Wzmacnianie unii gospodarczej i walutowej (UGW) powinno teraz polegać na wypełnieniu deficytów demokratycznych i na ożywianiu inwestycji publicznych, które nadal są niepokojąco niskie. Jest to kluczowy przekaz opinii europejskich miast i regionów, którą Europejski Komitet Regionów (KR) – unijne zgromadzenie władz lokalnych i regionalnych – przyjął 5 lipca na sesji plenarnej.

W reakcji na kryzys finansowy w 2012 r. postanowiono zaostrzyć zasady koordynacji polityki budżetowej. Obecnie włącza się je do traktatów UE wraz z nowymi przepisami, które zmieniają częściowo międzyrządowy Europejski Mechanizm Stabilności w fundusz europejski oraz wprowadzają funkcję Europejskiego Ministra Gospodarki I Finansów. Christophe Rouillon , (FR/PES), mer Coulaines i sprawozdawca opinii KR-u, ocenił konsekwencje tych propozycji Komisji Europejskiej dla miast i regionów. „Niepokojące jest to, że debata na temat migracji przesłania wszelkie inne kwestie, którymi niezwłocznie trzeba zająć się na szczeblu UE. Bez wątpienia UGW pilnie wymaga zwiększenia odporności, zanim dojdzie do kolejnego kryzysu. Potrzebne jest zwłaszcza utworzenie funduszu pomocy dla euro, aby móc sprostać zagrożeniom systemowym stojącym przed światową gospodarką. Ten europejski system ochrony należy wdrożyć już dziś, a nie pozorować działanie do czasu, aż znowu zaskoczy nas kryzys.” – oświadczył Christophe Rouillon, prezentując opinię na sesji plenarnej KR-u.

Włączenie do traktatów UE Traktatu o stabilności, koordynacji i zarządzaniu w unii gospodarczej i walutowej, znanego powszechnie jako pakt fiskalny, powinno być przeprowadzone w świetle oceny jego wdrożenia. Tymczasem Komitet Regionów krytycznie odnosi się do tego, że ocena ta najwyraźniej albo nie została przeprowadzona, albo nie została podana do publicznej wiadomości, zaś we wniosku Komisji Europejskiej zupełnie pominięto kwestię utrzymującego się niskiego poziomu inwestycji publicznych. W UE wskaźnik ten spadł z 3,4% PKB w 2008 r. do 2,7% w 2016 r.

A ponieważ konsolidacja budżetowa często najsilniej odbija się na inwestycjach publicznych, lokalni przywódcy apelują, by nowe przepisy wprowadzały niezbędną elastyczność i w szczególności wspierały potencjał inwestycyjny władz lokalnych i regionalnych. Dlatego w pakcie stabilności i wzrostu nie powinno się traktować jako wydatków strukturalnych współfinansowania projektów wspieranych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych, programu sieci transeuropejskich (TEN) oraz instrumentu „Łącząc Europę”. Chodzi o ten sam przepis, który już wprowadzono w kontekście krajowych wkładów do Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych.

Lokalni przywódcy popierają włączenie Europejskiego Mechanizmu Stabilności (EMS), któremu brakuje przejrzystości i który łatwo zablokować i zawetować, do podstawowego prawa UE. W ten sposób mechanizm ten zostałby poddany mandatowi Parlamentu Europejskiego. Członkowie KR-u zdecydowanie popierają wniosek Komisji dotyczący ważnych decyzji, m.in. o przyznaniu pomocy finansowej, które należy podejmować 85-procentową większością głosów, a nie jak dotąd według zasady jednomyślności.

Proponowane utworzenie funkcji Europejskiego Ministra Gospodarki i Finansów to zdaniem przedstawicieli miast i regionów UE właściwy krok, by zwiększyć demokratyczną rozliczalność i przejrzystość zarządzania unią gospodarczą i walutową. Funkcję tę należy jednak odpowiednio zdefiniować, aby nie dopuścić do dalszej centralizacji podejmowania decyzji budżetowych.

W każdym razie deficytom demokracji UGW można zaradzić tylko poprzez pokazanie obywatelom Europy, że unia gospodarcza i walutowa wspiera zasadę postępu społecznego i że zatrudnienie, wzrost płac i standardy społeczne nie stoją w tyle za wymogami makroekonomicznymi i budżetowymi.

Kontakt:

Pierluigi Boda

tel.: +32 2 282 2461

tel. kom.: +32 473 85 17 43

pierluigi.boda@cor.europa.eu