Utworzenie europejskiego obserwatorium neutralności klimatycznej i wyznaczenie unijnych celów dotyczących likwidacji ubóstwa energetycznego to jedne z propozycji wysuniętych przez władze lokalne i regionalne w celu osiągniecia neutralnej dla klimatu Europy do 2050 r.

Temat ubóstwa energetycznego i walki z globalnym ociepleniem zdominował 23. posiedzenie Komisji Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii (ENVE) Europejskiego Komitetu Regionów. Poruszono na nim także kwestię realizacji celów zrównoważonego rozwoju i porozumienia paryskiego w sprawie klimatu i wyrażono zdecydowane poparcie dla regionów górniczych. Przewodniczący Komisji ENVE Cor Lamers podkreślił w perspektywie majowych wyborów do Parlamentu Europejskiego, że „należy spełnić oczekiwania naszej młodzieży w obliczu obecnej nadzwyczajnej sytuacji zagrożenia dla klimatu”.

Otwierając 23. posiedzenie Komisji Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii (ENVE), przewodniczący Cor Lamers (NL/EPL) , który jest także burmistrzem Schiedam, oznajmił: „Młodzi Europejczycy co tydzień przypominają nam, że żyjemy w stanie katastrofy klimatycznej i musimy wyjść naprzeciw ich oczekiwaniom w tym względzie. Należy podjąć nowe i innowacyjne działania, by jak najpełniej wykorzystać możliwości, jakie wiążą się z przejściem na czystą energię w Europie, do generowania zrównoważonego wzrostu i zatrudnienia. Jako zgromadzenie miast i regionów UE zobowiązaliśmy się uczynić wszystko, co w naszej mocy, by przekształcić formalne mechanizmy angażowania władz lokalnych i regionalnych w konkretne unijne i krajowe strategie polityczne w zakresie klimatu i energii”.

Członkowie przyjęli projekt opinii „Czysta planeta dla wszystkich – europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki” . Sprawozdawca Michele Emiliano (IT/PES) , przewodniczący regionu Apulia, stwierdził: „Budowanie bezemisyjnej gospodarki i osiągnięcie ONZ-owskich celów zrównoważonego rozwoju wymaga nowych działań i bardziej ukierunkowanego finansowania publicznego na poziomie unijnym i krajowym. Przechodzenie na neutralność pod względem emisji dwutlenku węgla jest okazją do tworzenia zachęt dla czystych technologii, rozwijania nowych umiejętności i tworzenia miejsc pracy. Odpowiednie ustalenie cen energii pochodzącej z paliw kopalnych za pomocą uprawnień do emisji i opodatkowania ma zasadnicze znaczenie dla przejścia na energię ze źródeł odnawialnych. Dyrektywa w sprawie podatku energetycznego i przepisy dotyczące pomocy państwa powinny ograniczyć opodatkowanie energii ze źródeł odnawialnych, aby zwiększyć jej powodzenie na rynkach”.

Miasta i regiony postulują zwiększenie wydatków z budżetu UE na przeciwdziałanie zmianie klimatu do poziomu co najmniej 30% i wprowadzenie ulg podatkowych w ramach unijnych programów finansowania neutralności klimatycznej. Sprawozdawca opinii Michele Emiliano ponawia wcześniejszy apel KR-u do instytucji unijnych i państw członkowskich o ustanowienie stałej wielopoziomowej platformy dialogu na temat energii, o zinstytucjonalizowanie systemu wkładów ustalonych na szczeblu lokalnym w ramach krajowych planów dotyczących energii i klimatu i o utworzenie europejskiego obserwatorium neutralności klimatycznej w celu wskazywania i wspierania podatnych na zagrożenia obszarów. 

Domaga się także systematycznego angażowania regionów i władz lokalnych we wdrażanie celów zrównoważonego rozwoju i porozumienia paryskiego oraz w prace przygotowawcze w ramach COP25. Wnosi także o przyznanie przedstawicielowi KR-u roli obserwatora we wszystkich organach przygotowawczych Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu (UNFCCC). Opinia, która zostanie poddana pod głosowanie na czerwcowej sesji plenarnej, stanowi wkład w realizację strategii neutralności klimatycznej do roku 2050 , opublikowanej przez Komisję Europejską w listopadzie 2018 r.

