Utrata różnorodności biologicznej i degradacja ekosystemów postępują w alarmującym tempie w UE i na całym świecie. Według ONZ nawet milion z 8 mln gatunków roślin i zwierząt na Ziemi jest zagrożonych wyginięciem, a w wielu przypadkach nastąpi to w ciągu najbliższych dziesięcioleci. Komisja Europejska szacuje, że w Europie ponad 80 % siedlisk znajduje się w „złym” stanie. Chociaż UE posiada ramy prawne, strategie i plany działania na rzecz ochrony przyrody oraz odbudowy siedlisk i gatunków, odbudowa odbywa się na małą skalę, a wdrażanie i egzekwowanie prawodawstwa jest niewystarczające. W tym kontekście Europejski Komitet Regionów z zadowoleniem przyjmuje unijny akt prawny o odbudowie zasobów przyrodniczych opracowane przez Komisję Europejską, w szczególności jej pierwsze w historii prawnie wiążące cele, i wzywa do usprawnienia finansowania różnorodności biologicznej oraz do zapewnienia miastom i regionom wsparcia technicznego.

Bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne nie powinno zagrażać wdrażaniu Unijnego aktu prawnego o odbudowie zasobów przyrodniczych i innych przepisów dotyczących ochrony środowiska – przypomnieli członkowie w opinii w sprawie unijnych przepisów o odbudowie zasobów przyrodniczych, przyjętej na sesji plenarnej w dniu 9 lutego.

Miasta i regiony UE ponawiają swój apel o udział w opracowywaniu planów odbudowy zasobów przyrodniczych wraz z rządami krajowymi, podkreślając, że to one wdrażają środki odbudowy w terenie. Podobnie przywódcy lokalni i regionalni domagają się włączenia środków odbudowy zasobów przyrodniczych do krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu, biorąc pod uwagę cele Repower EU na rzecz większej suwerenności energetycznej, i zapewnienia, aby projekty dotyczące energii ze źródeł odnawialnych nie konkurowały ze sobą, lecz wspierały cele odbudowy zasobów przyrodniczych.

Sprawozdawca Roby Biwer (LU/PES), członek rady miasta Bettembourg, powiedział: Na Konferencji COP15 w Montrealu uzgodniono globalne ramy różnorodności biologicznej na okres po 2020 r. o historycznym znaczeniu, w które zaangażowane są miasta i regiony. Dzięki nowemu unijnemu aktowi prawnemu o odbudowie zasobów przyrodniczych UE zmienia ten stan rzeczy, starając się zarządzać siedliskami w celu ułatwienia odbudowy różnorodności biologicznej, którą tracimy w coraz większym stopniu. Utworzenie synergii pomiędzy programami działań na rzecz klimatu i różnorodności biologicznej jest nadrzędnym wyzwaniem w obecnym stuleciu. Nasza Unia będzie jednak światowym liderem tylko pod warunkiem, że miasta i regiony UE w pełni zaangażują się w pełni w ten proces. Powodzenie unijnego aktu o odbudowie zasobów przyrodniczych zależy w dużej mierze od wdrożenia i jakości środków stosowanych na szczeblu lokalnym i regionalnym, przy czym miasta i regiony dysponują odpowiednimi środkami finansowymi i wykwalifikowaną pomocą techniczną. Odbudowa zasobów przyrodniczych na dużą skalę musi teraz stać się koniecznością!

Miasta i regiony UE wzywają państwa członkowskie do uwzględnienia lokalnych i regionalnych potrzeb i priorytetów w zakresie odbudowy zasobów przyrodniczych oraz do skupienia się na wysoce wrażliwych ekosystemach i zagrożonych gatunkach – stale angażując społeczności lokalne i regionalne w realizację specyfiki społeczno-gospodarczej, geograficznej i środowiskowej każdego terytorium. Członkowie podkreślają, że odbudowa zasobów przyrodniczych na obszarach miejskich i w miastach ma zasadnicze znaczenie, ponieważ zapewnia usługi ekosystemowe i wyraźne korzyści w zakresie różnorodności biologicznej.

Zwracają także uwagę, że należy zaradzić obecnej luce w finansowaniu publicznym w zakresie różnorodności biologicznej za pomocą instrumentów finansowych ukierunkowanych na odbudowę przyrody, łatwo dostępnych dla władz lokalnych i regionalnych w celu odwrócenia procesu utraty różnorodności biologicznej na ich terytoriach, w tym na obszarach miejskich. Unijne zgromadzenie miast i regionów wzywa do przeznaczenia krajowych strumieni finansowania w pełnej zgodności z określonymi priorytetami i potrzebami władz lokalnych i regionalnych.

Komitet proponuje, by zachęcać do prywatnych inwestycji w ochronę różnorodności biologicznej i odbudowę ekosystemów poprzez pilotowanie i rozszerzanie stosowania instrumentów rynkowych, takich jak inwestowanie w zaangażowane społecznie, płatności za usługi ekosystemowe lub jednostki usuwania dwutlenku węgla związane z użytkowaniem gruntów.

Władzom lokalnym i regionalnym często brakuje zasobów i wiedzy fachowej, aby skutecznie projektować, realizować i monitorować działania związane z odbudową. W związku z tym Komitet zwraca się do Komisji Europejskiej o ustanowienie kompleksowego systemu wsparcia technicznego dla miast i regionów, obejmującego programy budowania zdolności, wytyczne dotyczące dostępu do finansowania i dostosowania instrumentów monitorowania i sprawozdawczości, a także promowanie wymiany i powielania najlepszych praktyk.

Członkowie przypominają o lukach we wdrażaniu dyrektyw dotyczących ochrony przyrody i wzywają do wzmocnienia mechanizmów egzekwowania. Komitet proponuje znormalizowany system monitorowania i sprawozdawczości, który umożliwi usprawnione metody identyfikacji obszarów odbudowy, oceny stanu ekosystemów oraz ustalenia zadowalających poziomów wskaźników i celów monitorowania.

Wraz z Fridą Nilsson (SE/Renew), członkinią rady gminy Linköping (Szwecja) sprawozdawca Roby Biwer (LU/PES) reprezentował miasta i regiony UE na konferencji ONZ w sprawie różnorodności biologicznej – COP15. KR połączył siły z władzami szczebla niższego niż krajowy na całym świecie, zapewniając większe uznanie i wsparcie dla władz lokalnych i regionalnych w powstrzymywaniu degradacji ekosystemów i przywracaniu różnorodności biologicznej. W związku z tym KR został wyraźnie wymieniony w decyzji COP15 jako kluczowy partner wspierający realizację planu działania na rzecz władz szczebla niższego niż krajowy w globalnych ramach różnorodności biologicznej z Kunmingu/Montrealu.

Kontekst

Wniosek Komisji Europejskiej dotyczący aktu prawnego o odbudowie zasobów przyrodniczych jest pierwszym na całym kontynencie kompleksowym prawem tego rodzaju. Jest to kluczowy element unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności, w której wzywa się do wyznaczenia wiążących celów w zakresie odbudowy zdegradowanych ekosystemów, w szczególności tych, które mają największy potencjał w zakresie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, oraz zapobiegania klęskom żywiołowym i ograniczania ich skutków.

Kontakt:

David Crous

tel. +32 470 88 10 37

david.crous@cor.europa.eu