Klik hier voor een automatische vertaling van onderstaande tekst.
De sociale en economische samenhang loopt gevaar als afgelegen gebieden worden veronachtzaamd in het beleid van de EU  

Eilanden, plattelandsgebieden, grensoverschrijdende gebieden en berggebieden hebben maatregelen op maat nodig om aantrekkelijk te blijven, ongelijkheden aan te pakken en een tegenwicht te bieden aan hun geografische handicaps, zo luidt de boodschap van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) in een advies dat is opgesteld door de voorzitter van de regioraad van Corsica.

Regio’s met permanente natuurlijke of demografische belemmeringen, zoals regio’s met een zeer geringe bevolkingsdichtheid, eilanden, grensoverschrijdende gebieden en berggebieden, plattelandsgebieden en regio’s die een industriële transitie doormaken, bestrijken het overgrote deel van het Europese grondgebied. Zo beslaan berggebieden 29 % van de oppervlakte van de EU, terwijl eilanden meer dan 20,5 miljoen inwoners huisvesten (4,6 % van de bevolking van de EU). Vanwege hun specifieke karakter zijn al deze gebieden bijzonder kwetsbaar en staan zij bloot aan toenemende sociale en economische ongelijkheden waaraan de Europese Unie bijzondere aandacht moet besteden, zoals ook is vastgelegd in haar oprichtingsverdragen.

De voorzitter van het Europees Comité van de Regio’s, Vasco Alves Cordeiro: ”Het 8e cohesieverslag heeft laten zien dat de verschillen in Europa toenemen, met name in gebieden die te kampen hebben met permanente natuurlijke of demografische belemmeringen. Het cohesiebeleid speelt een cruciale rol bij het bevorderen van de economische, sociale en territoriale cohesie in Europa, om ervoor te zorgen dat geen enkel gebied achterblijft. Alle beleidsmaatregelen van de EU met een territoriale dimensie moeten overeenstemmen met het beginsel ‘doe geen afbreuk aan de cohesie’.

De rapporteur van het tijdens de zitting van 1 december goedgekeurde advies, Marie-Antoinette Maupertuis (FR/EA), voorzitter van de regioraad van Corsica, zei: “De Europese Unie houdt zich niet aan haar oprichtingsverdrag als zij onvoldoende rekening houdt met de beperkingen van gebieden zoals eilanden, bergen en plattelandsgebieden. De geografische ligging van deze gebieden brengt extra kosten met zich mee voor zaken als vervoer, energie en digitale connectiviteit, waarmee rekening moet worden gehouden om de interregionale verschillen niet nog meer te vergroten. Het Comité dringt er dan ook op aan dat de behoeften van deze gebieden worden meegenomen in de ontwikkeling van de verschillende EU-beleidsmaatregelen met een territoriale dimensie, en dus niet alleen in het cohesiebeleid.

Younous Omarjee, voorzitter van de Commissie regionale ontwikkeling van het Europees Parlement, zei tijdens het debat: “Artikel 174 van het EU-Verdrag is gericht op de eigenlijke doelstellingen van het cohesiebeleid, zoals de implementatie van het solidariteitsbeginsel, waarmee gelijkheid tussen alle Europese gebieden wordt nagestreefd. Er moet nog veel worden gedaan en de beginselen van artikel 174 moeten verder worden bevorderd en onder de aandacht worden gebracht, zoals het Europees Comité van de Regio’s nu doet, om de toekomst van het cohesiebeleid op een andere leest te schoeien.

Het CvdR waarschuwt dat de huidige inspanningen van de Europese Unie ter bevordering van de samenhang in Europa — zoals de Territoriale Agenda 2030 en de nieuwe langetermijnvisie voor plattelandsgebieden — wellicht niet volstaan. De groeiende kloof tussen stad en platteland en de achteruitgang van industriegebieden zijn bovendien bijzonder zorgwekkend, omdat deze bijdragen tot politieke polarisatie, het gevoel onder burgers dat democratische rechten worden ontnomen en een gebrek aan vertrouwen in nationale instellingen en met name in de EU.

Daarom roepen de lokale leiders de EU-instellingen op om territoriale effectbeoordelingen tot een kernelement van het beleidsvormingsproces van de EU te maken, met name voor beleid op het gebied van vervoer, energie, de eengemaakte markt en mededinging, en om de nationale plannen voor herstel en veerkracht die zijn vastgesteld om het herstel na de COVID-19-pandemie te versnellen, ten uitvoer te leggen. Volgens het CvdR zou een dergelijke aanpak de ongelijkheden beter bestrijden en de economische cohesie in Europa bevorderen, met inachtneming van het onlangs door de Europese Commissie voorgestelde beginsel “doe geen afbreuk aan de cohesie”.

Het CvdR moedigt de lidstaten ook aan om regionale of lokale éénloketsystemen in het leven te roepen voor de cohesiefondsen van de EU, om gebieden met geografische en demografische belemmeringen – waarvan er vele kampen met een gebrek aan arbeidskrachten in de publieke en de particuliere sector – meer inzicht te geven in deze fondsen en hun toegang ertoe te verbeteren.

Achtergrond

De dag vóór de goedkeuring van het advies tijdens de zitting van het CvdR op 30 november heeft rapporteur Marie-Antoinette Maupertuis haar advies gepresenteerd aan de leden van de Commissie regionale ontwikkeling van het Europees Parlement. Hier vindt u een video-opname van de vergadering.

Op grond van artikel 174 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie moet de EU, om de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus van de onderscheiden regio’s te verkleinen, “bijzondere aandacht” besteden aan “de plattelandsgebieden, de regio's die een industriële overgang doormaken, en de regio's die kampen met ernstige en permanente natuurlijke of demografische belemmeringen, zoals de meest noordelijke regio's met een zeer geringe bevolkingsdichtheid, alsmede insulaire, grensoverschrijdende en berggebieden”.

Het 8e cohesieverslag werd in februari door de Europese Commissie gepubliceerd en schetst zowel positieve als negatieve ontwikkelingen in de regio’s, steden en plattelandsgebieden van de EU. Zo hebben minder ontwikkelde regio’s een inhaalbeweging gemaakt, maar zaten veel overgangsregio’s vast in een ontwikkelingsval. Uit het verslag blijkt dat er sprake is van een toename van de verschillen, met name binnen de lidstaten, en dat gebieden met structurele geografische handicaps onevenredig hard worden getroffen. Het Europees Parlement heeft in oktober een resolutie aangenomen over het 8e cohesieverslag.

Samen met de belangrijkste verenigingen van steden en regio’s is het CvdR stichtend lid van de #CohesionAlliance, die tot doel heeft het belang van cohesie te bevorderen als fundamentele waarde van de Europese Unie en essentiële doelstelling van al haar beleidsmaatregelen en investeringen. Meer informatie vindt u hier.

Contactpersoon:

Monica Tiberi – woordvoerder van de voorzitter

Tel.: +32 479 51 74 43

monica.tiberi@cor.europa.eu

Matteo Miglietta

Tel. +32 (0)470 89 53 82

matteo.miglietta@cor.europa.eu

Delen :