Podczas debaty z Vytenisem Andriukaitisem, unijnym komisarzem do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności, członkowie Europejskiego Komitetu Regionów (KR-u) zadeklarowali swoje poparcie dla zrównoważonej polityki żywnościowej UE. Niezbędna jest wspólna i długoterminowa wizja, gdyż UE jest największym eksporterem produktów rolnych na świecie i musi gwarantować opłacalność produkcji, a jednocześnie zrównoważoną gospodarkę zasobami naturalnymi i wyważony rozwój terytorialny obszarów wiejskich UE i ich społeczności.

Otwierając debatę, przewodniczący KR-u Markku Markkula powiedział: „Musimy wstrząsnąć naszym sektorem spożywczym i ograniczyć jego ślad środowiskowy. Trzeba tworzyć nowe miejsca pracy w tej branży, która już teraz zatrudnia miliony ludzi, i zapewnić na przyszłość wystarczające zasoby zdrowej żywności dla każdego mieszkańca. Aby stworzyć autentycznie zrównoważoną politykę żywnościową UE, musimy zmodernizować i ucyfrowić łańcuchy dostaw, więcej inwestować lokalnie w rozwój sektora rolno-spożywczego oraz skoordynować działania w ramach odpowiednich polityk, tak aby wspierały one – a nie hamowały – dynamikę naszych regionów i miast”.

Ziemia ma coraz więcej mieszkańców i coraz bardziej paląca staje się kwestia długofalowego zaopatrzenia wszystkich w wystarczającą ilość zdrowej żywności. Spośród 17 mierzalnych celów zrównoważonego rozwoju, które ONZ przyjął we wrześniu 2015 r., aby położyć kres ubóstwu, chronić planetę i zapewnić dobrobyt dla wszystkich, 9 celów dotyczy rolnictwa. Żywność zrównoważona to żywność ekologiczna, lokalna i świeża.

„Potrzeba nam kompleksowej zrównoważonej polityki żywnościowej UE, która będzie całościowo traktować zagadnienia dotyczące produkcji żywności i żywienia, propagując bardziej zrównoważone modele produkcji i konsumpcji. Trzeba skoordynować działania w ramach różnych obszarów polityki, m.in. w dziedzinie produkcji żywności, rolnictwa, środowiska, zdrowia, ochrony konsumenta, zatrudnienia i rozwoju obszarów wiejskich. Dzięki temu przywróci się miejsca pracy i wzrost gospodarczy europejskim regionom i miastom”. – podkreślił Arno Kompatscher (IT/EPL), przewodniczący autonomicznej prowincji Bolzano i radny regionalny, sprawozdawca opinii KR-u przyjętej dziś na sesji plenarnej w Brukseli.

Unijny komisarz UE do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenis Andriukaitis zauważył: „Aby obywatele mogli się zdrowo odżywiać, trzeba zadbać o to, by bezpieczne i wartościowe produkty żywnościowe były łatwo dostępne i przystępne cenowo. Niestety w wielu naszych miastach łatwiej o jedzenie śmieciowe, które jest jeszcze dodatkowo tańsze, niż o świeże warzywa czy owoce. To się musi zmienić. Nasze miasta i regiony już to dostrzegły – co bardzo mnie cieszy – bo przecież nie są miejscami, w których można tylko kupować, jeść i się przemieszczać. To także tętniące życiem ośrodki gospodarcze i produkcyjne, które mogą wiele zaoferować, jeśli chodzi o lepsze i dłuższe życie mieszkańców. Z dużym zainteresowaniem śledzę prace KR-u w dziedzinie promowania zdrowego stylu życia, zwłaszcza pod kątem kwestii dostaw żywności i zapobiegania marnowaniu jedzenia”.

Komitet Regionów, jako unijne zgromadzenie przedstawicieli samorządów lokalnych i regionalnych, wezwało także do dalszego ożywiania i wspierania rolnictwa na małą skalę, szczególnie na bardziej wymagających terenach i na obrzeżach miast. Członkowie podkreślili konieczność dalszego rozwijania alternatywnych sieci dostaw, obejmujących targi rolników, produkty lokalne, ekologiczną żywość, czyli system, w którym lokalni producenci po sprawiedliwych cenach bezpośrednio oferują konsumentom zdrową żywność wysokiej jakości. Ponadto zwrócono uwagę, że planowanie strategiczne na poziomie regionalnym i lokalnym ma kluczowe znaczenie dla zmniejszenia ogólnego wpływu systemów żywnościowych na środowisko. Kolejny postulat to przegląd wytycznych dotyczących zielonych zamówień publicznych, tak by można było promować lokalną żywność oraz wspierać więcej inicjatyw miast.

Zdjęcia: „Wizyta w stołówce Komitetu Regionów pod hasłem: zrównoważona polityka żywnościowa”

Dodatkowe informacje

UE jest obecnie największym eksporterem produktów rolnych na świecie, a rolnictwo jest ważnym filarem jej gospodarki. Sektor rolno-spożywczy zatrudnia 47 mln osób w 15 mln przedsiębiorstw w branżach takich jak przetwórstwo żywności, sprzedaż detaliczna i usługi oraz przyczynia się do dodatniego bilansu handlowego wynoszącego 17 802 mln EUR, co stanowi 7,2 % całkowitej wartości wywozu z UE. Produkcja rolna zajmuje około połowę powierzchni lądowej UE i ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Oprócz dostarczania żywności ma ona do odegrania bardzo ważną rolę społeczno-gospodarczą, zwłaszcza na obszarach wiejskich, i ma istotną wartość kulturową, historyczną i społeczną.

Ten intensywny model rolnictwa ma jednak swoją cenę. Unijne sprawozdanie o stanie środowiska z 2015 r. pokazało, że europejskie rolnictwo jest kluczowym czynnikiem powodującym utratę różnorodności biologicznej, degradację gleby, zanieczyszczenie wód i zmniejszanie się liczebności owadów zapylających. Rolnictwo ma również znaczny wpływ na klimat, ponieważ jest jednym z dużych źródeł emisji gazów cieplarnianych poprzez ich uwalnianie do atmosfery. Sektor spożywczy (w tym produkcja podstawowa) odpowiada za ponad 25 % globalnych emisji gazów cieplarnianych. Wraz ze spodziewanym wzrostem globalnej konsumpcji mięsa i produktów zwierzęcych o 76 % do 2050 r. sytuacja ta może się jeszcze pogorszyć. Rolnictwo przemysłowe jest również jedną z głównych przyczyn utraty różnorodności biologicznej. Różnorodność biologiczna znacznie cierpi z powodu zanikania dzikiej fauny i flory, zaniechania opieki nad różnymi gatunkami i utraty różnorodności genetycznej w obrębie gatunków. Produkcja żywności jest odpowiedzialna za 60 % globalnej utraty lądowej różnorodności biologicznej.

Ukierunkowując przyszłą produkcję żywności, trzeba będzie zaradzić temu negatywnemu wpływowi na środowisko, a także stawić czoła wyzwaniom związanym ze wzrostem liczby ludności na świecie (szacuje się, że osiągnie ona 9,7 mld w 2050 r.), zmienionymi wzorcami konsumpcji żywności i nasiloną urbanizacją.

Kontakt:
Wioletta Wojewódzka
tel. +32 (0)2 282 2289
wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu