Miasta i regiony apelują o to, by cele zrównoważonego rozwoju znalazły się w centrum przyszłej długoterminowej strategii europejskiej po ich zaniedbaniu przez Radę Europejską. Głównym tematem dyskusji z wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej Jyrkim Katainenem na czerwcowej sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów (KR-u) było uczynienie z celów zrównoważonego rozwoju podstawy długoterminowej strategii UE na rzecz zrównoważonej Europy do 2030 r. Członkowie KR-u przyjęli również opinię autorstwa Arnoldasa Abramavičiusa (LT/EPL), w której skupiono się na roli regionów i miast w lokalizacji celów zrównoważonego rozwoju.
17 celów zrównoważonego rozwoju – przyjętych przez Zgromadzenie Ogólne ONZ we wrześniu 2015 r. – to plan wytyczający przyszły kierunek rozwoju gospodarczego i społecznego naszej planety w przyszłości. Każdy z 17 celów wyznacza konkretne cele (ogółem 169 celów) z zamiarem wyeliminowania ubóstwa, ochrony środowiska i zapewnienia dobrobytu do 2030 r. W styczniu 2019 r. Komisja Europejska przedstawiła dokument otwierający debatę na temat bardziej zrównoważonej Europy, proponując trzy scenariusze dotyczące tego, w jaki sposób można osiągnąć cele i zadania. Jednym z proponowanych scenariuszy było przyjęcie przez UE nadrzędnej strategii UE w zakresie zrównoważonego rozwoju. Europejski Komitet Regionów chce pójść o krok dalej.
Jeżeli UE chce pokazać, że poważnie traktuje kwestie równości i zmiany klimatu, zrównoważony rozwój musi być czymś więcej niż uwagą na marginesie, ale zamiast tego musi stanowić główny punkt odniesienia w nowej dekadzie. Choć godne ubolewania jest to, że państwa członkowskie UE nie miały odwagi, by w pełni zobowiązać się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju na 2030 r., nasz Komitet będzie kontynuować przekaz, że nie mamy alternatywy. Musimy budować zrównoważoną UE, współpracując z jej regionami i miastami – powiedział przewodniczący KR-u Karl-Heinz Lambertz .
Biorąc pod uwagę, że 65 % z 169 celów szczegółowych zawartych w 17 celach zrównoważonego rozwoju nie może zostać osiągnięte bez zaangażowania podmiotów szczebla niższego niż krajowy ( ONZ ), podejście oddolne i wielopoziomowe sprawowanie rządów mają nadrzędne znaczenie dla osiągnięcia ambitnych celów określonych w programie działań ONZ na 2030 r. Z przeprowadzonego niedawno przez KR badania dotyczącego lokalnego i regionalnego wkładu w osiąganie celów zrównoważonego rozwoju, zrealizowanego wspólnie z OECD (Organizacją Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), wynika, że 59 % respondentów jest w trakcie realizacji celów zrównoważonego rozwoju.
Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej do spraw miejsc pracy, wzrostu, inwestycji i konkurencyjności Jyrki Katainen powiedział: Komitet Regionów, nasze miasta, gminy i regiony są głównymi partnerami w dziedzinie wdrażania i innowacji. Bez tego bliskiego związku nie udało by się nam osiągnąć celów ustalonych wspólnie na szczeblu UE. Następnie dodał: Innowacje wywodzą się z regionów. Każda innowacja ma miejsce w mieście bądź w gminie.
Wiele regionów UE było pionierami w zakresie lokalizacji celów zrównoważonego rozwoju i pokazało, że regiony i miasta mają kluczowe znaczenie nie tylko jako podmioty wdrażające, lecz także jako decydenci, którzy są najbliżej obywateli, przedsiębiorstw i społeczności lokalnych. Wiele regionów wyznacza sobie cele ambitniejsze od celów krajowych. Jednym z przykładów jest moja rodzinna miejscowość, miasto Espoo, drugie co do wielkości miasto w Finlandii, które w ramach programu przywództwa miast ONZ nr 25 + 5 wyznacza cel, jakim jest osiągnięcie do roku 2025 programu działań do 2030 r. i wsparcie w procesie transformacji również innych partnerów na całym świecie – stwierdził Markku Markkula , pierwszy wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów.
Cel, w którym nikt nie pozostanie w tyle, będzie wymagał włączenia celów zrównoważonego rozwoju do głównego nurtu wszystkich strategii politycznych UE, a także wsparcia i integracji funduszy regionalnych, krajowych i unijnych. Budowanie bardziej zrównoważonego modelu sprzyjającego włączeniu społecznemu w Europie wymaga daleko idących reform strukturalnych. Dostosowanie europejskiego semestru i silnej polityki spójności dla wszystkich regionów do celów zrównoważonego rozwoju ma kluczowe znaczenie dla pomyślnej realizacji celów zrównoważonego rozwoju w terenie, pod warunkiem że opierają się na prawnie wiążącym kodeksie postępowania dotyczącym partnerstwa między wszystkimi poziomami sprawowania rządów. Mamy już narzędzia, a teraz potrzebujemy woli politycznej, aby cele zrównoważonego rozwoju stały się priorytetem – stwierdził Arnoldas Abramavičius (LT/EPL), sprawozdawca KR-u w sprawie „Cele zrównoważonego rozwoju: podstawa długoterminowej strategii UE na rzecz zrównoważonej Europy do 2030 r.” i członek rady miasta Jeziorosy (Zarasai).
Na sesji plenarnej w dniach 8–9 października 2019 r. omówiona zostanie konkretna opinia KR-u dotycząca filaru „planeta” celów zrównoważonego rozwoju.
Kontekst:
Opinia „Cele zrównoważonego rozwoju: podstawa długoterminowej strategii UE na rzecz zrównoważonej Europy do 2030 r.” stanowi odpowiedź KR-u na dokument Komisji Europejskiej otwierający debatę pt. „W kierunku zrównoważonej Europy do 2030 r.”, przedstawiony w styczniu 2019 r. W dokumencie tym przedstawiono trzy scenariusze w celu pobudzenia dyskusji nad działaniami następczymi wobec celów zrównoważonego rozwoju w UE. Te trzy scenariusze to:
1. Nadrzędna strategia UE w zakresie celów zrównoważonego rozwoju, aby kierować działaniami UE i jej państw członkowskich;
2. Kontynuacja włączania przez Komisję celów zrównoważonego rozwoju do wszystkich istotnych polityk UE, lecz bez egzekwowania działań od państw członkowskich
3. Położenie większego nacisku na działania zewnętrzne przy jednoczesnej konsolidacji obecnych ambicji w zakresie zrównoważonego rozwoju na poziomie UE
Kontakt:
Carmen Schmidle
tel. +32 0 494 735787
carmen.schmidle@cor.europa.eu