Ogólnounijna koalicja wzywa instytucje UE i rządy krajowe do promowania synergii między narzędziami służącymi odbudowie a funduszami strukturalnymi, aby zmaksymalizować wpływ działań europejskich.
Kryzys związany z COVID-19 pokazał, że polityka spójności jest obecnie bardziej niż kiedykolwiek potrzebna, by wzmocnić odporność w Europie, chronić obywatelki i obywateli i przynieść odbudowę w każdym zakątku Unii Europejskiej, nie pozostawiając nikogo w tyle. Od czasu utworzenia w październiku 2017 r. #CohesionAlliance – ogólnounijny sojusz 12 tys. sygnatariuszy opowiadających się za wzmocnieniem polityki spójności – zdołał zapobiec drastycznym cięciom budżetowym po 2020 r., utrzymać politykę spójności dla wszystkich regionów w Unii oraz zaproponować prostsze i bardziej elastyczne zasady. Podczas wideokonferencji poświęconej nowym perspektywom #CohesionAlliance, członkowie–założyciele potwierdzili swoje zobowiązanie do współdziałania i utrzymania polityki spójności jako głównego priorytetu UE. #CohesionAlliance będzie czuwać nad tym, by przy opracowywaniu i wdrażaniu polityki spójności na lata 2021–2027 państwa członkowskie w pełni stosowały zasadę partnerstwa . Spójność i synergia między narzędziami służącymi odbudowie a funduszami strukturalnymi mają ogromne znaczenie dla uniknięcia nakładania się działań europejskich i dla zmaksymalizowania ich wpływu.
Dwa miesiące po wejściu w życie nowych rozporządzeń dotyczących polityki spójności na lata 2021–2027 #CohesionAlliance podsumował dotychczasowe wyniki swojej działalności i przedstawił swe przyszłe zobowiązania na podstawie odnowionej deklaracji 2.0 przyjętej w lipcu 2020 r. Prace #CohesionAlliance będą koncentrować się na skutecznym wdrażaniu i realizacji polityki spójności bez dalszych opóźnień w duchu prawdziwego partnerstwa i w synergii z innymi instrumentami oraz na propagowaniu koncepcji spójności jako ogólnej i podstawowej wartości Unii Europejskiej.
Władze lokalne i regionalne podkreśliły pilną potrzebę rozszerzenia środków elastyczności wprowadzonych w ubiegłym roku w celu uruchomienia funduszy strukturalnych UE i pomocy państwa w walce z COVID-19. Kwestia ta została również poruszona w wymianie pism z przewodniczącą Ursulą von der Leyen, która przyznała, że wiele władz lokalnych i regionalnych może obecnie napotykać ograniczenia budżetowe w związku z pandemią. Jeżeli chodzi o ewentualne rozszerzenie 100% stawki współfinansowania dla funduszy strukturalnych, partnerzy sojuszu z uznaniem przyjęli zobowiązanie Komisji do ścisłego monitorowania sytuacji i rozważenia dalszych działań, jeśli uzna to za stosowne.
Dyskusja pokazała, że misja #CohesionAlliance jest daleka od zakończenia. Odbudowa w Europie musi zacząć się od obywateli w terenie i nie powiedzie się, jeśli ich głos i głos polityków lokalnych i regionalnych – którzy są najbliżej ich potrzeb – nie zostanie uwzględniony przez instytucje UE i rządy krajowe.
Apostolos Tzitzikostas , przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów (KR-u) i gubernator regionu Macedonia Środkowa (Grecja), powiedział: Wysiłki #CohesionAlliance przyczyniły się do uniknięcia znacznych cięć budżetowych po 2020 r. i do promowania spójności jako wiodącej zasady unijnych planów odbudowy. Teraz musimy skupić się na programowaniu i wdrażaniu. W tym celu musimy brać pod uwagę kluczowe aspekty, takie jak: stosowanie zasady partnerstwa w nowych programach, wpływ środków związanych z COVID-19 i konsekwencje ich wygaśnięcia – temat poruszony w owocnej wymianie pism z przewodniczącą Ursulą von der Leyen – wymiar wiejski i miejski polityki spójności oraz synergie między spójnością a Instrumentem na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności .
Komisarz ds. polityki spójności i reform Elisa Ferreira powiedziała w swoim wystąpieniu: Spójność musi pozostać kamieniem węgielnym odbudowy. W następstwie kryzysu nasila się zjawisko asymetrii. Sojusz na rzecz spójności jest bardziej potrzebny niż kiedykolwiek wcześniej. Umowy partnerstwa w zakresie polityki spójności na lata 2021–2027 będą miały zasadnicze znaczenie. Musimy przyspieszyć negocjacje, ale jakość nie może ucierpieć. Liczę na Państwa poparcie również w kwestii tego, by wdrażanie innych naszych polityk i instrumentów uwzględniało aspekt terytorialny i wspierało długoterminowy rozwój wszystkich regionów. Zwróciłam się do państw członkowskich o uwzględnienie wymiaru terytorialnego podczas przygotowywania planów odbudowy i zwiększania odporności, zarówno w zakresie konsultacji i współpracy z zainteresowanymi stronami na szczeblu regionalnym, jak i na etapie wdrażania. Osiągniemy cele pod warunkiem, że nasze instrumenty będą ukierunkowane na wspólne działanie. Wspieranie spójności nie może się ograniczać do samej tylko polityki spójności. Dlatego musimy zmobilizować wszystkie odpowiednie podmioty, w tym lokalne zainteresowane strony i obywateli, jako pełnoprawnych partnerów, tak aby nowe priorytety ekologiczne i cyfrowe służyły wszystkim.
Younous Omarjee , przewodniczący Komisji Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego, oświadczył: Fundusze przeznaczone na odbudowę muszą trafić przede wszystkim do regionów najsłabiej rozwiniętych i najbardziej dotkniętych społecznymi i gospodarczymi skutkami pandemii COVID-19. Apeluję do państw członkowskich, by w jak największym stopniu angażowały regiony i miasta oraz zadbały o to, by fundusze te trafiały tam, gdzie są najbardziej potrzebne. Wzywam również państwa członkowskie do zachowania spójności. Krótkoterminowa odbudowa i długoterminowa polityka spójności to dwie strony tego samego medalu i muszą służyć temu samemu celowi. Jeżeli krótkoterminowa odbudowa nie będzie spójna z długofalowymi celami wyznaczonymi przez fundusze spójności, różnice gospodarcze, społeczne i terytorialne tylko się pogłębią, a wszystkie nasze wysiłki na dłuższą metęspełzną na niczym.
GŁOSY #COHESIONALLIANCE:
Ilaria Bugetti , rzeczniczka ds. rozwoju terytorialnego Rady Gmin i Regionów Europy (CEMR) ds. spójności i radna regionu Toskania (Włochy), powiedziała: Na etapie programowania funduszy spójności UE nadal dostrzegamy przypadki, w których władze lokalne i regionalne nie były odpowiednio zaangażowane ze względu na niewystarczający czas na konsultacje lub niewystarczający kontakt na szczeblu ministerialnym. Musimy w nadchodzących latach przezwyciężyć utrzymujące się bariery w zakresie wdrażania i monitorowania funduszy. Prace Sojuszu na rzecz Spójności są w związku z tym dalekie od zakończenia!
Cees Loggen , przewodniczący Konferencji Peryferyjnych Regionów Nadmorskich (CPMR) i regionalny minister prowincji Noord-Holland (Niderlandy), stwierdził: Niespotykane dotąd opóźnienia mogą wystąpić w ramach przyszłej polityki spójności ze względu na późne przyjęcie przepisów. Regiony dotkliwie to odczują. Nie mogą rozpocząć wydatkowania środków, podczas gdy gospodarki regionalne bardzo potrzebują inwestycji wspierających odbudowę. Apelujemy do Komisji, by ułatwiła sprawną realizację programów spójności i udział regionów w planach odbudowy, ponieważ synergia między funduszami przynosi lepsze wyniki.
Karl-Heinz Lambertz , przewodniczący Stowarzyszenia Europejskich Regionów Granicznych (AEBR) i poseł do Parlamentu Wspólnoty Niemieckojęzycznej w Belgii, powiedział: Współpraca transgraniczna jest zasadniczym elementem unijnej polityki spójności. To, co dzieje się wokół granic wewnętrznych Unii, ma duży wpływ na jej zdolność do reagowania na najważniejsze wyzwania naszych czasów. Potencjał UE w zakresie działania zostałby znacznie zwiększony, gdyby mechanizm współpracy transgranicznej zaproponowany przez Komisję został ostatecznie przyjęty przez Radę.
Kata Tüttő , członkini Eurocities i zastępczyni burmistrza Budapesztu (Węgry), powiedziała: Przyszłe inwestycje w ramach polityki spójności UE będą miały większe znaczenie niż kiedykolwiek wcześniej. Kluczowe znaczenie będzie miało finansowanie projektów i reform, które mogą wprowadzić wszystkie europejskie miasta i regiony na drogę ekologicznej i sprawiedliwej odbudowy. Jako lokalni przywódcy mamy decydujący wpływ na skierowanie środków tam, gdzie są najbardziej potrzebne i gdzie przynoszą największe korzyści ludziom. Możemy być nieocenionymi partnerami UE, jeżeli zasada partnerstwa będzie w pełni realizowana we wszystkich częściach UE. Inwestowanie w europejskie obszary miejskie przyczyni się do zwiększenia odporności Europy w dłuższej perspektywie i pomoże nam wzmocnić się na wypadek kolejnego kryzysu.
Jean-Claude Marcourt , przewodniczący grupy roboczej ds. prawodawstwa europejskiego i inwestycji publicznych Konferencji Europejskich Regionalnych Zgromadzeń Ustawodawczych (CALRE) oraz przewodniczący Parlamentu Walonii (Belgia) stwierdził: Miasta i regiony muszą dążyć do wzmocnienia spójności swoich terytoriów oraz do zmniejszenia dysproporcji i nierówności przy jednoczesnym podnoszeniu standardów gospodarczych, społecznych i środowiskowych zgodnie z wartościami i zasadami demokratycznymi, które leżą u podstaw dostatniej i zrównoważonej Unii Europejskiej.
Magnus Berntsson , przewodniczący Zgromadzenia Regionów Europy (AER) i wiceprzewodniczący regionu Västra Götaland (Szwecja), oświadczył przy okazji konferencji: Nowa polityka spójności może być naprawdę czynnikiem przemian dla społeczności wiejskich w całej Europie. AER jest w pełni zaangażowany we współpracę z rządami krajowymi i Komisją Europejską, by realizować politykę spójności, która będzie sprzyjać lepszej odbudowie regionów wiejskich i zagwarantuje, że do 2040 r. będą one lepiej połączone, bardziej odporne, prężne i zasobne.
Kontakt z sekretariatem:
CohesionAlliance@cor.europa.eu