Op de agenda van de zitting van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) op 18 maart staat de behandeling van een advies over het actieplan voor kritieke grondstoffen dat de Europese Commissie in september 2020 heeft gepresenteerd. Veel belangrijke Europese industrieën, met name die welke zich bezighouden met toekomstgerichte technologieën, zijn sterk afhankelijk van kritieke grondstoffen, die veelal uit niet-EU-landen worden geïmporteerd. In het advies van Isolde Ries (DE/PSE), eerste vicevoorzitter van het parlement van de deelstaat Saarland, wordt benadrukt dat de overmatige afhankelijkheid van de EU van derde landen voor kritieke grondstoffen moet worden aangepakt door een circulair gebruik van hulpbronnen te bevorderen, de recycling- en toeleveringsketens te verbeteren en de winning van kritieke grondstoffen in de Europese Unie op te voeren. In het advies wordt ook benadrukt dat een fundamentele rol is weggelegd voor de lokale en regionale overheden, die de toekomstige voorziening van kritieke grondstoffen moeten helpen veiligstellen.

De Europese Commissie noemt grondstoffen kritiek als ze van groot economisch belang zijn en er geen gewaarborgde en duurzame voorziening voor bestaat vanuit natuurlijke hulpbronnen in Europa. Wereldwijd wordt minder dan 5 % van de kritieke grondstoffen in de EU gedolven, terwijl de industrie in de EU ongeveer 20 % van het wereldwijde verbruik van kritieke grondstoffen voor haar rekening neemt. Een veilige en betrouwbare voorziening van kritieke grondstoffen is van vitaal belang voor belangrijke Europese industrieën, zoals de automobiel-, staal- en gezondheidsindustrie, die werk bieden aan miljoenen Europese burgers. De EU is in het bijzonder afhankelijk van de invoer van kritieke grondstoffen die essentiële componenten zijn van toekomstgerichte technologieën, zoals batterijen of installaties voor hernieuwbare energie, die de groene transitie in Europa helpen aanzwengelen. De vraag naar deze grondstoffen zal de komende decennia sterk blijven toenemen.

Rapporteur Isolde Ries (DE/PSE), eerste vicevoorzitter van het parlement van de deelstaat Saarland, zei hierover: “ Moderne economieën met lange waardeketens kunnen niet functioneren zonder een betrouwbare, veilige, concurrerende en milieuvriendelijke grondstoffenvoorziening. We moeten de toegang van de EU tot kritieke grondstoffen beschermen door middel van een circulair gebruik van hulpbronnen, duurzame producten en innovatie. Een veilige en betrouwbare voorziening van kritieke grondstoffen, die bovendien op ecologisch en maatschappelijk meer verantwoorde wijze moeten worden ingekocht, is niet alleen van vitaal belang voor de Europese industrie en de miljoenen banen die daarvan afhankelijk zijn, maar ook voor een succesvolle uitvoering van de Europese Green Deal. ”

In het advies wordt benadrukt dat de lokale en regionale overheden een fundamentele rol spelen bij het veiligstellen van de toekomstige voorziening van kritieke grondstoffen, aangezien zij rechtstreeks verantwoordelijk zijn voor de goedkeuring van en het toezicht op industriële projecten waarbij kritieke grondstoffen worden gebruikt of gewonnen binnen de EU. Ook wordt in het advies gepleit voor een aanzienlijke versterking van de recyclingcapaciteit in de EU. Voorts staat in het advies te lezen dat de aankoop van kritieke grondstoffen uit derde landen moet worden gediversifieerd en dat de binnenlandse winning van kritieke grondstoffen politiek en financieel moet worden ondersteund om de EU minder afhankelijk te maken van invoer uit derde landen. Dit punt is met name relevant voor de huidige of voormalige Europese mijnbouwregio’s, die moeten onderzoeken of er in hun regio mogelijkheden voor de winning van grondstoffen bestaan.

Het CvdR is ingenomen met de lancering van de Europese grondstoffenalliantie , die openstaat voor alle relevante belanghebbenden, met inbegrip van de regio’s, en die de Europese Commissie tegelijk met haar actieplan heeft aangekondigd.

De definitieve uitslag van de stemming over het advies zal aan het eind van de zitting, op 19 maart, bekend worden gemaakt.

Achtergrond:

In september 2020 kondigde de Europese Commissie een actieplan inzake kritieke grondstoffen aan. Om de drie jaar publiceert de Commissie een lijst van kritieke grondstoffen in de EU. In 2020 werden 30 grondstoffen als kritiek aangemerkt, waaronder een aantal dat steeds belangrijker wordt in de energiesector, zoals lithium en kobalt. In 2011 waren het er nog maar 14. De lijst en verdere informatie over de grondstoffen zijn hier te vinden. De Europese Commissie heeft ook een prognoseonderzoek naar kritieke grondstoffen voor strategische technologieën en sectoren in de EU gepubliceerd.

Daarnaast heeft de Europese Commissie een Europese grondstoffenalliantie opgericht die tot doel heeft om de industrie, de lidstaten en het maatschappelijk middenveld samen te brengen en Europa zo voor kritieke grondstoffen minder afhankelijk te maken van derde landen.

Lees hier het interview met rapporteur Isolde Ries.

Contactpersoon:

Tobias Kolonko

Tel.: +32 2 282 2003

tobias.kolonko@ext.cor.europa.eu