Europejski Komitet Regionów (KR) debatował z Januszem Wojciechowskim , europejskim komisarzem do spraw rolnictwa, o tym, jak pobudzić odbudowę na europejskich obszarach wiejskich. Regiony i miasta domagają się „wiejskiego ładu” określającego cele i koordynującego wspólną politykę rolną, fundusze strukturalne i Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności z myślą o przezwyciężeniu kryzysu na obszarach wiejskich, wzmocnieniu spójności, uczynieniu przemysłu rolno-spożywczego bardziej ekologicznym, wspieraniu lokalnych producentów i dywersyfikacji możliwości wzrostu w społecznościach wiejskich. Wiejski ład powinien również przewidywać inkluzywny system zarządzania mobilizujący podmioty unijne, krajowe, regionalne i lokalne do działania na rzecz trwałej odbudowy na europejskich obszarach wiejskich. Kwestie te zostały podkreślone w opinii w sprawie strategii UE na rzecz odnowy obszarów wiejskich (wzywającej do opracowania agendy wiejskiej) popartej przez członków KR-u.
Obecna pandemia COVID-19 dodała dodatkowy wymiar do dążenia do odnowy obszarów wiejskich w regionach całej Unii Europejskiej i podkreśliła pilną potrzebę tej odnowy. Obszary wiejskie oraz ich miasteczka i wsie znacznie ucierpiały z powodu zmniejszenia popytu na produkty rolne w wyniku zamknięcia barów i restauracji oraz upadku turystyki w całej UE. Są one również bardziej zagrożone w okresie tej pandemii, ponieważ mają ograniczony dostęp do ośrodków medycznych, szpitali, transportu i internetu, a czasem de facto wcale nie mają dostępu do internetu. Przepaść cyfrowa miała szczególnie duży wpływ na edukację i przedsiębiorstwa.
Dodatkowo w wielu regionach wiejskich twardy brexit może okazać się ogromnym wstrząsem i mieć niszczycielskie skutki dla obszarów wiejskich, takich jak Leitrim, z którego wywodzi się sprawozdawca KR-u w sprawie odnowy obszarów wiejskich Enda Stenson.
Kryzys ten wymaga od UE przekształcenia jej nowej długoterminowej wizji obszarów wiejskich w prawdziwy „wiejski ład”. Musimy zrealizować nasze cele w zakresie poprawy transportu, łączności, usług zdrowotnych i edukacyjnych, a także dywersyfikacji gospodarek wiejskich i promowania zrównoważonej lokalnej produkcji rolno-spożywczej – powiedział przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Apostolos Tzitzikostas .
Janusz Wojciechowski , komisarz europejski do spraw rolnictwa, powiedział: Wszystkie obszary polityki i wszystkie fundusze UE muszą współgrać i prowadzić do osiągnięcia celów wizji obszarów wiejskich dzięki optymalizacji współpracy i spójności finansowania unijnego i krajowego. Znalezienie lepszych i skuteczniejszych sposobów wykorzystania istniejących mechanizmów wsparcia, aby zaspokoić potrzeby obszarów wiejskich, to doprawdy jeden z ważnych celów tej wizji.
Podczas debaty członkowie KR-u podkreślili potrzebę systematycznego podejścia, co umożliwi przyjęcie realnej i konkretnej agendy wiejskiej. Ponieważ przydziały środków na WPR w nowych wieloletnich ram finansowych są znacznie niższe niż w obecnym okresie programowania, jeszcze ważniejsze staje się zapewnienie spójności między Europejskim Funduszem Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) a innymi funduszami europejskimi, takimi jak Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny i program „Horyzont Europa”, oraz ich harmonizacja. Zwiększenie inwestycji jest możliwe dzięki bezprecedensowym wysiłkom, które UE ma podjąć w następnej dekadzie, oraz dzięki zadbaniu o to, by we wszystkich odpowiednich politykach UE zwracano uwagę na rozwój obszarów wiejskich. Synergia ta umożliwiłaby podmiotom wiejskim skuteczniejsze rozwiązywanie kwestii przekrojowych, poprawę współpracy oraz jakości życia na obszarach wiejskich.
