Europejski Komitet Regionów (KR) przyjął swoje propozycje w sprawie przystosowania się do zmiany klimatu w opinii „Budując Europę odporną na zmianę klimatu - nowa Strategia w zakresie przystosowania do zmiany klimatu” . KR apeluje o politykę opartą na popycie, zachęty rynkowe i takie kryteria zamówień publicznych jak ślad węglowy i pozytywny ślad ekologiczny oraz o zintensyfikowanie współpracy ze środowiskiem akademickim i przedsiębiorstwami w celu pobudzenia innowacji na szeroką skalę, zrównoważonych produktów, usług i rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Pomimo szacunków wskazujących spadek emisji gazów cieplarnianych netto (GHG) w 2020 r. o 35% w stosunku do poziomu z 1990 r. istnieje ryzyko, że ożywienie gospodarcze związane z COVID-19 spowoduje ponowny wzrost emisji. Około 40% miast UE liczących ponad 150 000 mieszkańców przyjęło plany przystosowania się do zmiany klimatu.
Podczas prezentacji na sesji plenarnej KR-u Markku Markkula (FI/EPL), przewodniczący Rady Miasta Espoo i przewodniczący regionu Helsinki, powiedział: Musimy zacząć od ograniczenia biurokracji i uproszczenia dostępu do funduszy UE . Potrzebujemy również ambitniejszych celów. UE musi nakłaniać do stosowania nowatorskich środków, innowacji społecznych i solidnych zachęt rynkowych do wprowadzania nowych technologii ograniczania emisji CO 2 . Gminy i regiony muszą opracować własne plany działania na rzecz „Zielonego Ładu w terenie” w ścisłej współpracy ze środowiskiem akademickim, instytutami badawczymi i przedsiębiorstwami prywatnymi. W tym celu kluczowe znaczenie mają nowe rozwiązania w zakresie pozytywnego śladu ekologicznego związane z produktami, systemami i usługami.
W opinii byłego przewodniczącego KR-u Markku Markkuli podkreśla się potrzebę położenia kresu bezpośrednim i pośrednim dotacjom na paliwa kopalne, takim jak istniejące zwolnienia podatkowe dla paliwa lotniczego, oraz zapewnienia skutecznego systemu ustalania cen CO 2 , w tym mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO 2 w celu wyeliminowania ucieczki emisji i ochrony przedsiębiorstw przed praktykami antykonkurencyjnymi. W opinii KR-u wzywa się władze lokalne i regionalne do wykorzystania zamówień publicznych do przyspieszenia popytu na innowacyjne i zrównoważone produkty i usługi, do wdrożenia służących przystosowaniu się do zmiany klimatu rozwiązań opartych na zasobach przyrody na zielonych obszarach miejskich oraz do ochrony i przywrócenia zdolności lasów do wychwytywania dwutlenku węgla.
Maria Spyraki (EL/EPL), posłanka do Parlamentu Europejskiego, wzięła udział w debacie i stwierdziła: Żadna polityka przystosowania się do zmiany klimatu nie będzie skuteczna, jeżeli nie uwzględni potrzeb, poglądów i wiedzy fachowej regionów i miast. Potrzebujemy spójności i koordynacji między politykami UE oraz właściwego połączenia mechanizmów rynkowych, podatków, środków finansowania, przepisów prawnych i dobrowolnych zobowiązań sektora publicznego w celu przyciągnięcia inwestycji w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Przeciwdziałanie zmianie klimatu oznacza ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Metan jest gazem cieplarnianym, który ogrzewa planetę 86 razy bardziej niż dwutlenek węgla (CO 2 ). W związku z tym kluczowe znaczenie ma wynegocjowanie głównego porozumienia w sprawie emisji metanu podczas następnej konferencji COP26 w Glasgow w celu ustanowienia w 2021 r. globalnych ram regulacyjnych dotyczących metanu.
Jeśli chodzi o kwestie finansowe, KR apeluje o ograniczenie biurokracji i o uproszczenie dostępu do funduszy UE. KR z zadowoleniem przyjmuje nowe zobowiązanie Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI) do zwiększenia do 2025 r. udziału środków finansowych przeznaczonych na działania w dziedzinie klimatu, opracowanie planu działania banku klimatycznego i wprowadzenie przez EBI systemu oceny zagrożeń związanych ze zmianą klimatu.
Komitet wzywa przemysł europejski do zainicjowania rozwoju działalności związanej z pozytywnym śladem ekologicznym i inwestowania w nią, np. w takich dziedzinach jak poprawa efektywności energetycznej, ograniczenie zużycia materiałów, wprowadzenie przyjaznych dla klimatu surowców, zmniejszenie ilości odpadów oraz wydłużenie żywotności i maksymalizacja użytkowania produktów. Pozytywny ślad ekologiczny to pozytywny wpływ, jaki produkt lub usługa mają na środowisko w całym cyklu życia.
KR popiera narzędzie wspierania polityki zaproponowane w Strategii UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu , które ma zapewnić pomoc techniczną w opracowywaniu i wdrażaniu lokalnych strategii przystosowawczych, oraz wyraża gotowość do opracowania go wspólnie z Komisją Europejską.
