Europejski Komitet Regionów (KR) przyjął na lipcowej sesji plenarnej opinię „Przyszłość unijnej polityki czystego powietrza w ramach dążenia do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń” opracowaną przez Jánosa Ádáma Karácson y’ego (HU/EPL), członka samorządu lokalnego Tahitótfalu. W kontekście COVID-19 sprawozdawca opinii KR-u podkreśla możliwy związek między zanieczyszczeniami a powagą skutków zakażenia. W związku z tym walka z zanieczyszczeniem powietrza musi być jednym z głównych priorytetów planu naprawy gospodarczej. Zmniejszenie zanieczyszczeń podczas izolacji pokazało, jak ważne jest zdrowsze środowisko. Lokalni przywódcy wzywają państwa członkowskie do pilnego wdrożenia i aktualizacji krajowych programów ograniczania zanieczyszczenia powietrza oraz do uwzględnienia wkładu władz lokalnych i regionalnych.

Europejski Komitet Regionów z zadowoleniem przyjmuje Zielony Ład, dążenie do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń i plan działania na rzecz osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.

Strategia „zero zanieczyszczeń” jest jednym z głównych priorytetów środowiskowych Europejskiego Zielonego Ładu i obejmuje propozycję planu działania na 2021 r. na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wody, powietrza i gleby. Opracowywane obecnie opinie KR-u obejmują kwestie czystego powietrza, wody, wodoru i różnorodności biologicznej, które mają zasadnicze znaczenie dla ostatecznego celu Zielonego Ładu: osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r.

Choć przed nami trudny czas odbudowy gospodarczej, nie możemy zarzucić ambitnych celów UE dotyczących ograniczenia do zera poziomu zanieczyszczeń. Plan działania na rzecz czystego powietrza i ogólnie zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń musi być integralną częścią programu ożywienia gospodarki po kryzysie COVID-19. Należy eliminować zanieczyszczenia powietrza u źródła i zaangażować w ten proces obywateli, zauważył sprawozdawca János Ádám Karácsony .

Zanieczyszczenie powietrza jest największym zagrożeniem dla zdrowia w UE i odpowiada co roku za prawie 500 tys. przedwczesnych zgonów (dziesięć razy więcej niż liczba zgonów w wyniku wypadków drogowych). Zanieczyszczenie powietrza wiąże się z chorobami układu oddechowego i układu krążenia, udarami i nowotworami. Wywiera także znaczący niekorzystny wpływ na klimat, ekosystemy, środowisko zbudowane – w tym dziedzictwo kulturowe – i gospodarkę.

Zgromadzenie przedstawicieli miast i regionów UE ponownie wzywa do przyjęcia zintegrowanego podejścia, ambitnej polityki w zakresie źródeł zanieczyszczeń oraz powiązania polityki immisji z polityką w zakresie emisji, a także podkreśla, że wiele państw członkowskich nie spełnia obecnie obowiązujących norm.

KR popiera zapowiedź KE dotyczącą ściślejszego dostosowania norm jakości powietrza do wytycznych WHO, które są obecnie poddawane przeglądowi, i zwraca się o dalszą pomoc w ich wdrażaniu i ścisłe monitorowanie przestrzegania ram czasowych.

Członkowie KR-u apelują o udoskonalenie dyrektyw w sprawie jakości powietrza oraz o uwzględnienie w nich cząstek ultradrobnych (UFP) i sadzy (BC). Należy przejść od pomiaru jakości powietrza do pomiaru narażenia ludzi na zanieczyszczenie powietrza. KR oczekuje na wnioski ustawodawcze i wniesie swój wkład.

Członkowie proponują, by w większym stopniu skoncentrować się na rozporządzeniu w sprawie emisji w celu ograniczenia emisji u źródła (zapobieganie zanieczyszczeniom). Prawodawstwo UE może zapewnić bardziej wyrównane warunki działania, gdyż bardziej rygorystyczne wymogi dotyczące redukcji emisji na poziomie lokalnym mogą mieć negatywne skutki gospodarcze. Prawodawstwo UE powinno również zapobiegać przenoszeniu zanieczyszczeń do innego miejsca.

KR podkreśla potrzebę międzysektorowej współpracy i spójności odpowiednich obszarów polityki oraz poprawy systemu finansowania, w szczególności w przypadku najuboższych obszarów i obszarów znajdujących się w niekorzystnej sytuacji.

Europejski Komitet Regionów podkreśla znaczenie zaangażowania społeczeństwa. Należy w większym stopniu wykorzystywać istniejące rozwiązania informatyczne, aplikacje na telefony komórkowe i inne odpowiednie narzędzia do informowania i uświadamiania społeczeństwa na temat „niewidzialnego zabójcy”. Informacje powinny być łatwo dostępne i zrozumiałe oraz powinny obejmować aspekty zdrowotne. Należy także ulepszyć obecną stronę internetową europejskiego wskaźnika jakości powietrza poprzez modelowanie w celu dostarczenia informacji na temat jakości powietrza regionom, mniejszym wsiom i obszarom wiejskim, gdzie jakość powietrza nie jest mierzona przez stacje monitorujące.

W opinii z zadowoleniem przyjmuje się wysiłki na rzecz osiągnięcia międzynarodowego porozumienia w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza oraz inicjatywę „Porozumienie w sprawie zielonego miasta”.

Przyjęciu opinii towarzyszyła debata na wysokim szczeblu na temat Europejskiego Zielonego Ładu, czyli unijnej strategii na rzecz wzrostu, której celem jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. 15 czerwca KR zainaugurował grupę roboczą „Zielony Ład w terenie” . W jej skład wchodzi 13 demokratycznie wybranych przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych. Jej celem jest przełożenie Zielonego Ładu na konkretne projekty oraz bezpośrednie finansowanie miast i regionów, aby zapewnić zrównoważone przemiany na szczeblu lokalnym.

Uwagi:

Kliknij tutaj , aby zapoznać się z nowym portalem internetowym „Zielony Ład w terenie”.

Wskaźnik jakości powietrza można znaleźć tutaj: https://www.eea.europa.eu/themes/air/air-quality-index

Kontakt:

Wioletta Wojewódzka

tel. +32 (0)2 282 2289

tel. kom. +32 (0)473 843 986

wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu