Przywódcy lokalni i regionalni UE apelują również o mechanizm solidarności, który będzie skutecznie łagodzić wyzwania migracyjne stojące przed regionami na granicach zewnętrznych UE.
W szeregu zaleceń przyjętych 19 marca Europejski Komitet Regionów (KR) stwierdził, że instytucje Unii Europejskiej powinny dokonać przeglądu propozycji zawartych w Nowym pakcie o migracji i azylu w taki sposób, aby zapewnić większe wsparcie regionom na granicach UE, zapewnić lepszą ochronę osób znajdujących się w trudnej sytuacji oraz skrócić czas przebywania w ośrodkach recepcyjnych na granicach UE.
Zalecenia te, jeśli zostaną przyjęte przez państwa członkowskie UE, Parlament Europejski i Komisję Europejską, ułatwiłyby regionom przygranicznym dostęp do finansowania i zmniejszyłyby nałożone na nie obowiązki, a także umożliwiłyby – w sytuacjach kryzysowych – zakwaterowanie migrantów o nieuregulowanym statusie w innych częściach UE podczas rozpatrywania ich wniosków. Wniosek ten ograniczyłby korzystanie z hotspotów i zniósłby zasadę „pierwszego państwa wjazdu” stosowaną do określania odpowiedzialnego państwa członkowskiego. Wśród środków skoncentrowanych na osobach ubiegających się o azyl i migrantach w zaleceniach opowiedziano się za większym wsparciem dla grup szczególnie wrażliwych i małoletnich, wyrażono sprzeciw wobec wniosku Komisji w sprawie pobierania odcisków palców od dzieci poniżej 12 roku życia, wezwano do większego wsparcia medycznego i psychologicznego w ośrodkach recepcyjnych oraz wezwano do priorytetowego traktowania dzieci i kobiet pozbawionych podróżujących samotnie w procedurach przesiedleń.
W opinii popiera się również propozycję zawartą w nowym pakcie o migracji i azylu, przedstawionym przez Komisję we wrześniu 2020 r., dotyczącą elastycznego mechanizmu solidarności między państwami członkowskimi UE. Możliwość realizacji zasady sponsorowania powrotu jest jednak oceniana sceptycznie. Mechanizm ten zobowiązywałby państwa członkowskie UE do okazywania solidarności, ale mogłyby one swobodnie wybierać różne jej formy w praktyce.
Sprawozdawczyni: Antje Grotheer (DE/PES), wiceprzewodnicząca parlamentu kraju związkowego Brema, stwierdziła: Jako europejskie miasta, gminy i regiony musimy pracować nad skutecznymi rozwiązaniami opartymi na podstawowych wartościach europejskich, na sprawiedliwości i na wspólnej odpowiedzialności . Dlatego apelujemy o mechanizm solidarności w dziedzinie migracji, który uwzględniałby nasze poglądy i skutecznie zmniejszałby obciążenie regionów pierwszej linii. Ponadto należy nadać priorytet ochronie praw podstawowych migrantów, a zwłaszcza dzieci i nieletnich. Potrzebujemy szybszych procedur przeprowadzanych zgodnie z prawami człowieka. Europa, w której nikt nie j pozostaje w tyle, nie dotyczy projektu à la carte, lecz wymaga solidarności i sprawiedliwości .
Przemawiając na sesji plenarnej KR-u 17 marca, sprawozdawca Parlamentu Europejskiego w sprawie rozporządzenia dotyczącego zarządzania azylem i migracją Tomas Tobé (SV/EPL) stwierdził, że solidarność powinna być „obowiązkowa”, ale z zachowaniem elastyczności wyboru, dodając, że prawdopodobnie potrzebne będą nowe koncepcje solidarności.
Dodał: Obecny europejski system azylowy jest wadliwy, co ma poważny wpływ na regiony i obszary lokalne, zwłaszcza w państwach członkowskich pierwszej linii. Aby zmniejszyć tę presję, musimy dysponować dobrze funkcjonującym systemem migracyjnym. Potrzebujemy konstruktywnej solidarności i sprawiedliwego podziału odpowiedzialności w całej Unii – musimy jednak znaleźć pragmatyczne rozwiązania, ponieważ omawiamy tę kwestię zasadniczo od 2016 r., a nasze postępy są bardzo powolne. Ale bez względu na to, co uzgodnimy, potrzebujemy wdrożenia, ponieważ gdybyśmy dobrze wdrożyli obecny system, w ogóle nie mielibyśmy obecnych problemów. Mamy wiele do zrobienia, zanim będziemy mogli dojść do jakichkolwiek politycznych wniosków w sprawie paktu.
Opinia KR-u koncentruje się głównie na etapie przyjmowania migrantów i poddaje analizie kontrowersyjne kwestie we wnioskach Komisji, począwszy od kontroli przesiewowej i rozpatrywania wniosków, kryteriów stosowanych do oceny wniosków, powrotu migrantów, których wnioski zostały odrzucone, świadczenia usług, a kończąc na związanych z tym obciążeniach finansowych i administracyjnych dla regionów przygranicznych. KR z zadowoleniem przyjął również inny wymiar paktu, czyli integrację migrantów w ich nowych domach, opisując plan działania Komisji na rzecz integracji i włączenia społecznego na lata 2021–2027 jako niezbędne uzupełnienie nowego paktu o migracji i azylu.
W 2019 r. KR zainicjował inicjatywę „Miasta i regiony na rzecz integracji migrantów” przy wsparciu Komisji Europejskiej. Podczas sesji plenarnej w marcu 2021 r. KR i Komisja Europejska podpisały umowę o pogłębieniu współpracy.
Przemawiając na sesji plenarnej KR-u w dniu 19 marca, komisarz do spraw wewnętrznych Ylva Johansson skupiła się na integracji, stwierdzając: Władze lokalne i regionalne znajdują się na pierwszej linii, jeśli chodzi o zapewnianie integracji i innych usług nowo przybyłym migrantom, a także o wspieranie ich długoterminowej integracji. Z radością ogłaszam partnerstwo z Komitetem Regionów, które odegra kluczową rolę we wspieraniu miast i regionów w UE w ich działaniach integracyjnych.
Kontakt:
Andrew Gardner
+32 473 943 981
andrew.gardner@cor.europa.eu