Europejski Komitet Regionów (KR) stwierdził 8 lutego, że plany Unii Europejskiej dotyczące dostosowania zasad w zakresie azylu i ujednolicenia warunków dla osób ubiegających się o azyl zasługują na poparcie, niemniej nie stanowią odpowiedniej reakcji na fakt, że migracja w Europie ma charakter długofalowy i podłoże strukturalne. W oddzielnych zaleceniach uzgodnionych tego samego dnia KR z zadowoleniem przyjął dążenie UE do zarządzania migracją poprzez dostosowane do poszczególnych krajów partnerstwa z państwami sąsiadującymi oraz stwierdził, że Unia powinna ściślej współpracować z regionami i miastami w tych państwach.

Jeśli decydenci unijni przyjęliby zalecenia KR-u, udałoby się zwiększyć dostęp migrantów do pomocy prawnej, zapewnić większą ochronę osób poniżej 18 roku życia oraz udzielić większego wsparcia finansowego władzom lokalnym i regionalnym. Odnośnie do współpracy UE z państwami w Afryce i na Bliskim Wschodzie, KR zaleca wspólne działania z miastami i regionami spoza Unii, aby zwiększyć świadomość kwestii związanych z migracją, zapewnić władzom lokalnym spoza UE bezpośredni dostęp do funduszy unijnych oraz włączyć je do zarządzania nowym unijnym planem inwestycji zewnętrznych.

Autor opinii w sprawie reformy systemu azylowego, Vincenzo Bianco (IT/PES), burmistrz Katanii na Sycylii, powiedział: „Unia pilnie potrzebuje zharmonizowanego systemu, lecz Komitet obawia się – i ja osobiście jestem bardzo zaniepokojony – że niektóre przepisy są zbyt sztywne, ograniczyłyby prawa migrantów i wcale nie pomogłyby ani miastom i regionom przyjmującym migrantów, ani przybywającym do naszych brzegów ludziom. Myślę, że bierze się to stąd, iż Unii nadal wydaje się, że to tylko odosobniona sytuacja nadzwyczajna. Potrzebujemy systemu, który byłby jasny, łatwy i szybki oraz sprawiedliwy dla wszystkich zainteresowanych oraz który nie naruszałby praw i godności migrantów, zwłaszcza coraz większej liczby małoletnich bez opieki”.

To drugie sprawozdanie przygotowane przez Vincenza Bianco w sprawie reformy systemu azylowego UE. We wcześniejszej opinii KR-u, przyjętej w grudniu 2016 r., zaproponowano zmiany do unijnego systemu azylowego, tak aby był on sprawiedliwszy i skuteczniejszy dla uchodźców i państw UE, w tym dla krajów, które wolą płacić kary niż przyjmować przesiedlone osoby ubiegające się o azyl.

Nakreślając swoje poglądy na temat partnerstwa na rzecz migracji z 16 państwami spoza Unii, burmistrz Piranu Peter Bossman (SI/PES) stwierdził: „Partnerstwa te muszą obejmować trzy krótkofalowe cele: ratowanie życia, umożliwianie legalnej migracji oraz pomoc migrantom możliwie najbliżej ich krajów pochodzenia. Ostatecznym celem musi być dostosowane do potrzeb partnerstwo z tymi państwami oraz ich władzami lokalnymi i regionalnymi, abyśmy mogli wspólnie lepiej kontrolować migrację oraz poprawić warunki przyjmowania, integracji i reintegracji migrantów. Unia musi pamiętać, że to regiony i miasta odpowiadają np. za zapewnienie dostępu do rynku pracy, mieszkalnictwo, edukację i opiekę zdrowotną”.

Opinie stanowią najnowszy wkład w ramach zaleceń opracowanych przez Komitet w minionych pięciu latach w celu poradzenia sobie z wyzwaniami i szansami związanymi z migracją. Vincenzo Bianco powiedział, że do brzegów Katanii co tydzień przybijają statki z tysiącami migrantów uratowanych na Morzu Śródziemnym. Wielu z nich to nastolatkowie i małoletni bez opieki. Peter Bossman nawiązał do stwierdzenia Vincenza Bianco, że wyższy poziom migracji ma już charakter strukturalny, a ponad 60 mln ludzi na całym świecie to osoby przesiedlone: „Przepływy migracyjne do Europy są uwarunkowane czynnikami geopolitycznymi i gospodarczymi, które nie tylko nie osłabną w nadchodzących latach, ale mogą zyskać jeszcze na sile. Niemniej przeważająca większość tych osób poszukuje schronienia w krajach sąsiednich, które często same są bardzo biedne lub niestabilne. Widać więc, że na UE spoczywa odpowiedzialność w tym zakresie”.

Podkreślił także, że mimo wysiłków na rzecz zarządzania migracją, Unia ani kraje partnerskie nie powinny przekierowywać środków przeznaczonych na pomoc rozwojową. „Musimy dopilnować, by partnerstwa te wzmacniały oenzetowski program działań na rzecz rozwoju, a nie zagrażały jego celom”, powiedział.

