KR zwraca w swoim piśmie uwagę Komisji Europejskiej na pilny wniosek władz lokalnych i regionalnych, które nadal odczuwają skutki pandemii.
Wyniki ankiety przeprowadzonej przez Europejski Komitet Regionów (KR) wskazują na wyraźne zapotrzebowanie władz lokalnych i regionalnych na rozszerzenie środków elastyczności wprowadzonych w zeszłym roku w celu uruchomienia funduszy strukturalnych UE i pomocy państwa w walce z pandemią COVID-19. Należy utrzymać nadzwyczajne zasady dla regionów i miast, aby zapewnić ciągłość inwestycji w sytuacjach nadzwyczajnych oraz wdrożyć kluczowe inicjatywy, takie jak programy utrzymania miejsc pracy. Postulat ten ujęto w piśmie podpisanym wspólnie przez przewodniczącego KR-u Apostolosa Tzitzikostasa i przewodniczącą Komisji COTER KR-u Isabelle Boudineau, skierowanym do przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen i komisarzy odpowiedzialnych za daną politykę.
W ubiegłym roku w obliczu pandemii COVID-19 to właśnie miasta i regiony wzięły na siebie główną część zarządzania kryzysowego. W ramach dwóch inicjatyw inwestycyjnych w odpowiedzi na koronawirusa ( CRII i CRII+ ) wprowadzono wyjątkowe i użyteczne środki elastyczności umożliwiające wykorzystanie funduszy polityki spójności na lata 2014–2020 do finansowania środków związanych z pandemią COVID-19, takich jak inwestycje w sektorze opieki zdrowotnej, wsparcie dla MŚP i rynku pracy. Ponadto państwa członkowskie zaczęły właśnie wdrażać nowy program REACT-EU mający wesprzeć najbardziej dotknięte kraje i regiony UE. W ramach tej nadzwyczajnej inicjatywy ustawodawczej za pośrednictwem funduszy strukturalnych ma zostać udostępnione 47,5 mld EUR.
Aby stawić czoła konsekwencjom pandemii w terenie i uniknąć przerwania wszelkich istotnych inwestycji na tak newralgicznym etapie, przywódcy lokalni i regionalni muszą nadal polegać na tych nadzwyczajnych ramach prawnych. Komisja Polityki Spójności Terytorialnej i Budżetu UE ( COTER ) przeprowadziła ankietę wśród członków KR-u, by zrozumieć, w jaki sposób instytucje zarządzające funduszami strukturalnymi radzą sobie z tymi trzema instrumentami nadzwyczajnymi. Wyniki wskazują, że instytucje te wyraźnie opowiadają się za rozszerzeniem środków elastyczności w ramach CRII+, co ma umożliwić należyte zatwierdzenie wszystkich kosztów kwalifikowalnych, zwiększenie dopuszczalnego wskaźnika absorpcji i zmniejszenie liczby potencjalnych błędów.
W związku z tym Komisja Europejska powinna rozważyć:
- przedłużenie możliwości zastosowania 100% stawki współfinansowania UE na kolejny rok, na okres po 30 czerwca 2021 r.,
- rozszerzenie zasady „N+3”,
- tymczasowe podwyższenie progu pomocy państwa de minimis .
Terminowe przedłużenie elastycznych zasad pozwoliłoby utrzymać inwestycje potrzebne obywatelom i przedsiębiorstwom zmagającym się z kryzysem i zmniejszyć obciążenie pracą setek regionalnych instytucji zarządzających, które znajdują się pod ogromną presją związaną z zakończeniem programów spójności na lata 2014–2020, uruchomieniem programów na lata 2021–2027 i przyczynieniem się do rozpoczęcia realizacji krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności.
W swoim piśmie , przewodniczący Apostolos Tzitzikostas i przewodnicząca Komisji COTER Isabelle Boudineau podkreślili, że rozszerzenie środków elastyczności pomogłoby miastom i regionom zaangażować się w jak najlepsze wykorzystanie polityki spójności przy większej skuteczności, przejrzystości i odpowiedzialności, zapewniając jednocześnie przejście do zrównoważonego społeczeństwa, zgodnie z definicją zawartą w celach zrównoważonego rozwoju i Zielonym Ładzie UE.
Kontekst
Badanie dotyczące wdrażania inicjatywy inwestycyjnej w odpowiedzi na koronawirusa (CRII i CRII+) zostało zainicjowane w maju 2021 r. przez Komisję COTER KR-u. Zebrano w nim opinie i doświadczenia 67 przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych (urzędników, polityków lub innych), instytucji zarządzających programami operacyjnymi funduszy strukturalnych oraz innych zainteresowanych stron na szczeblu lokalnym i regionalnym, których dotyczyły CRII, CRII+ i REACT-EU w 20 państwach członkowskich UE. Są to: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Litwa, Łotwa, Niderlandy, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Szwecja, Węgry i Włochy.
Pełne wyniki konsultacji dostępne są tutaj .
Państwa członkowskie muszą zawsze współfinansować krajowe inwestycje realizowane za pośrednictwem funduszy strukturalnych. Stopy współfinansowania różnią się w poszczególnych krajach UE, a nawet w poszczególnych regionach, ponieważ zależą one od względnej zamożności terytoriów UE. Wśród innych uproszczonych procedur i elastyczności w CRII znalazła się opcja stosowania przez państwa członkowskie stawki współfinansowania UE w wysokości 100% w odniesieniu do odpowiednich programów operacyjnych, czyli zwolnienie z współfinansowania krajowego.
„Zasada N+3” to metodologia anulowania zobowiązań zastosowana w okresie programowania 2014–2020. Oznacza ona, że Komisja Europejska anuluje każdą część kwoty w ramach programu operacyjnego, która nie została wykorzystana do dnia 31 grudnia trzeciego roku budżetowego następującego po roku, w którym podjęto zobowiązanie budżetowe w ramach programu operacyjnego.
Pomoc de minimis odnosi się do niewielkich kwot pomocy państwa dla podmiotów gospodarczych (głównie przedsiębiorstw), o których państwa członkowskie nie muszą powiadamiać Komisji Europejskiej. Maksymalna kwota wynosi 200 000 EUR dla każdego przedsiębiorstwa w okresie 3 lat.
Kontakt:
Matteo Miglietta
tel. +32 (0)470 895 382
matteo.miglietta@cor.europa.eu