Wśród proponowanych działań znalazły się: specjalne środki finansowe na zapewnienie efektywności energetycznej budynków, zielone inwestycje, które mają zostać wyłączone z deficytu publicznego, oraz stałe konsultacje z obywatelami w sprawie klimatu
W następstwieprzyjęcia przez Radę podejść ogólnych do kluczowych dossier „Gotowi na 55”Europejski Komitet Regionów przyjął cztery opinie bezpośrednio związane z rolą miast i regionów w realizacji Europejskiego Zielonego Ładu – unijnej strategii wzrostu na rzecz osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Opinie te obejmują tematykę od środków gospodarczych i finansowych mających na celu zwiększenie lokalnych zielonych budżetów po wdrożenie dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz potrzebę opracowania środków socjalnych w celu ochrony osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji i wzmocnienie roli obywateli w zielonej transformacji.
Wojna w Ukrainie stanowi historyczną okazję do wycofania się z rosyjskich paliw kopalnych i osiągnięcia suwerenności energetycznej w UE. Gwałtowny wzrost cen energii doprowadził do znacznego wzrostu liczby obywateli borykających się z ubóstwem energetycznym i ubóstwem związanym z mobilnością. W opiniach przyjętych na czerwcowej sesji plenarnej zgromadzenia miast i regionów UE zaproponowano sposoby rozwiązania obu tych kluczowych problemów.
W opinii dotyczącej dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków sprawozdawca André Viola (FR/PES), członek rady departamentu Aude, stwierdził: Musimy zwalczyć ubóstwo energetyczne i ponownie przemyśleć nasz system energetyczny, tak aby do 2050 r. był bardziej odporny i osiągnął nasze cele klimatyczne. Musimy być ambitni, jeśli chodzi o dekarbonizację zasobów budowlanych UE, ponieważ renowacja będzie miała miejsce tylko raz do połowy stulecia! Potrzebujemy dostosowanego do przyszłych wyzwań planu renowacji, który będzie przystępny cenowo dla wszystkich obywateli oraz władz lokalnych i regionalnych. Zmieniona dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków musi koncentrować się na całym cyklu życia budynków i uwzględniać wykorzystanie materiałów w obiegu zamkniętym oraz wystarczalność na wszystkich etapach.Dodatkowe informacje
Odnośnie do opinii w sprawie wymogów środowiskowych i społecznej akceptacji transformacji ekologicznej prezydent Łodzi i polska ambasadorka Porozumienia BurmistrzówHanna Zdanowska (PL/EPL) powiedziała: Skuteczność transformacji ekologicznej zależy od szybkiego stworzenia – na szczeblu europejskim i krajowym – odpowiednich warunków do realizacji przez władze lokalne i regionalne działań ekologicznych. Wzywamy do przekazywania unijnych funduszy miastom i regionom w celu wdrożenia Zielonego Ładu na szczeblu lokalnym, a także w celu zwiększenia dywersyfikacji źródeł energii i osiągnięcia niezależności od rosyjskich paliw kopalnych. W tym kontekście musimy zwiększyć efektywność energetyczną w ramach fali renowacji i przyspieszyć wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w naszych miastach i regionach. Transformacja ekologiczna UE musi opierać się na silnej akceptacji społecznej i nie pozostawiać w tyle obywateli, terytoriów czy przedsiębiorstw. W związku z tym proponujemy organizowanie stałych dialogów i szczytów klimatycznych na poziomie lokalnym z myślą o powodzeniu transformacji ekologicznej. Dodatkowe informacje
Odnosząc się do opinii w sprawie wdrażania ekologicznych budżetów na szczeblu lokalnym i regionalnym, sprawozdawca Vincent Chauvet (FR/Renew Europe), mer Autun, stwierdził: Zmiana klimatu wywiera duży wpływ na gospodarkę, a koszty środowiskowe są coraz wyższe. Miasta i regiony mają do odegrania kapitalną rolę w skutecznym przeprowadzeniu transformacji ekologicznej sprzyjającej włączeniu społecznemu. Zarówno państwa członkowskie, jak i UE są odpowiedzialne za wspieranie samorządów lokalnych i regionalnych poprzez bezpośrednie finansowanie i konkretne środki działania. Musimy bezzwłocznie uzgodnić wspólną definicję ekologicznego planowania budżetu i wspólnie określić europejskie ramy – zarazem uporządkowane i elastyczne – które będą ułatwiały dostosowanie pozycji budżetowych do celów klimatycznych i środowiskowych. Albo transformacja ekologiczna odbędzie się na szczeblu lokalnym, albo nie będzie jej w ogóle.Więcej informacji na ten temat można uzyskać tutaj.Sprawozdawca Vincent Chauvet będzie członkiem delegacji Europejskiego Komitetu Regionów na kolejną światową konferencję klimatyczną organizowaną w listopadzie w Egipcie przez Organizację Narodów Zjednoczonych (COP27).
