De VN, de EU en lokale leiders moeten de handen ineenslaan om te bekijken en te evalueren hoe regio’s, steden en dorpen weerbare gemeenschappen opbouwen, en hen daarbij ondersteunen
Op de Internationale Dag voor rampenrisicovermindering heeft het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) tijdens een debat met Mami Mizutori , speciaal vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN voor rampenrisicovermindering, en Janez Lenarčič , Europees commissaris voor Crisisbeheersing, besproken hoe de weerbaarheid bij rampen kan worden opgevoerd. Leiders op verschillende niveaus wisselden persoonlijke ervaringen uit over de gevolgen van recente rampen en de respons daarop, en wezen op het belang van een gecoördineerde aanpak om risico’s te beperken. Lokale en regionale leiders riepen de VN en de EU op om samen met het CvdR de paraatheid van regio’s en steden te monitoren, te evalueren en te versterken. Het opbouwen van lokale, regionale en nationale veerkracht via robuuste structuren voor risicobeheer, ondersteund door technische en financiële maatregelen, is essentieel om de gevolgen van rampen binnen de perken te houden.
Het debat vond plaats na een zomer waarin veel Europese regio’s, steden en dorpen zwaar werden getroffen door natuurrampen. Uit de verwoestende overstromingen en bosbranden die Europa hebben geteisterd blijkt duidelijk dat de preventie, paraatheid en respons moeten worden verbeterd, terwijl er ook meer vaart moet worden gezet achter maatregelen inzake de aanpassing aan klimaatverandering en de groene transitie. De verantwoordelijkheid voor rampenbeheer, risicopreventie en rampenrespons ligt doorgaans bij lokale en regionale overheden. Zij pleitten er dan ook voor om meer te leren van ter plaatse opgedane ervaringen. Voorts wezen zij er met klem op dat er meer specifieke EU-middelen voor aanpassing en wederopbouw nodig zullen zijn, gezien de toenemende ernst en frequentie van rampen die te wijten zijn aan de klimaatverandering.
Tijdens zijn toespraak zei Apostolos Tzitzikostas , voorzitter van het Comité van de Regio’s en gouverneur van de Griekse regio Centraal-Macedonië: “ We moeten onze natuurlijke omgeving herstellen en veerkrachtigere gemeenschappen opbouwen. Ik stel voor dat de Europese Commissie, het UNDRR en het Comité een taskforce oprichten om het weerstandsvermogen op lokaal en regionaal niveau onder de loep te nemen, de behoeften in kaart te brengen en de coördinatie tussen de verschillende bestuurslagen in tijden van crisis te evalueren. We zouden een ‘regionaal veerkrachtplatform’ kunnen oprichten om lokale en regionale overheden te helpen hun veerkracht te vergroten, hen te informeren over de beschikbare steun en goede praktijkvoorbeelden uit te wisselen."
Mami Mizutori , speciaal vertegenwoordiger van de secretaris-generaal van de VN voor rampenrisicovermindering en hoofd van het UNDRR, zei: “ Nu we uit de COVID-19-crisis beginnen te raken, moeten we voor een betere wederopbouw zorgen, weerbaarder worden en nieuwe risico’s zien te vermijden. Samenwerking is geboden om tot een transformatieve aanpak van rampenrisicovermindering te komen. Zeker als je bedenkt dat steden en regio’s in de voorste linie staan wanneer een ramp zich voordoet.”
Janez Lenarčič , Europees commissaris voor Crisisbeheer, zei hierover het volgende: “ Plaatselijke gemeenschappen worden als eerste getroffen wanneer zich een natuurramp voordoet. Regionale autoriteiten spelen een cruciale rol in de onmiddellijke nasleep van noodsituaties, maar ook bij de bewustwording omtrent het risico van rampen en het waarborgen van preventie, paraatheid en bescherming. U dient bij het vormgeven van strategieën voor rampenrisicobeheer dan ook een prominente rol te krijgen. Als onderdeel van het EU-mechanisme voor civiele bescherming zullen wij een speciaal kennisnetwerk opzetten – een open, gemeenschappelijke en gedeelde ruimte waar alle deskundigen gedachten en standpunten kunnen uitwisselen. Via dit kader zal de Europese Unie de lokale en regionale actoren actief bij een en ander betrekken.”
Lokale leiders benadrukken verder dat er voor noodmaatregelen bij rampen nog steeds circa 20 keer zo veel geld wordt uitgetrokken als voor preventie en paraatheid. Zij zijn ingenomen met de extra fondsen die beschikbaar worden gesteld via NextGenerationEU (het tijdelijke instrument om het herstel van de EU te stimuleren), maar wijzen erop dat het voor rampenpreventie en rampenbestrijding nodig is om de inspanningen en de middelen ook op langere termijn op te voeren.
Rampen kennen geen grenzen en het wegnemen van belemmeringen voor grensoverschrijdende samenwerking zal dan ook verder helpen om steden en regio’s weerbaarder te maken. Volgens lokale overheden zal doeltreffende grensoverschrijdende samenwerking aanzienlijke voordelen opleveren voor de 37,5 % van de EU-bevolking die in grensgebieden woont.
Achtergrondinformatie:
De Internationale Dag voor rampenrisicovermindering begon in 1989, nadat de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties had opgeroepen tot een speciale dag om wereldwijd een cultuur van risicobewustzijn en rampenbeperking te bevorderen. Deze dag biedt de kans om na te gaan in hoeverre er vooruitgang wordt geboekt bij de vermindering van het risico op rampen en het verlies van mensenlevens, bestaansmiddelen en gezondheid. De beperking van het risico op rampen omvat ook maatregelen om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken en het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen. Op mondiaal niveau zullen twee belangrijke bijeenkomsten bepalend zijn voor het vermogen om sneller klimaatmaatregelen te nemen en de achteruitgang van de biodiversiteit en de aantasting van onze ecosystemen een halt toe te roepen: de UNFCCC-COP26 en de UNCBD-COP15.
Sinds 2012 werken het Europees Comité van de Regio’s en het Europese kantoor van het Bureau van de Verenigde Naties voor rampenrisicovermindering (UNDRR) samen om de beperking van het risico op rampen op lokaal niveau in de Europese landen te bevorderen. Het vernieuwde actieplan van het UNDRR en het CvdR is tijdens een ceremonie op 27 september ondertekend. In het kader van het actieplan van het UNDRR en het CvdR voor 2021-2022 zal ook samen worden gewerkt aan het wereldwijde UNDRR-initiatief Making Cities Resilient 2030 (MCR2030) . MCR2030 is bedoeld om op lokaal niveau de weerbaarheid bij rampen te vergroten en om steden en regio’s via een reeks instrumenten, procedés, tools en activiteiten praktische steun te bieden bij het opbouwen van veerkracht en capaciteit ter plaatse.
Vergaderdocumenten
Contact:
Wioletta Wojewodzka
Tel. +32 473 843 986
wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu