Jak zauważyli w czwartek sprawozdawcy Europejskiego Komitetu Regionów i Parlamentu Europejskiego, „Horyzont 2020” – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji – jest realizowany z powodzeniem, ale potrzebne są dalsze wysiłki, by nasilić europejskie badania naukowe i innowacje, wykraczające poza ten program. Komisja Europejska przeprowadza obecnie śródokresową ocenę programu „Horyzont 2020”, która posłuży jako punkt wyjścia do rozważań nad nowym programem UE na rzecz badań naukowych i innowacji na okres po 2020 r.
Komisja SEDEC KR-u przyjęła w czwartek, 8 czerwca, projekt opinii , w którym wzywa się, by ponownie uczynić badania naukowe i rozwój budżetowym i politycznym priorytetem. Sprawozdawca Christophe Clergeau (FR/PES), członek Rady Regionalnej Kraju Loary, podkreślił, że trzeba zwiększyć budżet przyszłego programu ramowego do przynajmniej 120 mld EUR i to bez szkody dla polityki spójności, w ramach której badania i rozwój powinny cieszyć się większym priorytetem. Jest to zgodne ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego, którego sprawozdawczyni Soledad Cabezón Ruiz (ES/S&D) zaakcentowała, że „Europę doskonałości można urzeczywistnić jedynie dzięki większej spójności”.
Dla Europejskiego Komitetu Regionów kluczowym elementem jest zatem zlikwidowanie przepaści innowacyjnej między regionami i między państwami członkowskimi. W opinii przygotowanej przez Christophe’a Clergeau, która zostanie przyjęta 11 lipca podczas sesji plenarnej, zaznacza się, że program ramowy musi pomóc wzmocnić zdolności w zakresie badań i innowacji w miastach i regionach oraz rozwijać zdolność wszystkich regionów do uczestnictwa w programie „Horyzont 2020” poprzez realizację wysokiej jakości projektów.
„Ważne jest, by promować podejście oparte na doskonałości, które jest mocno zakorzenione w miastach i regionach, nie prowadzi do wykluczenia i nadmiernej koncentracji oraz pozostawia możliwość uwzględnienia nowych podmiotów”, powiedział sprawozdawca Christophe Clergeau.
W projekcie opinii dąży się także do wyjaśnienia synergii badań naukowych i innowacji z innymi politykami UE, stwierdzając, że taka synergia powinna opierać się na zasadach spójności, kompatybilności, komplementarności i wspólnego budowania oraz na zasadzie ekosystemu. „Rozwijanie programów w zakresie badań i innowacji wspólnie z miastami i regionami ma kluczowe znaczenie, ponieważ może zwiększyć oddziaływanie programu ramowego i jego dostosowanie do warunków lokalnych i regionalnych”, zauważył sprawozdawca, dodając, że potrzeba większego wsparcia dla współpracy międzyregionalnej i inteligentnej specjalizacji.
Zgodnie z treścią projektu opinii europejska wartość dodana programu ramowego opiera się przede wszystkim na wymiarze zbiorowym i na współpracy oraz na roli programu w tworzeniu sieci naukowców i ekosystemów innowacji. W związku z tym doskonałość należy mierzyć, uwzględniając nie tylko jej oddziaływanie naukowe, ale także jej zdolność pobudzenia otwartej innowacyjności opartej na współpracy oraz rozwoju nowych produktów i usług, a także zapewnienia zatrudnienia i dobrostanu mieszkańców miast i regionów.
Na czwartkowym posiedzeniu Komisja SEDEC KR-u – Komisja Polityki Społecznej, Edukacji, Zatrudnienia, Badań Naukowych i Kultury – omówiła także następujące zagadnienia:
• Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego (sprawozdawczyni: Ulrike Hiller, DE/PES). W projekcie opinii przyjęto z zadowoleniem rewizję przepisów dotyczących koordynacji zabezpieczenia społecznego oraz zaapelowano o wzmocnienie regionalnych sieci doradztwa i wsparcia w kontekście rosnącej mobilności obywateli UE. Planowane wydłużenie możliwości eksportu świadczeń dla bezrobotnych z trzech do sześciu miesięcy postrzega się jako coś pozytywnego, choć sprawozdawczyni zgłasza wątpliwości co do odrębnego uregulowania okresów zatrudnienia poniżej 12 miesięcy. W opinii podkreślono również, że wszyscy obywatele UE mają prawo do rodzinnych świadczeń społecznych w państwie, w którym są zameldowani lub w którym podlegają opodatkowaniu.
• Budowa europejskiej gospodarki opartej na danych (sprawozdawca: Kieran McCarthy, IE/EA). Zachowanie równowagi między przejrzystością a ograniczeniami, wzmacnianie potencjału ogólnego rozporządzenia o ochronie danych, rozwój generowania przepływu danych i poprawa interoperacyjności to kluczowe zagadnienia tego projektu opinii, w którym stwierdza się w podsumowaniu, że miastom i regionom UE należy się większe uznanie, jeżeli chodzi o ich rolę w zrównoważonym wdrażaniu agendy cyfrowej i budowaniu unijnej gospodarki opartej na danych.
• Europejski filar praw socjalnych i społeczny wymiar Europy. W debacie, której przewodniczyli sprawozdawca generalny Mauro D'Attis (IT/EPL) i wiceprzewodniczący KR-u Karl Heinz Lambertz, członkowie podkreślili, że skonsolidowanie wymiaru społecznego polityk UE ma fundamentalne znaczenie dla przywrócenie wiary obywateli w europejski projekt. Wzmocnienie spójności społecznej i pozytywnej konwergencji między państwami członkowskimi i regionami mogłoby rozwiązać wiele problemów, z którymi boryka się UE – od drenażu mózgów po nieuczciwą konkurencję na jednolitym rynku. Opinia przygotowana przez Maura D'Attisa zostanie przyjęta w październiku, przed szczytem społecznym UE, który odbędzie się w Göteborgu 17 listopada.
Następne posiedzenie Komisji SEDEC odbędzie się w Timisoarze w Rumunii w dniach 28–29 września. Głównym punktem programu będzie dziedzictwo kulturowe jako motor rozwoju gospodarczego i spójności społecznej w kontekście Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018.