Om de Europese vervoerssector met succes te hervormen en duurzamer te maken, moeten steden en regio’s in de EU meer nadruk leggen op het bevorderen van emissievrije mobiliteit, het aanmoedigen van actieve en gedeelde vervoerswijzen, het hervormen van de stedelijke mobiliteit en betere verbindingen met plattelandsgebieden. Deze voorstellen staan in een advies over de strategie voor slimme en duurzame mobiliteit, dat rapporteur Robert van Asten (NL/RE) tijdens de zitting van het Europees Comité van de Regio's (CvdR) op woensdag 30 juni heeft gepresenteerd waarna het door het CvdR werd goedgekeurd.
In 2017 was het vervoer goed voor 27 % van de CO 2 -emissies van de EU . De emissies in de vervoerssector zijn zowel in 2018 als in 2019 nog toegenomen , wat betekent dat grootschalige veranderingen nodig zijn om de ambitieuze klimaatdoelstellingen van de EU te verwezenlijken. Met de langetermijndoelstelling om de emissies in de vervoerssector tegen 2050 met 90 % te verminderen, is de mobiliteitsstrategie van de EU een van de belangrijkste initiatieven van de Europese Green Deal, die de basis zal leggen voor de groene en digitale transformatie van het EU-vervoerssysteem. De eind vorig jaar door de Europese Commissie voorgestelde strategie wordt aangevuld met een actieplan waarin concrete maatregelen staan die de komende vier jaar moeten worden goedgekeurd. Tot de kerngebieden van het actieplan behoren emissievrije voertuigen en infrastructuur voor alternatieve brandstoffen, koolstofbeprijzing met betere prikkels voor gebruikers, en betaalbaarder en toegankelijker mobiliteit.
Robert van Asten (NL/RE), wethouder van de gemeente Den Haag en rapporteur van het advies, zei: “ Lokale en regionale overheden spelen een cruciale rol in de mobiliteitstransitie die de Green Deal van de EU en de digitale transitie naar een duurzamere en slimmere mobiliteit aan elkaar koppelt. De sociale en inclusieve aspecten zijn belangrijke onderdelen in het advies, aangezien de mobiliteitstransitie ook een gedragswijziging vereist waarin de gebruiker centraal staat. De EU kan ons helpen om connectiviteit, toegankelijkheid en gezondheid beter met elkaar te verbinden, niet alleen met financiering, maar ook door te zorgen voor standaardisering en harmonisatie van de EU-regels. We moeten ook rekening houden met de plannen voor duurzame stedelijke mobiliteit van de Europese Commissie, die een doeltreffend instrument kunnen zijn voor samenwerking tussen de verschillende bestuurslagen, mits deze plannen flexibel genoeg zijn en zijn afgestemd op de uitdagingen waarmee steden en regio's worden geconfronteerd.”
Het CvdR is ingenomen met de door de Europese Commissie voorgestelde mobiliteitsstrategie, maar ziet nog ruimte voor verbeteringen op verschillende gebieden. De leden hameren met name op de regionale dimensie van de mobiliteitsstrategie, aangezien lokale en regionale overheden een belangrijke rol spelen bij het vormgeven van het Europese vervoersbeleid en het aanbieden van mobiliteitsdiensten en -infrastructuur. Een succesvolle mobiliteitstransitie vereist dan ook een sterke betrokkenheid van de lokale en regionale overheden en een gezamenlijke aanpak van alle bestuursniveaus, in overeenstemming met het beginsel van actieve subsidiariteit.
In het advies wordt er bovendien op gewezen dat bij de mobiliteitstransitie niet alleen het vervoer zelf moet worden verduurzaamd, bijvoorbeeld door het gebruik van het spoor in plaats van de luchtvaart uit te breiden, maar dat er ook een verandering in het gedrag van de burgers moet komen. Aspecten zoals het verminderen van afstanden en het aantal verplaatsingen, het overschakelen op actievere vormen van mobiliteit, zoals fietsen en lopen, en het delen van vervoerswijzen, moeten aanzienlijk worden uitgebreid willen we de ambitieuze doelstelling om de emissies in de vervoerssector tegen 2050 met 90 % te verminderen, kunnen verwezenlijken.
De leden wijzen er tevens op dat de strategie van de Commissie geen concrete initiatieven voor plattelandsgebieden bevat, ondanks het feit dat mobiliteit een belangrijke rol speelt bij het waarborgen van de dienstverlening in plattelandsgebieden met een zwakke infrastructuur. Daarom wordt in het advies gepleit voor meer Europese fondsen en Europese regelgeving om de mobiliteit van de burgers te helpen verbeteren, met name in dunner bevolkte gebieden.
Achtergrondinformatie
Gezien de regionale dimensie en het belang ervan voor de Europese Green Deal is mobiliteit en vervoersinfrastructuur aangemerkt als een van de belangrijkste gebieden waarop de samenwerking tussen het Comité van de Regio’s en de Europese Commissie moet worden versterkt.
Een belangrijk onderdeel van de EU-strategie om het vervoer duurzamer te maken is de modal shift naar het spoor. 2021 is officieel uitgeroepen tot Europees Jaar van de spoorwegen en het CvdR is hier van meet af aan actief bij betrokken geweest, door samen te werken met de Commissie en diverse lokale evenementen te organiseren in samenwerking met CvdR-leden. CvdR-voorzitter Apostolos Tzitzikostas en tal van andere leden zullen naar verwachting ook een bezoek brengen aan de Connecting Europe Express , de trein die tussen 2 september en 7 oktober een route door 23 lidstaten aflegt.
Een ander belangrijk aandachtspunt voor het CvdR is de “Horizon Europa-missie” om 100 steden in Europa tegen 2030 klimaatneutraal te maken . Een van de eerste mijlpalen op weg naar klimaatneutrale steden is het “nieuwe kader voor stedelijke mobiliteit” dat de Europese Commissie tegen het einde van dit jaar zal presenteren. Beide initiatieven zijn belangrijke thema’s voor het CvdR, en een actieve subsidiariteitsbenadering voor duurzame stedelijke mobiliteit is de sleutel tot succes.
Contact:
Tobias Kolonko
Tel. +32 22822003
tobias.kolonko@cor.europa.eu