Platforma zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, wspólna inicjatywa Europejskiego Komitetu Regionów (KR-u) i Komisji Europejskiej (KE), odbyła swoje drugie posiedzenie w dniu 25 kwietnia, koncentrując się na zdrowiu i planie działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń jako głównym czynniku zmniejszania zanieczyszczenia wody, powietrza i gleby oraz ograniczania nierówności zdrowotnych w UE.

Można i należy pilnie zająć się nierównościami zdrowotnymi w UE, w szczególności w ramach planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń i jego inicjatywy przewodniej skupiającej się na „zmniejszaniu nierówności zdrowotnych poprzez zerowy poziom zanieczyszczeń”. Było to jedno z głównych przesłań wyrażonych przez uczestników drugiego spotkania platformy zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń z 25 kwietnia, którzy podkreślili dramatyczny wpływ zanieczyszczenia środowiska na zdrowie ludzi: 17% zgonów spowodowanych rakiem płuc jest związanych z zanieczyszczeniem powietrza, a 11% przedwczesnych zgonów w UE jest skutkiem zanieczyszczenia środowiska. Oprócz zmniejszenia zanieczyszczenia wody, powietrza i gleby głównym celem nowo utworzonej platformy jest zatem przyczynienie się do poprawy zdrowia publicznego i ograniczenia nierówności w zakresie zdrowia, ponieważ pewne grupy obywateli są bardziej narażone na zanieczyszczenie i jego wpływ na zdrowie.

Marieke Schouten (NL/Zieloni), współprzewodnicząca platformy zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń i burmistrzyni gminy Nieuwegein, powiedziała: Platforma zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń jest ważnym krokiem w kierunku osiągnięcia ambicji Unii Europejskiej w zakresie Zielonego Ładu. Zapewnienie wszystkim obywatelom UE równych warunków zdrowotnych poprzez osiągnięcie zerowego poziomu zanieczyszczeń ma zasadnicze znaczenie dla działań na rzecz większej odporności i Europy przyjaznej dla środowiska. Badania naukowe i innowacje to nowoczesne narzędzia i istotny wkład w konkretną walkę z zanieczyszczeniami. Marieke Schouten, sprawozdawczyni KR-u w sprawie zerowego poziomu zanieczyszczeń podkreśliła również, że różne obszary tematyczne i działania związane z zerowym poziomem zanieczyszczeń są spójne z inicjatywą przewodnią KR-u Zielony Ład w terenie.

Patrick Child, zastępca dyrektora generalnego DG ds. Środowiska Komisji Europejskiej i współprzewodniczący platformy zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, powiedział: Europejski Zielony Ład, w tym prace, które prowadzimy na rzecz zerowego poziomu zanieczyszczeń, ma jeszcze większe znaczenie w kontekście obecnego kryzysu i rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Wyzwanie związane z bezpieczeństwem energetycznym, o którym mowa w strategii Komisji RePowerEU, wymaga pilnego przyspieszenia dekarbonizacji i rozwijania produkcji energii ze źródeł odnawialnych, co powinno przynieść bezpośrednie korzyści z punktu widzenia unijnych celów zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.  Ta platforma umożliwia nam współpracę z kluczowymi partnerami i zainteresowanymi stronami, aby zapewnić obywatelom jak największe korzyści w zakresie ochrony środowiska i zdrowia publicznego.

Dyrektor wykonawczy Europejskiej Agencji Środowiska Hans Bruyninckx podkreślił: Trwa powolny, ale ciągły proces zmierzający do osiągnięcia zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.Musimy poprawić zdrowie publiczne w Europie, ograniczając nierówności. Zwrócił również uwagę na potrzebę zapobiegania chorobom spowodowanym zanieczyszczeniem lub mającym z tego powodu groźniejszy przebieg m.in. poprzez plan działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń, tak aby zapewnić obywatelom UE lepszą jakość życia, chroniąc jednocześnie środowisko.

Członkowie platformy omówili również wnioski Komisji w ramach inicjatywy dotyczącej zrównoważonych produktów i zmienionej dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych. Inicjatywy te mają na celu ograniczenie zanieczyszczenia oraz zapewnienie cykli produkcji i konsumpcji w większym stopniu opartych na obiegu zamkniętym, zgodnie z celami Europejskiego Zielonego Ładu. Uczestnicy zwrócili uwagę, że nauka i innowacje oferują nowe rozwiązania ograniczające zanieczyszczenie środowiska oraz że innowacje te należy rozwijać i wdrażać, w szczególności na szczeblu lokalnym i regionalnym.

Przedstawiając opinię KR-u w sprawie misji w ramach programu „Horyzont Europa”, sprawozdawca Markku Markkula (FI/EPL), przewodniczący regionu Helsinki, zauważył, że „misje” są nowym i istotnym instrumentem, który może mieć duży wpływ na osiągnięcie celu zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń. Podkreślił: Musimy stworzyć nową kulturę pracy opartą na wymianie wiedzy, aby zmniejszyć przepaść między środowiskiem akademickim, ekspertami przemysłowymi i decydentami politycznymi. Były przewodniczący KR-u przypomniał też: Działania w zakresie prognozowania są ważne dla zrozumienia wielkoskalowych przepływów informacji i wdrożenia wspólnej wiedzy poprzez połączenie kultury, uczenia się, budowania zdolności i badań naukowych. Istnieje potrzeba większych inwestycji w badania naukowe i innowacje w celu zwiększenia pozytywnego śladu ekologicznego, który jest w stanie zrównoważyć zanieczyszczenie i nasz ślad węglowy. W tym celu musimy zaangażować partnerów przemysłowych i podmioty gospodarcze.

Posiedzenie było również okazją do omówienia programu prac platformy na lata 2022–2024. Trzecie posiedzenie platformy zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń zaplanowano na październik 2022 r. Zaproszenie na następne posiedzenie oraz informacje na temat warsztatów i innych wydarzeń są dostępne na stronie internetowej platformy.

Kontekst:

Pierwsze posiedzenie platformy zainteresowanych stron na rzecz eliminacji zanieczyszczeń odbyło się 16 grudnia 2021 r. z udziałem komisarza ds. środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijusa Sinkevičiusa oraz przewodniczącego Europejskiego Komitetu Regionów i gubernatora regionu Macedonia Środkowa w Grecji Apostolosa Tzitzikostasa. Tutaj można zapoznać się z komunikatem prasowym, a tutaj obejrzeć relację z posiedzenia.

Kontakt:

David Crous

tel. +32 (0)470 881 037

David.Crous@cor.europa.eu

Theresa Sostmann

tel. +32 2282 2457

Theresa.Sostmann@cor.europa.eu