Ponadto Komitet przyjął opinię w sprawie nowej strategii UE wobec Arktyki sporządzoną przez sprawozdawczynię Mirję Vehkaperę (FI/Renew Europe), członkinię rady miejskiej Oulu. Stwierdziła ona: Finansowanie UE musi być ukierunkowane na wspieranie i zapewnianie zrównoważonych inwestycji w Arktyce. Musimy zastanowić się, jak wdrożyć Zielony Ład i pakiet „Gotowi na 55”, uwzględniając jednocześnie specyfikę obszaru Arktyki UE. Przykładowo w kontekście handlu uprawnieniami do emisji należy uwzględnić szczególne warunki żeglugi zimowej w Arktyce. Jednocześnie ważne jest znalezienie równowagi między odpowiedzialnym rozwojem zasobów naturalnych a ochroną środowiska, tak aby w pełni wykorzystać potencjał Arktyki jako siły napędowej ekologicznego wzrostu gospodarczego i transformacji cyfrowej w UE. Arktyka może dostarczyć Europie wiedzy, produktów, zasobów i energii, które mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów UE w zakresie klimatu.Więcej informacji na ten temat można uzyskać tutaj.
Kontekst:
Budynki odpowiadają za 40 % zużycia energii końcowej w UE i za 36 % jej emisji gazów cieplarnianych związanych z energią. Ostatecznym celem nowej dyrektywy jest obniżenie emisyjności europejskich zasobów mieszkaniowych do 2050 r. Komitet apeluje o to, by nowa dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków stosowała się nie tylko do nowych budynków, lecz również do renowacji. W opinii przyjętej przez Komitet poparto propozycję André Violi, by przyspieszyć eliminację paliw kopalnych do celów ogrzewania i chłodzenia do 2025 r., a nie do 2027 r., jak zaproponowała Komisja Europejska. Dodatkowe informacje
Komitet wzywa Komisję Europejską do dokonania przeglądu zasad finansowania usług komunalnych, do zmniejszenia kosztów działań w zakresie efektywności energetycznej i energii ze źródeł odnawialnych oraz do ograniczenia i uproszczenia barier regulacyjnych dla nowych technologii i modeli biznesowych. Aby zwiększyć akceptację społeczną, Komitet proponuje szereg środków, w tym szersze wykorzystanie zarządzania partycypacyjnego – na przykład poprzez budżety partycypacyjne i dialogi lokalne – oraz wsparcie finansowe stałych mechanizmów konsultacji, takich jak lokalne szczyty klimatyczne. Dodatkowe informacje
Europejski Komitet Regionów wzywa Komisję Europejską i państwa członkowskie do wyłączenia zielonych inwestycji z obliczania regionalnego deficytu publicznego i ze złotych reguł dotyczących limitu zadłużenia oraz opowiada się za efektywnym, partycypacyjnym i przejrzystym ekologicznym planowaniem budżetu. Komitet zachęca do przyjęcia podejścia partycypacyjnego do ekologicznego planowania budżetu, tak aby umożliwić obywatelom, a w szczególności młodym ludziom, zarządzanie częścią rocznego budżetu na realizację projektów ekologicznych. Zgromadzenie przedstawicielek i przedstawicieli samorządów regionalnych i lokalnych UE apeluje o utworzenie platformy współpracy między organami służącej wzmacnianiu zdolności władz lokalnych i regionalnych do ekologizacji ich budżetów oraz łączenia małych projektów z myślą o osiągnięciu korzyści skali i o wymianie dobrych praktyk. Dodatkowe informacje
W nowej strategii UE wobec Arktyki Komisja Europejska podkreśla rosnące znaczenie strategiczne i geopolityczne Arktyki. Z szacunkowych danych opublikowanych na początku 2022 r. wynika, że potencjał inwestycyjny regionu arktycznego UE wynosi około 150 mld EUR do 2030 r., przy czym jest on w znacznym stopniu powiązany z przeprowadzeniem zielonej transformacji. Nacisk kładzie się na inwestycje w neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla stal, produkcję baterii, wydobycie i przetwarzanie minerałów, a także gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz bioenergię i energię wiatrową.Dodatkowe informacje
„Zielony Ład w terenie” to inicjatywa KR-u mająca uczynić miasta i regiony centralnym elementem transformacji UE w kierunku neutralności klimatycznej.
Kontakt:
David Crous // david.crous@cor.europa.eu // +32 (0) 470 88 10 37