Członkinie i członkowie uważają, że Komisja Europejska powinna zdecydowanie zalecić państwom członkowskim, by zaangażowały władze szczebla niższego niż krajowy w przygotowanie krajowych strategii przystosowania się do zmiany klimatu, uwzględniły podziały regionalne i wsparły opracowywanie regionalnych i lokalnych planów przystosowania się do zmiany klimatu.
Członkinie i członkowie proponują rozszerzenie zakresu Europejskiego Obserwatorium ds. Klimatu i Zdrowia w ramach europejskiej platformy przystosowania się do zmiany klimatu, aby uwzględnić również skutki urbanizacji i starzenia się w kontekście jego misji polegającej na gromadzeniu, monitorowaniu i analizowaniu danych, narzędzi i wiedzy fachowej w celu zapobiegania skutkom zmiany klimatu dla zdrowia ludzkiego.
Komitet wzywa do szybkiego wdrożenia planowanych misji programu „Horyzont Europa”, w tym dwóch misji ukierunkowanych na klimat: „Europa odporna na zmianę klimatu” i „100 miast neutralnych dla klimatu do 2030 r.”. KR podkreśla swoje zaangażowanie na rzecz realizacji wspólnego planu działania podpisanego w listopadzie 2020 r. wraz z komisarz i jest gotów współpracować ze Wspólnym Centrum Badawczym przy organizowaniu działań badawczych i edukacyjnych pod hasłem „Spotkania świata nauki z regionami”. Podkreśla duże znaczenie umów partnerstwa między UE a miastami i regionami demonstracyjnymi w ramach misji dotyczących inteligentnych miast i przystosowania się do zmiany klimatu.
Jeśli chodzi o cyfryzację, dane i przestrzeń kosmiczną, KR podkreśla znaczenie wykorzystywania zapobiegawczych, systematycznych i kompleksowych systemów informacyjnych, takich jak i , w celu przewidywania zagrożeń związanych z klimatem, a także zachęca władze lokalne i regionalne do korzystania z usług programu Copernicus w zakresie zmiany klimatu (C3S) .
Wraz z opinią Markku Markkuli w sprawie przystosowania się do zmiany klimatu KR przedstawił swoje stanowisko polityczne w sprawie globalnych działań w dziedzinie klimatu przed COP26 w opinii opracowanej przez Vincenta Chauveta (FR/Renew Europe), burmistrza Autun.
Więcej informacji:
Zmiana klimatu ma szeroki wpływ na ekosystemy, sektory gospodarki, zdrowie ludzkie i dobrostan w Europie. Według Komisji Europejskiej w latach 1980–2016 łączne zgłoszone straty gospodarcze spowodowane przez pogodę i inne ekstremalne zjawiska klimatyczne w Europie wyniosły ponad 436 mld EUR.
Chociaż szacuje się, że emisje gazów cieplarnianych netto w 2020 r. spadły o 30–35% poniżej poziomów z 1990 r., oczekuje się również, że ożywienie gospodarcze po kryzysie związanym z COVID-19 przywróci emisje do poprzednich poziomów, o ile nie zostaną podjęte dodatkowe działania. W 2019 r. emisje w UE, z uwzględnieniem pochłaniania, zmniejszyły się w porównaniu z 1990 r. o ok. 25%, natomiast wzrost gospodarczy w tym samym okresie wyniósł 62%. Dowodzi to, że możemy przeciwdziałać zmianie klimatu, a jednocześnie zapewnić trwały wzrost gospodarczy i tworzenie miejsc pracy (KE) .
Instrument Next Generation EU i wieloletnie ramy finansowe na lata 2021-2027 mają łączną wartość ponad 1,8 bln euro i zapewniają znaczne zasoby mające pomóc w przeprowadzeniu dwojakiej transformacji ekologicznej i cyfrowej (Komisja Europejska). Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r. Inwestowanie w przyszłość neutralną dla klimatu z korzyścią dla obywateli, COM(2020) 562 final .
Około 40% miast UE liczących ponad 150 000 mieszkańców przyjęło plany przystosowania się do zmiany klimatu (KE) .
W listopadzie 2020 r. sprawozdawca KR-u w sprawie przystosowania do zmiany klimatu Markku Markkula wezwał Komisję Europejską do opracowania ambitniejszej strategii UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu zgodnie z zasadami aktywnej pomocniczości i proporcjonalności, uznającej kluczową rolę miast i regionów w tej dziedzinie i zapewniającej im narzędzia niezbędne do opracowania rozwiązań terytorialnych.
W dniu 24 lutego 2021 r. Komisja Europejska przyjęła nową Strategię UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu . Określa ona, w jaki sposób Unia Europejska może dostosować się do nieuniknionych skutków zmiany klimatu i stać się odporna na zmianę klimatu do 2050 r. Strategia ma cztery główne cele: przystosowanie do zmiany klimatu powinno być inteligentniejsze, szybsze i bardziej systemowe, a ponadto należy zintensyfikować międzynarodowe działania na rzecz odporności na zmianę klimatu.
KR jest zdecydowany przyczynić się do przyspieszenia przejścia na neutralność klimatyczną dzięki swojej inicjatywie „Zielony Ład w terenie”.
Markku Markkula i Vincent Chauvet są członkami grupy roboczej KR-u „Zielony Ład w terenie”.
Kontakt:
David Crous
david.crous@cor.europa.eu
+32 (0) 470 88 10 37