Członkowie przyjęli jednogłośnie opinię „Wielopoziomowe sprawowanie rządów i współpraca międzysektorowa w walce z ubóstwem energetycznym” . Sprawozdawczyni Kata Tüttő (HU/PES), członkini rady XII dzielnicy Budapesztu, stwierdziła: „Ponad 50 mln Europejczyków ma trudności z ogrzaniem swoich mieszkań w zimie z powodu wysokich cen energii, niskich dochodów i wilgotnych, niezdrowych domów.    Zbyt wielu mieszkańców Europy musi wybierać między jedzeniem a ogrzewaniem w zimie. UE ma bardzo ambitne cele w dziedzinie energii i środowiska. Zatem najwyższy już czas, by wyznaczyć także europejski cel dotyczący likwidacji ubóstwa energetycznego”. 

Sprawozdawczyni opinii broni prawa każdego z nas do korzystania z energii po przystępnej cenie i proponuje, by „ustanowić moratorium na przerywanie lub zawieszanie świadczenia usług publicznych z powodu zalegania z płatnością, aby żadne gospodarstwo domowe nie zostało pozbawione podstawowych dostaw ciepła lub chłodzenia”. Głosowanie nad opinią przewidziano na sesji plenarnej w dniach 26–27 czerwca 2019 r.

Członkowie zatwierdzili wniosek dotyczy sporządzenia opinii z inicjatywy własnej w sprawie Porozumienia Burmistrzów po 2020 r. i wyznaczyli na sprawozdawczynię opinii Benedettę Brighenti (IT/PES) , członkinię rady gminy Castelnuovo Rangone w regionie Emilia-Romania.

Członkowie Komisji ENVE spotkają się w dniach 12–14 czerwca 2019 r. w Bukareszcie na wspólnej konferencji z udziałem Komisji Europejskiej, poświęconej 12. strategicznemu planowi w dziedzinie technologii energetycznych (plan EPSTE) . Uczestnicy konferencji, organizowanej we współpracy ze Stowarzyszeniem Gmin Rumunii i rumuńską prezydencją Rady UE, zanalizują technologiczne i finansowe instrumenty, które mogą sprzyjać wprowadzaniu na rynek innowacyjnych produktów i usług ekologicznych oraz urzeczywistnieniu transformacji energetycznej na poziomie lokalnym.

Członkowie wymienili poglądy na temat następujących opinii:

W kierunku zrównoważonej Europy do 2030 r.: w sprawie dalszych działań związanych z celami zrównoważonego rozwoju ONZ, przejściem na rozwiązania ekologiczne i porozumieniem paryskim w sprawie zmian klimatu , sprawozdawczyni: Sirpa Hertell (FI/EPL). Miasta i regiony apelują o przyjęcie celów i wskaźników postępu w zakresie wdrażania celów zrównoważonego rozwoju na szczeblu lokalnym i regionalnym. Opinia ma zostać przyjęta w październiku 2019 r.

Wdrażanie porozumienia paryskiego poprzez innowacyjną i zrównoważoną transformację energetyczną na poziomie lokalnym i regionalnym , sprawozdawca: Witold Stępień (PL/EPL). Opinia ma zostać przyjęta w październiku 2019 r.

Wdrażanie pakietu „Czysta energia”: zintegrowane krajowe plany w zakresie energii i klimatu jako narzędzie zarządzania na poziomie lokalnym i terytorialnym w dziedzinie klimatu oraz energii aktywnej i pasywnej , sprawozdawca: József Ribányi (HU/EPL). Opinia ma zostać przyjęta w październiku 2019 r.

Uwaga dla redaktorów:

Zdjęcia z posiedzenia Komisji ENVE można pobrać tutaj .

Tutaj można uzyskać dostęp do wszystkich dokumentów z posiedzenia Komisji ENVE .

Europejski Komitet Regionów ustosunkował się do różnych aspektów pakietu dotyczącego czystej energii w następujących opiniach:

Stworzenie nowego ładu dla odbiorców energii , sprawozdawca: Michel Lebrun (BE/EPL), radny gminy Viroinval (kwiecień 2016 r.).

Zarządzanie unią energetyczną i czysta energia , sprawozdawca: Bruno Hranić (HR/EPL), burmistrz gminy Vidovec (lipiec 2017 r.).

Efektywność energetyczna i budynki , sprawozdawca: Michiel Rijsberman (NL/ALDE), członek Zarządu Prowincji Flevoland (lipiec 2017 r.).

Energia ze źródeł odnawialnych i rynek wewnętrzny energii elektrycznej , sprawozdawczyni: Daiva Matonienė (LT/EKR), członkini Rady Miasta Szawli (Šiauliai).

Styczeń 2019 r. — komunikat prasowy KE . „Czysta planeta dla wszystkich – europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki”. Pełny tekst strategii (PL) .

Styczeń 2019 r. – trzecie sprawozdanie Komisji Europejskiej na temat cen i kosztów energii w Europie .

Kontakt: David Crous david.crous@cor.europa.eu | +32 (0) 470 88 10 37