Gmina Michałowo w Polsce zdobyła nagrodę za pomoc udzielaną uchodźcom na granicy z Białorusią

Miasto i jego mieszkańcy otrzymują Nagrodę im. Pawła Adamowicza w uznaniu ich poparcia dla wolności, solidarności i równości

Gmina Michałowo w Polsce została uhonorowana Nagrodą im. Pawła Adamowicza za pomoc uchodźcom na granicy z Białorusią. Przyznanie nagrody, utworzonej w celu promowania spuścizny po Pawle Adamowiczu, który przez 20 lat piastował urząd prezydenta Gdańska, ogłoszono 13 stycznia w bibliotece Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. Wyróżnienie zostanie wręczone burmistrzowi Michałowa 8 lutego na posiedzeniu Europejskiego Komitetu Regionów w Brukseli.

Nagroda została ustanowiona przez Europejski Komitet Regionów we współpracy z Międzynarodową Siecią Miast Schronienia (ICORN) i miastem Gdańsk i jest przyznawana lokalnym przywódcom – w polityce lub w społeczeństwie obywatelskim – którzy, podobnie jak Paweł Adamowicz, działają, wykazując się odwagą i uczciwością, aby pomóc potrzebującym, i walczą z nietolerancją, radykalizacją, mową nienawiści, uciskiem i ksenofobią.

Nagroda jest wyrazem uznania dla ratującego życie wsparcia, jakiego Michałowo i jego ludność udzieliły tysiącom migrantów, którzy utknęli między Polską a Białorusią po tym, jak rząd polski we wrześniu 2021 r. wprowadził stan wyjątkowy w odpowiedzi na sponsorowanie przez Białoruś nielegalnej migracji. Lokalne władze gminy Michałowo, która leży bardzo blisko granicy Polski z Białorusią, zapewniały ubrania, ciepłe posiłki i nocleg potrzebującym, przy wsparciu również ze strony organizacji pozarządowych. Od wybuchu wojny tymczasowe mieszkania zapewniane przez administrację lokalną w Bondarach, wsi położonej w pobliżu granicy, służą również rodzinom z Ukrainy.

Jury postanowiło również w sposób szczególny wyróżnić Oleksandra Babycza, mera miejscowości Hoła Prystań na południu Ukrainy, reprezentującego wszystkich ukraińskich merów, którzy zostali porwani lub byli torturowani od początku rosyjskiej inwazji. Oleksandr Babycz jest od ponad sześciu miesięcy przetrzymywany w niewoli za próbę ochrony lokalnej społeczności.

Burmistrz Michałowa Marek Nazarko stwierdził: To duża niespodzianka i ogromne zaskoczenie, bo już sama nominacja do nagrody była dla nas dużym wyróżnieniem. Bycie laureatem Nagrody im. Pawła Adamowicza jest ogromnym zaszczytem i dla mnie jako gospodarza gminy – wielką dumą. Chciałbym podziękować Kapitule Nagrody i Europejskiemu Komitetowi Regionów oraz pogratulować wszystkim nominowanym. Znaleźliśmy się w bardzo szacownym gronie. Przede wszystkim jestem dumny z naszych mieszkańców, ponieważ te wartości, które niesie ze sobą Unia Europejska, a tak naprawdę człowieczeństwo, udało nam się wdrożyć w życie i po prostu je urzeczywistnić, stały się realne. Jak mówi Marian Turski – XI przykazanie: Nie bądź obojętny! A najważniejsze są tu słowa prezydenta Pawła Adamowicza „Dzielmy się dobrem”.

Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Vasco Alves Cordeiro powiedział: Burmistrz Paweł Adamowicz stracił życie broniąc wartości wolności, solidarności i równości. Dziś czcimy jego pamięć, przyznając miastu Michałowo Nagrodę, którą Komitet Regionów ustanowił w jego imieniu. Gdy na granicy polsko-białoruskiej tłoczyły się tysiące ludzi uciekających przed uciskiem i dyktaturą, burmistrz Marek Nazarko i mieszkańcy Michałowa nie szczędzili wysiłków, aby ich przyjąć, zwłaszcza kobiety i dzieci, dając im schronienie, pomoc i nadzieję. W ich działaniach i odwadze ucieleśnia się duch Pawła Adamowicza. W tym roku chcemy również wyrazić szczególne uznanie Ołeksandrowi Babiczowi, burmistrzowi Hoła Prystań w Ukrainie, jako hołd dla jego odwagi oraz jako sygnał nadziei i solidarności dla wszystkich ukraińskich burmistrzów i obywateli walczących o nasze europejskie wartości .

Prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz stwierdziła: Nagroda Pawła Adamowicza ma być forma żywego pomnika, ma pokazywać dziś w świecie zagrożonych wartość, że warto stać i aktywnie bronić demokracji, wolności, solidarności i praw człowieka .

Przewodniczący zarządu ICORN Christopher Gribble powiedział: Powodzenie sieci ICORN zależy od tego, czy miasta intensyfikują i podejmują zdecydowane działania na rzecz wolności wypowiedzi, praw człowieka i solidarności międzynarodowej. Gratulujemy gminie Michałowo otrzymania Nagrody im. Pawła Adamowicza na 2022 r. za ogromne wysiłki na rzecz wsparcia i ochrony dużej liczby uchodźców, w bardzo trudnych okolicznościach, na granicy Polski z Białorusią. Wyrażamy również głęboką solidarność z narodem ukraińskim i doceniamy fakt, że jury nagrody nadaje szczególne wyróżnienie merowi Hołej Prystani Oleksandrowi Babyczowi, który jest od ponad sześciu miesięcy przetrzymywany w niewoli przez rosyjskich agresorów za próbę ochronienia lokalnej społeczności.

Posłanka do PE Magdalena Adamowicz powiedziała: Nagroda Pawła Adamowicza promuje prawa człowieka i wartości europejskie, które dla Pawła były istotą jego społecznej i politycznej aktywności od samego początku aż do tragicznego końca. Prawa człowieka, bezwarunkowa równość, poszanowanie godności każdej osoby, otwartość i pomoc wszystkim potrzebującym ludziom, w tym imigrantom i uchodźcom, były dla Pawła niekwestionowanym fundamentem demokracji i wyznacznikiem europejskiej przyszłości. Obrońcą i krzewicielem tych wartości jest tegoroczny laureat Nagrody - gmina Michałowo w województwie podlaskim, która zaoferowała pomoc potrzebującym uchodźcom na pograniczu polsko-białoruskim. To właśnie ta mała gmina o wielkim sercu stanęła w pierwszej linii obrony demokracji i europejskich wartości przed antydemokratycznym uderzeniem. Jeżeli chcemy ocalić demokrację, musimy jasno, mocno i bezkompromisowo bronić prawa każdego człowieka do równości, godności i do życia w wolności. Wie o tym gmina Michałowo.

Uroczystość wręczenia Nagrody im. Pawła Adamowicza odbędzie się 8 lutego 2023 r. podczas sesji plenarnej Europejskiego Komitetu Regionów.

Pozostałymi wstępnie wyselekcjonowanymi kandydatami byli (w porządku alfabetycznym):

Burmistrz Mariupolu Wadym Bojczenko za wsparcie dla przesiedleńców po pierwszej rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2014 r. oraz za bieżące działania wspierające mieszkańców Mariupolu, którzy opuścili miasto po ostatniej rosyjskiej inwazji.
Burmistrzowie Ukrainy (reprezentowani przez Związek Miast Ukrainy): Nominacja dotyczy wszystkich odważnych burmistrzów Ukrainy, którzy podczas brutalnej i nieuzasadnionej agresji wojskowej ze strony Rosji propagują wolność, wartości demokratyczne, solidarność oraz walkę z nietolerancją i mową nienawiści.
SOS Méditerranée : Europejska organizacja humanitarna, nominowana za pomoc w ochronie życia migrantów na Morzu Śródziemnym, najbardziej niebezpiecznym szlaku migracyjnym na świecie.

