Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) heeft tijdens zijn zitting van 8 februari ingestemd met de plannen van de Europese Unie om de asielregels op één lijn te brengen en de voorwaarden voor asielzoekers te standaardiseren. Wel wijst het erop dat onvoldoende wordt erkend dat de migratie naar Europa een langdurig en structureel karakter heeft. In verschillende aanbevelingen die op dezelfde dag zijn goedgekeurd toont het CvdR zich ronduit ingenomen met het streven van de EU om de migratie te beheersen door middel van landenspecifieke partnerschappen met buurlanden en stelt het dat de EU meer moet samenwerken met de regio's en steden in deze landen.

Indien zij worden overgenomen door de besluitvormingsorganen van de EU zullen de aanbevelingen van het CvdR leiden tot een betere toegang tot rechtshulp voor migranten, meer bescherming voor migranten onder de 18 jaar en meer financiële steun voor lokale en regionale overheden. Als het gaat om de samenwerking van de EU met landen in Afrika en het Midden-Oosten adviseert het CvdR dat de EU moet samenwerken met steden en regio's in de betreffende landen om hen meer bewust te maken van de migratievraagstukken, om lokale autoriteiten buiten de EU een "rechtstreekse toegang" te verstrekken tot EU-middelen en hen een rol te geven in de governance van het nieuwe plan voor externe investeringen van de EU.

De auteur van het advies over de hervorming van het asielstelsel – Vincenzo Bianco (IT/PSE), burgemeester van de Siciliaanse stad Catania – zei: "De EU heeft dringend behoefte aan een geharmoniseerd stelsel, maar het CvdR is bezorgd – en persoonlijk ben ik zeer bezorgd – dat sommige van de voorgestelde regels te rigide zijn, de rechten van migranten beperken en te weinig doen om de steden en regio's die migranten opvangen of de mensen die hier aankomen te helpen. Dat is deels te wijten aan het feit dat de EU nog steeds de illusie heeft dat dit een uitzonderlijke noodsituatie is. We hebben een systeem nodig dat duidelijk, eenvoudig en snel is, maar het moet eerlijk zijn voor iedereen en mag niet ten koste gaan van de rechten en waardigheid van migranten, met name het snel groeiende aantal niet-begeleide minderjarigen.

Dit is het tweede advies van de heer Bianco over de hervorming van de asielregels. In zijn eerdere advies, dat het CvdR in december 2016 heeft goedgekeurd, werden wijzigingen voorgesteld op de asielregeling van de EU, om deze billijker en efficiënter te maken voor vluchtelingen en landen in de hele EU, ook voor landen die liever een boete betalen dan hervestigde asielzoekers te aanvaarden.

In een toelichting op zijn standpunt over migratiepartnerschappen met 16 landen buiten de EU zei Peter Bossman (SI/PSE), burgemeester van Piran, het volgende: "De migratiepartnerschappen moeten drie kortetermijndoelstellingen hebben: het redden van levens, legale migratie mogelijk maken en vluchtelingen zo dicht mogelijk bij hun thuisland opvangen. Uiteindelijk moeten wij streven naar een op maat gesneden samenwerking met deze landen en hun lokale en regionale overheden, zodat we de migratie beter kunnen controleren en de opvang, integratie of herintegratie van migranten kunnen verbeteren. De EU mag niet vergeten dat de regio's en steden verantwoordelijk zijn voor het verlenen van toegang tot de arbeidsmarkt, huisvesting, onderwijs en zorg."

Deze adviezen zijn de laatste in een reeks aanbevelingen die het CvdR de afgelopen vijf jaar heeft opgesteld om de uitdagingen en kansen van migratie aan te pakken. De heer Bianco zei dat er nog elke week schepen in Catania aanmeren met duizenden migranten die zijn gered op de Middellandse Zee, waaronder vele niet-begeleide kinderen en tieners. De heer Bossman bevestigde het standpunt van Bianco dat de grote toestroom van migranten een structureel probleem is geworden, nu meer dan 60 miljoen mensen op de vlucht zijn. "De migratiestromen naar Europa zijn ingegeven door geopolitieke en economische factoren die de komende jaren zullen doorzetten en wellicht nog sterker zullen worden. Maar de overgrote meerderheid van deze mensen zoeken hun toevlucht in buurlanden, die vaak zelf erg arm of onstabiel zijn, wat erop wijst dat de EU een verantwoordelijkheid draagt tegenover hen."

De heer BOSSMAN benadrukte dat de EU en haar partners, in hun inspanningen om de migratie te beheersen, geen financiële middelen uit ontwikkelingshulp mogen weghalen. "We moeten ervoor zorgen dat deze partnerschappen de ontwikkelingsagenda van de VN versterken in plaats van deze in gevaar te brengen", zei hij.

