Władze lokalne i regionalne UE odegrały wiodącą rolę we wspieraniu osób dotkniętych kryzysem energetycznym oraz we wdrażaniu środków mających na celu zapewnienie oszczędności energii i ciągłości działania w dziedzinie energii.Chcą być w większym stopniu zaangażowane w trwające reformy energetyczne, aby zapewnić inwestycje strategiczne w celu przyspieszenia przejścia na czystą energię. W swojej pilnej rezolucji Europejski Komitet Regionów wzywa UE do zbudowania rzeczywistej unii energetycznej i stworzenia synergii między unijnymi instrumentami finansowania w celu przyspieszenia projektów w zakresie zrównoważonej energii na szczeblu lokalnym, a także programów budowania zdolności i podnoszenia kwalifikacji w celu realizacji ambicji Europejskiego Roku Umiejętności 2023.
9 lutego Europejski Komitet Regionów (KR) przyjął pilną rezolucję w sprawie kryzysu energetycznego. Obejmuje ona szereg propozycji mających na celu przyspieszenie przejścia UE na czystą energię, zarówno w produkcji, jak i konsumpcji, a także w budynkach i transporcie. Wnioskuje się w niej o solidny pakiet socjalny i o środki sprawiedliwej redystrybucji w celu złagodzenia społecznych skutków kryzysu energetycznego, w szczególności w odniesieniu do osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji. W przyjętej rezolucji podkreśla się, że obecne inicjatywy nie zapewniają władzom lokalnym i regionalnym niezbędnego natychmiastowego wsparcia.
Vasco Alves Cordeiro, przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów, stwierdził: Władze lokalne i regionalne odgrywają wiodącą rolę we wspieraniu gospodarstw domowych, zwłaszcza tych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji, oraz we wspieraniu wysiłków na rzecz oszczędności energii. Reakcja na kryzys energetyczny może być skuteczna tylko wtedy, gdy jednocześnie będzie ona europejska i zakorzeniona w naszych regionach i miastach, gdyż są one odpowiedzialne za wiele kwestii, takich jak mobilność, mieszkalnictwo i dostęp do usług publicznych. Obecna sytuacja jest częścią szerszej transformacji, którą nasze społeczeństwa muszą przeprowadzić, aby zatrzymać kryzys klimatyczny i zbudować bardziej zrównoważoną przyszłość. Miasta i regiony muszą uczestniczyć w tym zadaniu, jeśli te rozwiązania mają działać.
Rafał Trzaskowski (PL/EPL), prezydent Warszawy i przewodniczący Komisji ENVE i grupy roboczej „Zielony Ład w terenie”, zauważył: Kryzys energetyczny nie może podważać naszych ambicji UE w dziedzinie klimatu. Niszczycielski wpływ globalnego ocieplenia nie ustanie z dnia na dzień. W wielu państwach członkowskich miasta i regiony wyznaczyły ambitniejsze cele niż rządy krajowe. Pomimo kryzysu energetycznego władze lokalne i regionalne nadal świadczą podstawowe usługi publiczne każdemu obywatelowi. Potrzebujemy jednak większych środków finansowych na wsparcie rosnącej liczby obywateli europejskich dotkniętych ubóstwem energetycznym oraz na modernizację naszych budynków w celu zwiększenia efektywności energetycznej i oszczędności energii. Wzywamy Komisję Europejską do zapewnienia władzom lokalnym i regionalnym bezpośrednich funduszy na przyspieszenie zrównoważonej transformacji energetycznej w naszych społecznościach, miastach i regionach. W tym kontekście zaproponowaliśmy uruchomienie unijnego projektu pilotażowego dotyczącego wspólnych zamówień publicznych, aby zapewnić miastom w całej Europie autobusy wodorowe.
Miasta i regiony domagają się bardziej ambitnych propozycji, jak sprawić, by rozwiązania w zakresie czystej energii stały się najłatwiejszymi i najtańszymi opcjami na rynku. Społeczności energetyczne i władze lokalne powinny mieć pełne prawa do dostępu do sieci, ale nie podlegać tym samym uregulowaniom co dostawcy detaliczni.
Komitet wzywa do ustanowienia prawdziwej unii energetycznej z całkowicie zintegrowanym i dobrze połączonym rynkiem w całej UE i zwraca się do prezydencji szwedzkiej o przyspieszenie przyjmowania pozostałych wniosków ustawodawczych pakietu „Gotowi na 55”.
KR popiera wzmocnienie unijnej platformy energetycznej ze względu na jej pozytywny wpływ na ceny energii. Jeśli chodzi o trwające reformy rynku energii elektrycznej, KR oczekuje, że ceny gazu zostaną oddzielone od cen energii elektrycznej.
Miasta i regiony UE zwracają się do państw członkowskich o włączenie ich w przegląd krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu, który ma zostać przeprowadzony w 2023 r., oraz apelują o bezpośrednie zaangażowanie w opracowywanie nowych rozdziałów REPowerEU w ramach planów Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, tak aby zapewnić finansowanie konkretnych strategicznych i transgranicznych projektów infrastrukturalnych. Rozdziały REPowerEU w planach odbudowy i zwiększania odporności państw członkowskich mają na celu przedstawienie nowych reform i inwestycji mających na celu zwiększenie odporności, bezpieczeństwa i zrównoważonego charakteru systemu energetycznego Unii – w tym efektywności energetycznej i wdrażania energii ze źródeł odnawialnych.
W kontekście finansów miasta i regiony UE apelują o wyłączenie ukierunkowanych inwestycji energetycznych z obliczania deficytu w ramach reguł fiskalnych. Unijne zgromadzenie miast i regionów zwraca się również o utworzenie pojedynczego kompleksowego portalu finansowania w celu wdrożenia fali renowacji i wzywa państwa członkowskie do wykorzystania funduszy REPowerEU do przyspieszenia inwestycji w efektywność energetyczną i modernizację budynków.
Jeśli chodzi o transport, Europejski Komitet Regionów wzywa do opracowania ogólnoeuropejskiego projektu zamówień publicznych na wdrożenie autobusów napędzanych wodorem w UE i podkreśla cel Sojuszu Regionów o Rozwiniętym Przemyśle Motoryzacyjnym, aby przyczynić się do sprawiedliwej transformacji w energochłonnych regionach o silnym przemyśle motoryzacyjnym i silnej branży części samochodowych.
Kontekst
Unijna platforma energetyczna została utworzona 7 kwietnia 2022 r. na pierwszym spotkaniu z państwami UE, aby zabezpieczyć dostawy energii do UE po przystępnych cenach w obecnej sytuacji geopolitycznej i stopniowo eliminować zależność od rosyjskiego gazu.
Portal internetowy„Zielony Ład w terenie”.
Kontakt:
David Crous
David.Crous@cor.europa.eu
Tel: +32 (0) 470 88 10 37