De oprichting van een Europese Arbeidsautoriteit is een stap in de goede richting om grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit in Europa eerlijker te maken. Dat zegt het Europees Comité van de Regio's (CvdR) in een advies dat is opgesteld door Doris Kampus (AT/PSE), minister van Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Integratie van de Oostenrijkse deelstaat Stiermarken. De EU-assemblee van steden en regio's wijst er echter wel op dat er behoefte is aan een betere coördinatie van de nationale sancties en boetes ter voorkoming van inbreuken op de EU-wetgeving inzake het vrije verkeer van werknemers, de detachering van werknemers en de coördinatie van de socialezekerheidsstelsels.
Volgens het advies , dat op dinsdag 9 oktober is goedgekeurd, moet de door de Europese Commissie voorgestelde oprichting van de Europese Arbeidsautoriteit ten doel hebben om de fundamentele vrijheden van de interne markt te versterken en de lidstaten te helpen onregelmatigheden op het gebied van het vrije verkeer van werknemers en diensten te bestrijden.
"Als deze vrijheden worden misbruikt, ondermijnt dat niet alleen de cohesie in de EU, maar heeft dat ook aanzienlijke sociale, economische en budgettaire consequenties voor regio's, steden en gemeenten, plaatselijke bedrijven en de burgers zelf. Bij het ondersteunen van de nationale autoriteiten moet de Europese Arbeidsautoriteit voor meer duidelijkheid zorgen waar het gaat om de handhaving van regels in grensoverschrijdende situaties waarin nationale autoriteiten momenteel op beperkingen stuiten die hun territoriale bevoegdheden met zich meebrengen. De impact ervan zou echter beperkt kunnen blijven als er niet wordt voorzien in passende handhavingsmechanismen met een preventieve afschrikkende werking waardoor inbreuken worden ontmoedigd", aldus rapporteur Doris Kampus .
Om niet-naleving te ontmoedigen en de kwaliteit van de mobiliteit te verbeteren stelt het CvdR voor om procedures inzake de grensoverschrijdende handhaving van nationale sancties te bevorderen, en de toepassing ervan in een grensoverschrijdende context transparanter en consistenter te maken. Ook moet het karakter van onderling afgestemde en gezamenlijke inspecties van bevoegde nationale autoriteiten flink worden verstevigd om de uitkomsten ervan beter te kunnen handhaven.
Deze zorgen worden gedeeld in het ontwerpverslag van het Europees Parlement. Jeroen Lenaers (NL/EVP), rapporteur van het Europees Parlement, zei tijdens de plenaire zitting van het CvdR het volgende: "Europa moet garanderen dat vrije mobiliteit zich ook vertaalt naar eerlijke mobiliteit, dat de rechten van werknemers in de hele EU worden gegarandeerd en beschermd, dat oneerlijke concurrentie tussen werknemers en bedrijven wordt voorkomen en dat sociale fraude en misbruik van vrij verkeer wordt aangepakt. De Europese Arbeidsautoriteit moet over de middelen beschikken om in de praktijk daadwerkelijk een verschil te kunnen maken. Zij mag geen tandeloze tijger worden. De vrijwillige aard van de deelname van de autoriteiten van de lidstaten – zoals voorgesteld door de Commissie – is niet voldoende om dit te bereiken."
"
Aangezien het lokale en regionale niveau direct de gevolgen van onregelmatigheden op het gebied van grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit ondervindt en het het dichtst bij werkzoekenden en werkgevers staat, dringen regio's en steden erop aan dat zij via het CvdR adequaat worden vertegenwoordigd in de raad van bestuur van de Europese Arbeidsautoriteit. Daarnaast dienen de sociale partners nauw bij de stakeholdergroep te worden betrokken, zowel via sectorale als regionale vertegenwoordigers.
Het CvdR benadrukt tot slot dat Europa een breed spectrum van nationale, regionale en lokale praktijken en rechtsregels kent en dat het subsidiariteitsbeginsel en de nationale bevoegdheden op het gebied van sociaal en werkgelegenheidsbeleid terdege in acht moeten worden genomen. Belangrijk is ook dat taken en bevoegdheden helder worden gedefinieerd, zodat duplicatie van bestaande structuren wordt voorkomen.
Achtergrondinformatie:
De grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit in Europa is de afgelopen jaren sterk toegenomen. In 2017 leefden of werkten 17 miljoen Europese burgers in een andere lidstaat dan die van hun nationaliteit. Dit cijfer is bijna verdubbeld in vergelijking met tien jaar geleden. Het aantal detacheringen is sinds 2010 met 68 % gestegen tot 2,3 miljoen in 2016. Er zijn 1,4 miljoen EU-burgers die voor hun werk naar een andere lidstaat pendelen. Er zijn ook meer dan 2 miljoen werknemers in het wegvervoer die elke dag grenzen binnen de EU oversteken om goederen of passagiers te vervoeren.
Het is de bedoeling dat de Europese Arbeidsautoriteit, die door voorzitter Jean-Claude Juncker van de Europese Commissie in zijn Staat van de Unie-toespraak in 2017 is aangekondigd, in 2019 wordt opgericht en begint te functioneren en in 2023 volledig operationeel is. Waarborging van eerlijke arbeidsmobiliteit in Europa is een essentieel onderdeel van de Europese pijler van sociale rechten.
Contactpersoon:
Lauri Ouvinen
Tel. +32 22822063
lauri.ouvinen@cor.europa.eu