De burgemeesters van Marioepol, Kiev, Melitopol, Lviv en Charkov doen verslag van de problemen waarmee hun steden te maken hebben; lokale EU-leiders eisen “strenge sancties” en de onmiddellijke vrijlating van ontvoerde gekozen overheidsfunctionarissen.
Tijdens een debat met Oekraïense regionale en lokale leiders op 27 april pleitte het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) voor “strenge sancties tegen Rusland”, eiste het “de onmiddellijke vrijlating van de Oekraïense burgemeesters en ambtenaren die door de Russische bezettingstroepen werden ontvoerd” en liet het weten dat de EU-regio’s en -steden hun expertise ter beschikking stellen om de Oekraïense lokale en regionale overheden te helpen bij de wederopbouw. Deze boodschap werd later op de dag ook door CvdR-voorzitter Tzitzikostas herhaald voor de Oekraïense president Volodymyr Zelensky tijdens het Oekraïense Congres van Lokale en Regionale Overheden.
Apostolos Tzitzikostas (EL/EVP), voorzitter van het CvdR en gouverneur van de Griekse regio Centraal-Macedonië, zei het volgende: “Wij veroordelen de Russische wreedheden tegen onschuldige burgers en lokale leiders. De lokale en regionale overheden van de EU zullen blijven doorgaan met het verlenen van humanitaire hulp en blijven klaarstaan om de miljoenen Oekraïense oorlogsvluchtelingen op te vangen. Oekraïne kan bij de wederopbouw rekenen op onze hulp. Onze instelling kan deskundigen op het gebied van ruimtelijke ordening, stedenbouw en duurzame ontwikkeling uit alle Europese regio's en steden bijeenbrengen. Wij roepen de EU en haar lidstaten op om meer middelen uit te trekken voor de wederopbouw van Oekraïne en ervoor te zorgen dat deze vlotter beschikbaar zijn."
Vitaly Klitschko, burgemeester van Kiev en sinds maart erelid van het CvdR, riep op tot onmiddellijke terugtrekking van de Russische troepen, maar drukte de inwoners op het hart nog niet terug te keren vanwege de aanhoudende raketaanvallen, de “niet-geëxplodeerde munitie” en de grootschalige vernietiging van enkele van de dichtst bevolkte delen van de stad.
Centraal in de debatten, die meer dan drie uur duurden en waaraan ook werd deelgenomen door Europese commissarissen Elisa Ferreira en Janez Lenarčič, stonden echter de ervaringen van de Oekraïners. Vadym Boychenko, burgemeester van Marioepol, Ivan Fedorov, burgemeester van Melitopol, Tetiana Yehorova-Lutsenko, voorzitter van de districtsraad van Charkov, en Andriy Sadovyi, burgemeester van Lviv, maakten de voltallige vergadering van het CvdR deelgenoot van hun ervaringen en drongen aan op steun.
CvdR-leden uit de hele EU lichtten tijdens de debatten toe hoe hun regio’s en gemeenten vluchtelingen helpen en met welke uitdagingen zij worden geconfronteerd. Volgens de VN zijn ongeveer 5,2 miljoen Oekraïners hun land ontvlucht.
Deze bijdragen van de lokale leiders werden gevolgd door een discussie over de manier waarop de EU haar steunverlening in deze noodsituatie kan verbeteren.
Elisa Ferreira, Europees commissaris voor Cohesie en Hervorming zei: “De getuigenissen van de Oekraïense burgemeesters waren bijzonder ontroerend. Wij willen hun dan ook laten weten dat ze kunnen rekenen op onze volledige solidariteit en dat ons respect voor hun moed en vastberadenheid grenzeloos is. Deze niet-uitgelokte agressie van Rusland is niet alleen een aanval op Oekraïne; het is een aanval op onze Europese waarden van vrede en democratie, en op het recht van vrije volkeren om hun eigen pad uit te stippelen. Het cohesiebeleid heeft vanaf de allereerste dag een cruciale rol gespeeld bij de Europese steun aan de vluchtelingen en de inspanningen op het vlak van tijdelijke of permanente integratie, en dat zal ook in de toekomst zo blijven.”
Janez Lenarčič, Europees commissaris voor Crisisbeheersing, zei: “De snelle reactie van de lokale en regionale leiders van de EU op de crisis in Oekraïne, met name het onmiddellijk vrijmaken van middelen en het opzetten van centra voor de inzameling van noodhulp, is lovenswaardig. De humanitaire situatie wordt met de dag nijpender en de buurlanden blijven gebukt gaan onder de gevolgen daarvan. Het is tijd dat er een einde komt aan deze ongerechtvaardigde Russische militaire agressie tegen Oekraïne. Tot die tijd echter zal de Europese Commissie noodhulp blijven verlenen aan de Oekraïners, Moldavië en alle getroffen EU-lidstaten. Europa staat sterker als we allemaal solidair zijn - dat mogen we nooit vergeten.”
Voorzitter Tzitzikostas stelde voor “een “lokale faciliteit van de EU voor Oekraïense vluchtelingen” op te zetten, niet als een nieuw fonds, maar als een operationeel instrument om de bureaucratie te verminderen en lokale leiders sneller toegang te geven tot de bestaande fondsen”.
De leden bespraken een resolutie waarin de rol van de in het verleden ingevoerde hervormingen op het gebied van decentralisatie voor het voortbestaan van Oekraïne wordt benadrukt en wordt opgeroepen tot een “versterking van het Europese perspectief voor Oekraïne” en tot de “vaststelling van een concreet wederopbouwplan voor Oekraïense steden en regio’s”.
Het CvdR werkt sinds 2010 samen met Oekraïense steden en regio’s; zo is in 2015 een taskforce voor decentralisatie opgericht en later ook een werkgroep. De werkgroep, die wordt voorgezeten door Aleksandra Dulkiewicz, burgemeester van Gdańsk, kwam voor het laatst bijeen op 30 maart. Sinds de Russische invasie op 24 februari heeft het CvdR onder meer de Help Ukraine: Info-Support Hub opgezet, die doorreisregio’s en overbelaste lokale en regionale overheden in contact brengt met overheden in andere EU-lidstaten die over de nodige capaciteit beschikken om te kunnen helpen.
De debatten kunnen hier opnieuw worden bekeken.
Contactpersoon:
Andrew Gardnerandrew.gardner@cor.europa.eu+32 473 843 981