Rafał Trzaskowski, prezydent Warszawy i kandydat w wyborach na prezydenta RP, w tej rozmowie jako sprawozdawca opinii na temat Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu mówi o inicjatywie Komisji Europejskiej mającej włączyć społeczeństwa w realizację Europejskiego Zielonego Ładu i neutralności klimatycznej. Wciąż dostępna jest powiązana z tą opinią ankieta , która stanowi część badania KR-u pt. „Zwiększanie zdolności władz lokalnych i regionalnych do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu: zestaw narzędzi na rzecz paktu klimatycznego”.
Jest Pan sprawozdawcą KR-u na temat Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu. Dlaczego ta inicjatywa jest ważna?
Dla mnie to oczywiste. Bez społeczności lokalnych nie da się osiągnąć ambitnego celu neutralności klimatycznej, zawartego w Europejskim Zielonym Ładzie. To my wdrażamy 70% całego prawodawstwa UE. Odpowiadamy w UE za jedną trzecią wydatków publicznych i dwie trzecie inwestycji publicznych. Wdrażamy 90% środków na rzecz dostosowania do zmiany klimatu i 70% działań związanych z łagodzeniem tej zmiany. Jasne jest więc, że nasza rola i udział są absolutnie kluczowe. Aby rzeczywiście osiągnąć neutralność klimatyczną, wszyscy muszą się zaangażować: rządy krajowe, władze lokalne i regionalne i przede wszystkim obywatele. Musimy rozumieć, dlaczego warto podjąć wysiłek, i wyraźnie widzieć, jakie są korzyści z transformacji klimatycznej dla ich zdrowia, samopoczucia i portfela. Tu widzę szczególną szansę dla władz lokalnych, ponieważ jesteśmy najbliżej obywateli i ten poziom administracji cieszy się największym zaufaniem obywateli. Dlatego walczę o ścisłą współpracę Komisji Europejskiej z Europejskim Komitetem Regionów nad tym wspólnym celem, jakim jest neutralność klimatyczna Unii.
Czy Pakt na rzecz Klimatu nadal ma sens w obecnym kontekście kryzysu zdrowotnego i gospodarczego?
Myślę, że teraz jego znaczenie jest jeszcze większe niż przed wybuchem epidemii. Po raz kolejny okazało się, jak ważne są samorządy lokalne, które podejmują bezpośrednią walkę z kryzysem, zaspokajają potrzeby obywateli i reagują na ich obawy. W kontekście Zielonego Ładu te poziomy administracji trzeba wyposażyć w konkretne instrumenty, które umożliwią faktyczną zmianę odczuwaną przez mieszkańców. Inaczej idea neutralności klimatycznej pozostanie tylko obietnicą, i to niezbyt kuszącą, a już na pewno nie w realiach nadchodzącego kryzysu gospodarczego. Stoimy więc na rozdrożu i musimy podjąć właściwe decyzje, by zmierzać ku bardziej zrównoważonej gospodarce, która jest dla ludzi i która ludzi stawia w centrum uwagi.
Niedawno rozpoczął Pan szeroko zakrojone konsultacje na temat Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu, aby uzupełnić konsultacje Komisji Europejskiej. Jakiego odzewu Pan oczekuje?
Przede wszystkim interesuje mnie, jak pandemia zmieniła postrzeganie polityki klimatycznej przez lokalne społeczności. Czy ci, dla których była priorytetem, nie zmienili zdania? Musimy zdawać sobie sprawę, że pandemia i wynikające z niej zakłócenia gospodarcze bardzo mocno uderzają w społeczności lokalne. Władze lokalne i regionalne i tak już borykają się z ogromną luką w dochodach do swoich budżetów, co widać na przykładzie Warszawy. Czy nadal będą gotowe inwestować w zieloną transformację, czy jak powinniśmy teraz mówić – w zielone ożywienie gospodarcze? Chcę wiedzieć, czego władze lokalne i regionalne potrzebują, by obrać ten kierunek.
Komisja Europejska pracuje obecnie nad fundamentami Paktu na rzecz Klimatu. Gdyby miał Pan udzielić jej tylko jednej rady, to jak by ona brzmiała?
Pandemia przeniosła nasze społeczeństwa i gospodarkę w zupełnie nieznaną rzeczywistość. Osobiście uważam, że jedynym rozwiązaniem jest odbudowa dzięki potencjałowi i możliwościom oferowanym przez Unię Europejską. Obawiam się jednak, że są i przeciwne opinie. Dlatego zalecam Komisji Europejskiej, by wyciągnęła niezbędne wnioski i trzymała się jak najbliżej obywateli. Komisja ma wśród nas, samorządów lokalnych i regionalnych, silnych sojuszników. Chcemy pomóc w realizacji wspólnych celów, w tym w osiągnięciu neutralności klimatycznej. Powtarzam: chcemy wspierać ekologiczne ożywienie gospodarcze, ale potrzebujemy odpowiednich środków finansowych, aby przyspieszyć ten proces. Miasta w całej UE, takie jak Warszawa, powinny otrzymać bezpośrednie finansowanie ze środków unijnych, ponieważ to one wiedzą, gdzie i jak skutecznie inwestować, by obywatele dostrzegli to w swym codziennym życiu.
Uwagi:
Projekt opinii w sprawie Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu sprawozdawcy Rafała Trzaskowskiego, prezydenta Warszawy, jest dostępny we wszystkich językach urzędowych UE. Tekst ten zostanie omówiony i poddany pod głosowanie na posiedzeniu Komisji ENVE w dniu 8 czerwca . Ostateczne głosowanie i przyjęcie opinii zaplanowano na sesję plenarną w październiku 2020 r.
Ankieta jest wciąż otwarta . Europejski Komitet Regionów (KR) uważa, że Pakt na rzecz Klimatu to szansa na bardziej skuteczne i sprzyjające włączeniu społecznemu podejście do wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu. KR rozpoczął badanie na temat perspektywy miast i regionów w dążeniu do neutralności klimatycznej. Wyniki ankiety zostaną uwzględnione w opinii Rafała Trzaskowskiego. Ankieta stanowi część badania KR-u pt. „Zwiększanie zdolności władz lokalnych i regionalnych do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu: zestaw narzędzi na rzecz paktu klimatycznego” i ma następującą strukturę:
• Część 1: dyskusja na temat wpływu trwającej pandemii i jej późniejszych skutków gospodarczych na politykę wdrażania Zielonego Ładu na szczeblu lokalnym i regionalnym,
• Część 2: określenie narzędzi i instrumentów mających lepiej wspierać władze lokalne i regionalne we wdrażaniu Zielonego Ładu,
• Część 3: ocena własnych postępów poczynionych przez dany poziom administracji w dążeniu do neutralności klimatycznej.
Porządek obrad i inne dokumenty z posiedzenia Komisji ENVE w dniu 8 czerwca można pobrać tutaj .
Tutaj zamieszczono więcej informacji na temat Europejskiego Paktu na rzecz Klimatu.
Kontakty z prasą:
David Crous
tel. +32 (0)470 88 10 37
david.crous@cor.europa.eu