In de aanloop naar een cruciale EU-top heeft het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) een reeks voorstellen gedaan voor een lokale uitvoering van de Green Deal. In een advies van rapporteur Andries Gryffroy (BE/EA) , lid van het Vlaams Parlement, vragen steden en regio’s om centraal te worden geplaatst in de Green Deal-initiatieven, verzoeken zij om rechtstreekse toegang tot EU-fondsen en pleiten zij voor de invoering van een Europees regionaal scorebord ter beoordeling van hun klimaatmaatregelen en de impact ervan. Dit zijn enkele van de belangrijkste voorstellen in het advies “De gevolgen van de klimaatverandering voor de regio’s: een evaluatie van de Europese Green Deal” . Hoewel er nog geen akkoord is over de langetermijnbegroting van de EU, het herstelpakket en de broeikasgasreductiedoelstelling voor 2030, waarschuwen lokale leiders dat verdere vertragingen het economisch herstel na COVID-19 in gevaar zullen brengen, met ernstige gevolgen voor lokale en regionale gemeenschappen in de hele EU.

Klimaatactie en de Europese Green Deal, de groeistrategie van de EU om tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken, blijven bovenaan de politieke agenda van de EU staan. Tijdens zijn decemberzitting 2020 heeft het CvdR een cruciaal advies over de Deal goedgekeurd, waarin aanbevelingen worden gedaan op drie gebieden: governance, financiering en monitoringmechanismen.

Rapporteur Andries Gryffroy (BE/EA) , lid van het Vlaams Parlement, zei: “De Green Deal heeft alleen kans van slagen als er een "bottom-up" benadering wordt gehanteerd. Wij roepen op tot nauwere samenwerking met de Europese Commissie en de lidstaten om ervoor te zorgen dat regio’s en steden centraal staan. Veel regio’s en steden hebben energie-transitieplannen en lokale Green Deals goedgekeurd. Maar in de nationale plannen en strategieën wordt hier zelden naar verwezen. Wij stellen voor dat sub-nationale overheden ten volle worden betrokken bij het opstellen en uitvoeren van nationale plannen en vaker en gemakkelijker een beroep kunnen doen op financiële middelen. Wij zijn bereid om samen te werken met de Europese Commissie en het Gemeenschappelijk Centrum voor onderzoek om een regionaal Europees scorebord op te zetten, om de vooruitgang bij de uitvoering van wetgeving, beleid en financiering op het gebied van klimaat en de Green Deal op lokaal en regionaal niveau te monitoren en te volgen”, aldus Gryffroy.

Wat governance betreft, betreurt het CvdR dat in de nationale plannen die in de hoofdsteden van de EU worden opgesteld maar zelden naar de klimaatbijdragen van lokale en regionale overheden wordt verwezen. Steden en regio’s verzoeken erom op gestructureerde wijze bij de opstelling en uitvoering van nationale COVID-19-herstelplannen en investeringen in het kader van de Green Deal te worden betrokken, en stellen voor om de verplichte raadplegingen en dialogen op meerdere niveaus uit te breiden tot alle terreinen van de Green Deal, waaronder energie en klimaat, vervoer, biodiversiteit en de vergroening van stedelijke gebieden.

Wat financiering betreft, waarschuwen de leden voor een gecentraliseerd beheer van EU-middelen. In het CvdR-advies over de Green Deal wordt ervoor gepleit dat steden en regio’s rechtstreeks toegang krijgen tot EU-middelen, aangezien lokale en regionale overheden de meeste maatregelen ter beperking van en aanpassing aan de klimaatverandering nemen en het beste op de hoogte zijn van de plaatselijke omstandigheden.

In de huidige voorstellen voor de EU-begroting moet 30 % van alle EU-beleidsmaatregelen het klimaatbeleid ondersteunen. Het COVID-19-herstelpakket (“Next Generation EU”) voorziet in minstens 37 % klimaat-gerelateerde uitgaven.

Wat monitoring betreft, wijzen de CvdR-leden erop dat er mechanismen en indicatoren nodig zijn om de lokale en regionale gevolgen van klimaatverandering nauwkeurig te kunnen beoordelen, alsook om vast te stellen in hoeverre steden en regio’s de broeikasgasemissies al hebben teruggedrongen en wat hun bijdrage is aan de strijd tegen klimaatverandering.

Het CvdR stelt voor een Europees regionaal scorebord in te voeren om te bepalen hoe ver het staat met de lokale implementatie van de Green Deal en de herstelplannen. Er zijn indicatoren nodig om voor iedere regio over een uitgangssituatie inzake klimaattransitie te beschikken, hun specifieke kenmerken, uitdagingen en behoeften beter in kaart te kunnen brengen en het effect van klimaatmaatregelen te kunnen beoordelen.

In de aanloop naar een EU-top deze week, waarop overeenstemming moet worden bereikt over het verhogen van de EU-broeikasgasreductiedoelstelling voor 2030 – en, niet in het minst, over de langetermijnbegroting en het herstelpakket van de EU – hebben de leden een debat gevoerd met Svenja Schulze , Duits minister van Milieubeheer, Natuurbehoud en Nucleaire Veiligheid. CvdR-voorzitter Apostolos Tzitzikostas opende het debat en zei: “Het CvdR roept de EU-lidstaten op om in te stemmen met een reductie van de C0 ₂ -uitstoot met ten minste 55 % tegen 2030 en om onverwijld hun goedkeuring te hechten aan de langetermijnbegroting en de herstelplannen van de EU. De middelen moeten in de eerste helft van 2021 beschikbaar zijn. Anders komt de EU te laat om lokale gemeenschappen te helpen en onze economieën te beschermen ”.

Achtergrondinformatie

Maar liefst 70 % van de maatregelen ter beperking van de klimaatverandering en 90 % van de maatregelen ter aanpassing aan de klimaatverandering worden genomen door lokale en regionale overheden, die ook verantwoordelijk zijn voor 65 % van de klimaat- en milieu gerelateerde overheidsinvesteringen in de EU.

Lees hier ons recente interview met rapporteur Andries Gryffroy (BE/EA).

Op 13 oktober 2020 zijn de Europese Commissie en het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) een nieuwe fase van samenwerking overeengekomen om de uitvoering van de Green Deal in de Europese regio’s en steden te versnellen. Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie voor de Europese Green Deal, riep de lokale en regionale overheden in een debat op om hun verantwoordelijkheid op zich te nemen en vorm te geven aan de Green Deal op de terreinen die onder hun bevoegdheid vallen. Lees hier het perscommuniqué.

Green Deal Going Local (GDGL)  is een nieuw initiatief van het CvdR dat tot doel heeft steden en regio’s centraal te stellen in de Europese Green Deal en ervoor te zorgen dat zowel de EU-strategie voor duurzame groei als de herstelplannen voor de periode na COVID-19 worden omgezet in rechtstreekse financiering voor steden en regio’s en concrete projecten voor elk gebied. Green Deal Going Local is op 15 juni 2020 van start gegaan met de oprichting van een specifieke werkgroep bestaande uit 13 leden . Lees hier het perscomuniqué.

Ontdek 200 goede praktijken in verband met de Green Deal op onze onlinekaart .

Nadere informatie:

De foto’s van de 141e zitting van het Europees Comité van de Regio’s zijn beschikbaar in het fotoalbum van het CvdR op Flickr .

Contactpersoon:

David Crous

david.crous@cor.europa.eu

+32 (0) 470 88 10 37