26 lutego członkowie Komisji Obywatelstwa, Sprawowania Rządów, Spraw Instytucjonalnych i Zewnętrznych (CIVEX) w KR-ze w przeprowadzili debatę na temat europejskich wartości, obywatelstwa i demokracji w ramach przygotowań do konferencji w sprawie przyszłości Europy. Demokratyczne fundamenty Unii Europejskiej stanowią jeden z siedmiu kierunków politycznych rozważań w ramach konferencji. Władze lokalne i regionalne na co dzień odpowiadają za te demokratyczne podstawy, lecz napotykają trudności, jeśli chodzi o egzekwowanie ich respektowania. Trzej prelegenci zewnętrzni podkreślili, że wartości europejskie leżą u podstaw projektu europejskiego, lecz nie ma zgody co do tego, czy są one powszechnie rozumiane i akceptowane. Członkowie KR-u wymienili również poglądy na temat dokumentu roboczego Mirei Borrell Porty (ES/EA) w sprawie stałego dialogu władz lokalnych i regionalnych z obywatelami, który to dokument będzie jednym z głównych elementów wkładu KR-u w tę konferencję. Ostateczne zalecenia zostaną wydane na majowej sesji plenarnej KR-u.
Konferencja w sprawie przyszłości Europy będzie dwuletnim procesem otwartej, pluralistycznej i przejrzystej debaty z udziałem obywateli, społeczeństwa obywatelskiego, władz krajowych, regionalnych i lokalnych oraz instytucji europejskich. Proces ten ma nadać nowy impuls projektowi europejskiemu i wzmocnić europejską demokrację. Rozpocznie się 9 maja, w Dzień Europy w 2020 r. Komisja CIVEX koordynuje wkład KR-u w tę konferencję. W trakcie całego procesu konferencji KR zorganizuje w komisjach tematyczne debaty na tematy mające znaczenie dla konferencji w sprawie przyszłości Europy. 26 lutego odbyła się debata na temat europejskich wartości, obywatelstwa i demokracji.
Nowo wybrany przewodniczący Komisji CIVEX Mark Speich (DE/EPL), sekretarz stanu ds. federalnych, europejskich i międzynarodowych w Nadrenii Północnej-Westfalii, stwierdził, wprowadzając debatę tematyczną na temat wartości europejskich, obywatelstwa i demokracji, że jeśli konferencja w sprawie przyszłości Europy ma się stać okazją do ponownego połączenia procesu integracji europejskiej z obywatelami, będzie musiała być pomyślana jako prawdziwy dialog z obywatelami na temat wartości i zasad leżących u podstaw naszej Unii. „W tym kontekście ważne jest, by władze lokalne i regionalne odgrywały ważną rolę, ponieważ to poprzez ich decyzje i polityki wartości i zasady wpływają na codzienne życie obywateli” – stwierdził. „Konferencja musi stać się czymś więcej niż procesem przekazywania informacji zwrotnych, musi również pociągać za sobą skutki polityczne. KR będzie aktywnie zaangażowany w ten proces”.
Graham Smith , starszy doradca i członek gabinetu Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich , stwierdził, przemawiając w trakcie debaty, że „największą pojedynczą kwestią”, z którą styka się Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich zajmujący się zastrzeżeniami co do administrowania na poziomie UE, jest „przejrzystość, która ma kluczowe znaczenie dla procesu demokratycznego”. Ostrzegł, że brak przejrzystości umożliwia rozkwit kultury „obwiniania Brukseli”. Stwierdził, że UE nie potrzebuje „wielkiej zmiany”. „Musimy lepiej wykorzystać to, co mamy, a instytucje powinny być lepiej dostosowane do służby obywatelom” – ocenił.
Poseł do PE Pascal Durand (FR/Renew Europe), koordynator Renew Europe w Komisji AFCO Parlamentu Europejskiego, stwierdził, że konferencja nie rozpoczęła się dobrze, gdyż instytucje UE są podzielone co do tego, czy należy się skupić na poprawie komunikacji, na dostosowaniu istniejących sposobów pracy, czy też na znalezieniu nowych sposobów uzupełnienia demokracji przedstawicielskiej. Stwierdził, że instytucje UE muszą wyjść z „logiki międzyrządowej”, dodając, że w tym celu potrzebne będą „naciski zewnętrzne ze strony organizacji pozarządowych, społeczeństwa obywatelskiego oraz instytucji pośredniczących, takich jak związki zawodowe”.
Na zakończenie Alberto Alemanno , profesor katedry prawa UE „Jean Monnet” i założyciel organizacji „The Good Lobby” – nienastawionego na zysk start-upu, który dąży do wyrównywania dostępu do władzy na rzecz bardziej pluralistycznego, integracyjnego i demokratycznego społeczeństwa – stwierdził, że UE oferuje obywatelom więcej możliwości kształtowania polityki niż jakakolwiek inna jurysdykcja na świecie, ale „zakres opcji jest bardzo słabo znany i mało wykorzystywany”. Dodał, że wyzwaniem dla konferencji w sprawie przyszłości Europy jest „połączenie faktów” i że „kluczowe znaczenie ma stały mechanizm, który umożliwi współpracę ze strony obywateli” z wykorzystaniem wcześniej istniejących sieci, takich jak sieci na szczeblu lokalnym. Wyraził obawę, że UE może uznać odsunięcie zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego za cenę zaangażowania obywateli, stwierdzając, że „nawet Parlament Europejski nie proponuje roli w zgromadzeniach” dla organizacji pozarządowych.
Kolejnym kluczowym momentem dzisiejszego posiedzenia Komisji CIVEX było przedstawienie przez członkinię KR-u Mireię Borrell Portę (ES/EA), sekretarz ds. działań zewnętrznych i Unii Europejskiej rządu Katalonii, jej dokumentu roboczego w sprawie stałego dialogu władz lokalnych i regionalnych z obywatelami, który będzie kluczowym wkładem KR-u w konferencję w sprawie przyszłości Europy.
Mireia Borell Porta stwierdziła na temat swojego dokumentu: „W opinii zaproponuje się ustrukturyzowaną metodę angażowania obywateli w kształtowanie polityki na szczeblu lokalnym i unijnym oraz wskaże, w jaki sposób zorganizowane zaangażowanie obywateli mogłoby wnieść wkład w prace konferencji w sprawie przyszłości Europy, zarówno w sam proces, jak i konkluzje z niego”.
W rezolucji przyjętej po debacie z udziałem wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Dubravki Šuicy na lutowej sesji plenarnej KR zaapelował o prawdziwie otwarte, pluralistyczne i demokratyczne konsultacje, które obejmą wszystkich obywateli we wszystkich regionach i miastach.