Kontekst

13 stycznia 2019 r. Paweł Adamowicz został pchnięty nożem, gdy przemawiał podczas wydarzenia charytatywnego. Zmarł następnego dnia w wyniku odniesionych obrażeń. Miał 53 lata. Zabójstwo poprzedziły nasilające się akty mowy nienawiści skierowane przeciwko niemu. Ostatnie słowa, jakie wymówił tuż przed atakiem, brzmiały: Gdańsk jest szczodry. Gdańsk dzieli się dobrem. Gdańsk chce być miastem solidarności. To jest cudowny czas dzielenia się dobrem. Jesteście kochani. Gdańsk jest najcudowniejszym miastem na świecie. Dziękuję Wam!

Prezydent Adamowicz angażował się na rzecz promowania podstawowych wartości UE i był aktywnym członkiem Europejskiego Komitetu Regionów. W 2016 r. po spotkaniu z papieżem Franciszkiem zainaugurował gdański „model integracji imigrantów”, który stał się inspiracją dla innych polskich miast.

W skład Kapituły Nagrody im. Pawła Adamowicza wchodzą przedstawiciele UCLG – Rada Gmin i Regionów, Eurocities, GPM – Światowy Parlament Burmistrzów, CEMR - Rada Gmin i Regionów Europy , AER – Stowarzyszenie Europejskich Regionów, CALRE - Konferencja Przewodniczących Europejskich Regionalnych Zgromadzeń Ustawodawczych, CPMR – Konferencja Peryferyjnych Regionów Morskich, Rada Europy, Miasto Gdańsk, ICORN- Międzynarodowa Sieć Miast Schronienia, Komitet Regionów.

Pierwszą laureatką Nagrody im. Pawła Adamowicza była Henriette Reker, burmistrzyni Kolonii. Została uhonorowana w 2022 r. za odwagę i determinację, którymi wykazała się w ciągu ostatnich 20 lat w promowaniu różnorodności, solidarności i integracji jako nieodłącznej części tożsamości Kolonii. W 2015 r. Henriette Reker została zaatakowana nożem w reakcji na jej zaangażowanie na rzecz wspierania społeczności migrantów i ich integracji.

7 lutego 2019 r. Europejski Komitet Regionów, jako zgromadzenie polityczne polityków lokalnych i regionalnych w UE oraz z inicjatywy delegacji polskiej, jednomyślnie przyjął rezolucję potępiającą nawoływanie do nienawiści i wszelkiego rodzaju groźby wobec przywódczyń i przywódców politycznych. Na sesji plenarnej 30 listopada 2022 r. KR przyjął zalecenia – wspierające propozycje Komisji Europejskiej dotyczące dodania nawoływania do nienawiści i przestępstw z nienawiści do wykazu przestępstw uznanych w polityce UE – w postaci opinii „Poszerzenie katalogu unijnych przestępstw o mowę nienawiści i występki nią powodowane” – opracowanej przez Aleksandrę Dulkiewicz , która zastąpiła Pawła Adamowicza na stanowisku prezydenta Gdańska.

Międzynarodowa Sieć Miast Schronienia (ICORN) jest organizacją międzynarodową skupiającą 75 miast i regionów w Europie i poza nią, które oferują bezpieczne schronienie prześladowanym pisarzom i artystom, propagują wolność słowa, bronią wartości demokratycznych i działają na rzecz międzynarodowej solidarności. Ponad 250 pisarzy i artystów otrzymało możliwość pobytu w mieście należącym do sieci ICORN. W bezpiecznym środowisku nadal odgrywają oni kluczową rolę, uwypuklając naruszenia praw człowieka i wolności wypowiedzi w swoich krajach pochodzenia i wspierając koleżanki i kolegów w kraju pochodzenia. 30 sierpnia 2017 r. prezydent Paweł Adamowicz włączył Gdańsk do sieci ICORN.

Strona internetowa poświęcona Nagrodzie im. Pawła Adamowicza : #AdamowiczAward

Zasady i przepisy dotyczące przyznawania nagrody, kryteria kwalifikacji i selekcji

Strona internetowa z informacjami na temat Pawła Adamowicza i rocznicy jego zabójstwa

Kontakt:

Europejski Komitet Regionów

Wioletta Wojewódzka

tel.: +32 (0)2 282 2289

tel. kom. +32 (0)473 843 986

wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu

Miasto Gdańsk

Maciej Buczkowski

tel. + 48 58 323 62 84