka UE w dziedzinie środowiska opiera się na kolejnych programach działań w zakresie środowiska (EAP) określających cele priorytetowe, które mają zostać osiągnięte w danym okresie. Ponieważ 7. EAP zakończył się w 2020 r., Komisja Europejska zatwierdziła wniosek dotyczący 8. EAP , który jest uzupełnieniem Europejskiego Zielonego Ładu, na okres do 2030 r.
8. EAP, oparty na Europejskim Zielonym Ładzie, ma sześć celów priorytetowych .
Pandemia COVID-19 to okazja do przyspieszenia działań w dziedzinie środowiska Kliknij tutaj , aby zapoznać się z naszym wywiadem z Dimitriosem Karnavosem (EL/EPL) na temat 8. programu działań w zakresie środowiska opublikowanego 19 stycznia 2021 r.
Kliknij tutaj, aby uzyskać dostęp do sprawozdania Europejskiej Agencji Środowiska „Środowisko Europy - stan i prognozy 2020”.
Jeśli chodzi o zanieczyszczenie powietrza, od 2000 r. nastąpił spadek stężenia głównych czynników zanieczyszczenia powietrza w UE. Jednak 95% ludności miejskiej w UE pozostaje narażone na stężenie zanieczyszczeń przekraczające wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące jakości powietrza, a prawie 20% ludności miejskiej UE mieszka na obszarach, na których stężenie zanieczyszczeń powietrza przekracza co najmniej jedną z unijnych norm jakości powietrza. Jakość powietrza pogarsza się osiągając niebezpieczne poziomy na niektórych obszarach, zwłaszcza w regionach górniczych. Narażenie na pył zawieszony powoduje rocznie ok. 400 tys. przedwczesnych zgonów w Europie.
Natura 2000 jest największą skoordynowaną siecią obszarów chronionych na świecie. Chroni ona najcenniejsze i najbardziej zagrożone gatunki i siedliska w Europie.
KR przyjął opinie legislacyjne w sprawie poprzednich EAP. W 2019 r. KR przyjął opinię z inicjatywy własnej zatytułowaną „W kierunku 8. unijnego programu działań w zakresie środowiska” , której sprawozdawcą był Cor Lamers (NL/EPL) , burmistrz Schiedamu. Podstawą opinii była specjalna analiza .
8. EAP, oparty na Europejskim Zielonym Ładzie, ma sześć celów priorytetowych . Aby móc ocenić i informować, czy UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia tych celów, we wniosku dotyczącym 8. EAP zaproponowano ustanowienie nowych ram monitorowania.
W dniu 13 października 2020 r. Komisja Europejska i Europejski Komitet Regionów (KR) zobowiązały się przejść do nowego etapu współpracy, aby przyspieszyć realizację Zielonego Ładu w europejskich regionach i miastach. Podczas debaty Frans Timmermans, wiceprzewodniczący wykonawczy Komisji Europejskiej do spraw Europejskiego Zielonego Ładu, wezwał samorządy lokalne i regionalne do przyjęcia odpowiedzialności za Zielony Ład i do kształtowania go w dziedzinach wchodzących w zakres ich kompetencji. Komunikat prasowy można przeczytać tutaj .
Zielony Ład w terenie to nowa inicjatywa Europejskiego Komitetu Regionów, której celem jest zapewnienie miastom i regionom centralnego miejsca w działaniach związanych z Europejskim Zielonym Ładem oraz zadbanie o to, by zarówno unijna strategia zrównoważonego wzrostu, jak i plany odbudowy po pandemii COVID-19 przełożyły się na bezpośrednie finansowanie dla miast i regionów oraz konkretne projekty dla każdego obszaru. Realizację tej inicjatywy rozpoczęto 15 czerwca 2020 r. od utworzenia specjalnej grupy roboczej złożonej z 13 członków . Komunikat prasowy można przeczytać tutaj .
Zapoznaj się z 200 najlepszymi praktykami Zielonego Ładu na naszej mapie internetowej .
Kontakt:
David Crous
david.crous@cor.europa.eu
+32 (0) 470 88 10 37