Het CvdR heeft op 8 februari ook nog een initiatiefadvies over de geplande herziening van de Europese consensus inzake ontwikkeling goedgekeurd, waarin het betoogt dat "ordelijk migratiebeheer" een doelstelling van ontwikkelingshulp moet worden. De rapporteur, Jesús Gamallo Aller (ES/EVP), verantwoordelijk voor de betrekkingen met de EU in de regionale regering van Galicië, benadrukte in het bijzonder dat de EU intensiever moet samenwerken met steden en regio's om te voldoen aan doelstelling 11 van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de VN, namelijk om "steden inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam te maken".

Informatie voor redacteurs:

• Vincenzo Bianco, burgemeester van Catania - een stad aan de oostkust van Sicilië - is van opleiding advocaat en was van 1991 tot 2001 Italiaans minister van Binnenlandse Zaken in twee regeringen. Hij was afgevaardigde en senator in het Italiaanse parlement en voorzitter van de parlementaire commissie die belast is met het toezicht op de inlichtingendiensten. In 1988 werd hij voor het eerst burgemeester van Catania.

• De in Ghana geboren Peter Bossman is burgemeester van de Sloveense stad Piran. Zijn familie moest in 1966 Ghana noodgedwongen verlaten en vestigde zich in Europa. Hij studeerde geneeskunde in Joegoslavië en werkte daar als arts voordat hij in 2010 burgemeester van Piran werd.

• Het CvdR-advies over de "Hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel – 2e pakket en een EU-kader voor hervestiging", opgesteld door Vincenzo Bianco (IT/PSE) en goedgekeurd op 8 februari, gaat over de wetgevingsvoorstellen van de Europese Commissie inzake normen voor de opvang en hervestiging van migranten, met bijzondere aandacht voor niet-begeleide minderjarigen. In zijn aanbevelingen dringt het CvdR onder andere aan op meer rechtsbijstand (met name voor minderjarigen), een aanpassing van de beroepsprocedure, een verduidelijking van de definitie van "eerste land van asiel", de hervestiging van migranten die Europa meer dan vijf jaar geleden op irreguliere wijze zijn binnengekomen, een uitbreiding van de bronnen van informatie, een verhoging van de financiering voor opvangcentra en voor lokale en regionale overheden, en een betere toegang voor lokale en regionale overheden tot middelen voor opvangvoorzieningen. Het CvdR-advies over de "Hervorming van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel", goedgekeurd op 8 december 2016, gaat in op de hervorming van de Dublin-verordening, de herverdeling van asielzoekers, de omvorming van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, en steun voor lokale en regionale overheden.

• In zijn advies over het "Partnerschapskader met derde landen inzake migratie", opgesteld door Peter Bossman (SI/PSE), toont het CvdR zich ingenomen met de lancering van een partnerschapskader inzake migratie in juni 2016 en de presentatie van een Europees plan voor externe investeringen door de Europese Commissie. Het biedt voorwaardelijke steun voor de oprichting van "hotspots" in derde landen, waarbij de agentschappen van de EU samenwerken met nationale autoriteiten voor het identificeren van migranten. Ook stemt het er onder voorwaarden mee in dat ontwikkelingsgeld wordt besteed aan veiligheid en grensbeheer. Het CvdR is voorstander van het geven van prikkels aan landen die vluchtelingen opvangen, landen die irreguliere migranten overnemen en landen die samenwerken met de EU. In zijn aanbevelingen pleit het CvdR onder meer voor de invoering van verplichte cofinanciering in het plan voor externe investeringen; het betoogt dat lokale overheden partners moeten worden in alle pijlers van het plan voor externe investeringen; het dringt aan op samenwerking tussen de EU en diasporagroepen om investeringen te financieren; het dringt aan op EU-investeringen om de lokale capaciteitsopbouw te versterken; het pleit ervoor dat subnationale overheden vlotter toegang krijgen tot informatie; en het vraagt om EU-financiering voor samenwerking tussen steden en tussen regio's. Van de 16 partnerlanden vraagt het bijzondere aandacht voor Libië, Jordanië, Libanon, Tunesië en Niger.

• Het CvdR werkt samen met de lokale en regionale overheden in het oostelijke en zuidelijke nabuurschap van de EU om migratie aan te pakken door middel van politieke vergaderingen, beleidsaanbevelingen en de uitwisseling van beste praktijken. Tijdens de voltallige vergadering van het CvdR heeft een groep van Libische burgemeesters en ambtenaren een bezoek gebracht aan Brussel en Mechelen als onderdeel van een studiebezoek over financieel beheer. Op 22 en 23 februari zullen leden van het CvdR collega’s uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika ontmoeten om te discussiëren over de migratieproblematiek en de situatie in Libië. In juli zal het CvdR samen met de Europese Commissie een ontmoeting met lokale en regionale overheden uit de ontwikkelingslanden organiseren om te onderzoeken hoe de samenwerking tussen steden en tussen regio’s kan worden bevorderd met als doel de migratie te beheersen, klimaatacties op te zetten en de economische ontwikkeling aan te zwengelen.

Contactpersoon:
Andrew Gardner
Tel. +32 473 843 981
andrew.gardner@cor.europa.eu