KR przyjął także 8 lutego oddzielną opinię z inicjatywy własnej, w której apeluje, by planowana aktualizacja Konsensusu europejskiego w sprawie rozwoju uwzględniała jako jeden z celów pomocy rozwojowej „uporządkowane zarządzanie migracjami”. Sprawozdawca Jesús Gamallo Aller (ES/EPL), dyrektor generalny ds. stosunków z UE w rządzie regionu Galicja, podkreślił szczególnie, jak ważne jest dalsze rozwijanie przez Unię współpracy z miastami i regionami z myślą o realizacji 11. celu zrównoważonego rozwoju ONZ dotyczącego potrzeby budowania „bezpiecznych, odpornych i zrównoważonych miast i osiedli ludzkich sprzyjających włączeniu społecznemu”.

Uwagi dla redaktorów:

• Vincenzo Bianco, burmistrz Katanii na wschodnim wybrzeżu Sycylii, z wykształcenia jest prawnikiem i pełnił funkcję ministra spraw wewnętrznych w dwóch ekipach rządowych Włoch w latach 1999–2001. Był posłem i senatorem w parlamencie włoskim i przewodniczył komisji parlamentarnej nadzorującej działalność służb wywiadowczych. Po raz pierwszy został wybrany na burmistrza Katanii w 1988 r.

• Peter Bossman to urodzony w Ghanie burmistrz słoweńskiego miasta Piran. Jego rodzina, zmuszona w 1966 r. do opuszczenia swojego kraju, osiedliła się w Europie. Studiował medycynę w Jugosławii, gdzie zamieszkał i pracował jako lekarz zanim w 2010 r. został burmistrzem Piranu.

• Opinia KR-u „Reforma wspólnego europejskiego systemu azylowego – drugi pakiet i unijne ramy przesiedleń”, przygotowana przez Vincenza Bianco (IT/PES) i przyjęta 8 lutego, skupia się na wnioskach ustawodawczych Komisji Europejskiej dotyczących standardów przyjmowania i przesiedlania nowo przybyłych osób, ze szczególnym uwzględnieniem małoletnich bez opieki. Wśród zaleceń poczynionych w opinii KR wzywa UE do zwiększenia pomocy prawnej (zwłaszcza dla małoletnich), dostosowania procedury odwoławczej, wyjaśnienia definicji „kraju pierwszego azylu”, umożliwienia przesiedlenia migrantów, którzy przybyli w nieuregulowany sposób ponad pięć lat temu, poszerzenia źródeł informacji, zwiększenia finansowania dla ośrodków recepcyjnych oraz władz lokalnych i regionalnych, a także zwiększenia dostępu władz samorządowych do ośrodków recepcyjnych. Przyjęta 8 grudnia opinia KR-u w sprawie reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego koncentruje się na reformie rozporządzenia dublińskiego, redystrybucji osób ubiegających się o azyl, przekształceniu Europejskiego Urzędu Wsparcia w dziedzinie Azylu oraz wsparciu dla władz lokalnych i regionalnych.

• W sporządzonej przez Petera Bossmana (SI/PES) opinii w sprawie ram partnerstwa z państwami trzecimi w zakresie migracji Komitet z zadowoleniem przyjął zainicjowanie przez Komisję Europejską w czerwcu 2016 r. ram partnerstwa w zakresie migracji i stworzenie przez nią Planu inwestycji zewnętrznych. Oferuje on warunkowe poparcie dla hotspotów na terytorium pozaeuropejskim. Agencje UE we współpracy z władzami krajowymi identyfikowałyby migrantów, a fundusze na rzecz rozwoju kierowano by na bezpieczeństwo i zarządzanie granicami. Popiera również zachęty dla krajów przyjmujących uchodźców, readmisję migrantów, którzy przybyli w nieuregulowany sposób, oraz współpracę z UE. Niektóre zalecenia KR-u obejmują takie kwestie jak wezwanie do wprowadzenia wymogów współfinansowania w Planie inwestycji zewnętrznych, stwierdzenie, że „samorządy lokalne powinny być traktowane jako partnerzy w ramach wszystkich filarów Planu inwestycji zewnętrznych”, zachęcenie do współpracy między UE a grupami diaspory w celu finansowania inwestycji, apel do UE o inwestowanie z myślą o wzmocnieniu budowania zdolności na poziomie lokalnym, wezwanie do ułatwienia dostępu do informacji dla unijnych władz szczebla niższego niż krajowy oraz pozyskiwanie funduszy UE dla współpracy między miastami i między regionami. Wśród 16 krajów partnerskich szczególną uwagę kieruje się na Libię, Jordanię, Liban, Tunezję i Niger.

• KR współpracuje z władzami lokalnymi i regionalnymi we wschodnim i południowym sąsiedztwie UE w celu zarządzania migracją za pomocą spotkań na szczeblu politycznym, zaleceń politycznych oraz wymiany najlepszych praktyk. Podczas sesji plenarnej KR-u grupa burmistrzów i urzędników libijskich odwiedziła Brukselę i Mechelen w ramach wizyty studyjnej ukierunkowanej na zarządzanie finansami. W dniach 22–23 lutego członkowie KR-u spotkają się z partnerami w regionie Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, aby omówić kwestie dotyczące migracji i Libii. W lipcu KR wraz z Komisją Europejską zorganizuje spotkanie z władzami lokalnymi i regionalnymi z krajów rozwijających się, aby wspólnie zastanowić się nad tym, w jaki sposób rozwinąć współpracę między miastami i między regionami, która umożliwi zarządzanie migracją i wspieranie działań w dziedzinie klimatu oraz pobudzenie rozwoju gospodarczego.

Kontakt:
Andrew Gardner
Tel. +32 473 843 981
andrew.gardner@cor.europa.eu