Enda Stenson (IE/EA), członek Rady Hrabstwa Leitrim i sprawozdawca opinii Strategia UE na rzecz odnowy obszarów wiejskich , podkreślił: Obecny kryzys związany z pandemią ujawnił i pogłębił skutki wielu długotrwałych zagrożeń, z jakimi borykają się obszary wiejskie, oraz sprawił, że odnowa obszarów wiejskich jest jeszcze pilniej potrzebna. Musimy zadbać o to, by nasze wiejskie społeczności stały się doskonałymi miejscami do życia, pracy i zakładania rodziny. Aby to osiągnąć, potrzebujemy wiejskiego ładu z inwestycjami w usługi, łączność i ludzi. Wzywam wszystkie instytucje UE, by wspólnie poszukały rozwiązań gwarantujących zrównoważenie gospodarcze, społeczne i środowiskowe naszego sektora WPR z korzyścią dla obszarów wiejskich. Nasze społeczności są gotowe, więc nie zaprzepaśćmy szansy na odnowę obszarów wiejskich.
Ulrika Landergren (SE/Renew Europe), radna gminy Kungsbacka i przewodnicząca Komisji Zasobów Naturalnych (NAT) Europejskiego Komitetu Regionów, stwierdziła: Polaryzacja społeczeństwa zawsze prowadzi do poważnych problemów i zagrożeń dla demokracji. Z jednej strony rosną nierówności majątkowe, a z drugiej strony pogłębia się przepaść między Europą wiejską i miejską. Nie jest to zdrowe i musimy znaleźć sposoby, by zwiększyć atrakcyjność społeczności wiejskich. Pierwszym krokiem w tym kierunku byłby wiejski ład.
Franc Bogovič , poseł do Parlamentu Europejskiego i współprzewodniczący zespołu międzypartyjnego ds. obszarów wiejskich, górskich, oddalonych oraz inteligentnych wsi , zauważył: Nie będziemy mieli co położyć na nasze stoły, jeśli nie zadbamy o pola. Należy odbudować zaufanie między konsumentami a rolnikami. Obszary wiejskie to o wiele więcej niż tylko leśnictwo i rolnictwo. Potrzebujemy odpornych obszarów wiejskich, na których młodzi ludzie będą mogli znaleźć nowoczesne miejsca pracy, a osoby starsze będą mogły nadal dobrze żyć. Warunkiem dla tego są wysokiej jakości sieci szerokopasmowe.
Kiedy wy mówicie o inteligentnych wsiach, my mówimy o zdrowiu, mobilności, opiece społecznej, turystyce, platformach cyfrowych, rozwiązaniach w zakresie energii odnawialnej i wielu innych sprawach. Ważne jest, by ujmować koncepcję inteligentnych wsi w sposób horyzontalny i porzucić schematyczne myślenie. Potrzebujemy strategii na rzecz inteligentnych wsi połączonej z Funduszem Spójności. Niestrudzenie dążę do tego w moich działaniach w Parlamencie Europejskim.
Obecna pandemia może również stanowić wyjątkową okazję do rozwoju i budowania odporności obszarów wiejskich, pobudzania lokalnej zrównoważonej produkcji, położenia nacisku na krótkie łańcuchy dostaw i dążenia do promowania lokalnych i regionalnych form produkcji. Regiony i miasta oraz lokalni producenci z ich obszaru odgrywają kluczową rolę w przechodzeniu na bardziej zrównoważony i sprawiedliwy system żywnościowy, jak opisano w opinii Od producenta do konsumenta (od pola do stołu) – wymiar lokalny i regionalny , którą opracował Guido Milana (IT/PES), radny gminy Olevano Romano (Rzym).
Obszary wiejskie i miejsko-wiejskie stanowią 88% terytorium UE. Na obszarach tych mieszka 55% ludności Unii, wytwarza się 43% unijnej wartości dodanej brutto i zlokalizowanych jest 56% unijnych miejsc pracy.
Dalsze informacje:
Kontakt:
Wioletta Wojewodzka
tel.: +32 (0)2 282 2289
tel. kom. +32 (0)473 843 986
wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu