Bij de instrumenten voor consumentenbescherming moet ten volle rekening worden gehouden
met de grote uitdagingen waarmee de Europese economie na de COVID-19-crisis
wordt geconfronteerd
Tijdens de oktoberzitting hebben de leden van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) een advies over de nieuwe consumentenagenda goedgekeurd, waarin het belang van de bescherming van consumentenrechten wordt belicht. Bij de bescherming van consumenten moet rekening worden gehouden met de gevolgen van de COVID-19-crisis, milieuveranderingen, de digitale transformatie, de globalisering en de opkomende specifieke behoeften van kwetsbare consumenten. Tegelijkertijd benadrukken de lokale en regionale leiders dat kleine en middelgrote ondernemingen moeten worden ondersteund bij hun digitale en groene transitie maar dat dit niet tot extra administratieve lasten mag leiden. Europese financiering is van essentieel belang om deze transformatie te bewerkstelligen.
De consumptieve bestedingen waren in 2019 goed voor 52,6 % van het bruto binnenlands product (bbp) van de Europese Unie. Intussen gaf een op de vijf consumenten aan ten minste één reden te hebben om een klacht in te dienen over een aankoop in het voorgaande jaar — een cijfer dat al tien jaar lang nauwelijks verandert. Consumenten kopen steeds meer online. Eén op de zes mensen kocht in 2019 ten minste één artikel online. Maar terwijl online winkelen inmiddels ingeburgerd is, loopt de Europese regelgeving nog achter. Tijdens de pandemie bleek hoe belangrijk een hoog niveau van consumentenbescherming en nauwe samenwerking tussen autoriteiten in de EU zijn. Ook werd duidelijk dat het EU-kader voor consumentenbescherming nog hiaten vertoont.
Alexia Bertrand (BE/Renew Europe), lid van het parlement van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en rapporteur voor het ontwerpadvies over de Nieuwe consumentenagenda : “ Consumentenbescherming is een van de terreinen waarop Europees beleid bij uitstek belangrijk en tastbaar is voor de burger. De Europese markt heeft echter tal van ingrijpende veranderingen ondergaan en staat voor vele uitdagingen, zoals de recente pandemie. Dit dwingt ons ertoe opnieuw na te denken over consumentenbescherming. We moeten bekrachtigen dat het absoluut noodzakelijk is om de consumentenrechten in stand te houden en toe te passen. Dat deze rechten nu worden ingeroepen of onder druk staan, mag er niet toe leiden dat we in de verleiding komen om ze af te zwakken."
Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) wijst in zijn advies op de uitdagingen waarmee Europese consumenten, momenteel in verband met de pandemie, worden geconfronteerd en benadrukt met klem dat de consumentenrechten en het desbetreffende acquis communautaire in tijden van crisis overeind moeten blijven en strikt moeten worden toegepast. Zo moet de recente versterking van de rechten en plichten van treinreizigers worden uitgebreid om consumenten ook te beschermen tegen annuleringen in andere sectoren, zoals cultuur en evenementen.
Duurzame consumptie is essentieel om de doelstellingen van de Green Deal te halen. Consumenten in de EU spelen een cruciale rol in de groene transitie. De CvdR-leden waren het er dan ook over eens dat het verstrekken van transparante en duidelijke informatie over duurzaamheid, repareerbaarheid en de sociale en ecologische voetafdruk van producten van essentieel belang is om consumenten in staat te stellen weloverwogen keuzes te maken.
Daarnaast spelen lokale en regionale overheden een belangrijke rol bij het bevorderen van nieuwe consumptiepatronen en nieuw consumptiegedrag op lokaal en regionaal niveau, zoals de deeleconomie.
In het advies worden maatregelen voorgesteld zoals het inventariseren van bestaande lokale initiatieven om buurtvoorzieningen op te zetten waar reparaties kunnen worden uitgevoerd en om bedrijfsmodellen te ondersteunen die het voor consumenten mogelijk maken om diensten te kopen in plaats van goederen; het ondersteunen van lokale en regionale projecten om de financiële vaardigheden van consumenten te ontwikkelen, mede op het gebied van nieuwe digitale technologieën; het stimuleren van initiatieven om lokale bedrijven te ondersteunen en het bevorderen van ambachtswerk.
Tot slot wordt in het advies gepleit voor het opstarten van samenwerking tussen lokale en regionale overheden, consumentenorganisaties en het bedrijfsleven; zij zouden hun krachten moeten bundelen om de middelen zo goed mogelijk te benutten.
Achtergrondinformatie:
Nieuwe consumentenagenda — Met de Europese consumentenagenda geeft de Europese Commissie haar strategische visie op het consumentenbeleid weer. Op 13 november 2020 publiceerde de Europese Commissie een nieuwe consumentenagenda — haar strategie voor het consumentenbeleid voor de periode 2020-2025. De strategie is gericht op vijf lange termijn prioriteiten: groene transitie, digitale transformatie, verhaalmogelijkheden en versterking van consumentenrechten, specifieke behoeften van bepaalde groepen consumenten en internationale samenwerking. Daarnaast worden maatregelen voorgesteld om de onmiddellijke uitdagingen aan te pakken die tijdens de pandemie zijn ontstaan. De komende vijf jaar wil de Commissie initiatieven ontplooien om consumenten een grotere rol te geven bij de groene transitie door hun informatie over de duurzaamheid van producten te geven, een recht op reparatie in te voeren en regels inzake groene claims vast te stellen. Zij wil problematische praktijken op onlinemarktplaatsen aanpakken, de lacunes in de regels inzake productveiligheid opvullen, met name voor producten die online worden verkocht, en de handhaving van bestaande regels verbeteren. Tegelijkertijd wil zij de bescherming van kwetsbare groepen verbeteren, met name van mensen die geen toegang hebben tot internet, en van kinderen. Ook is zij van plan de regels voor retailbanking te herzien en financiële adviesdiensten in de lidstaten te verbeteren.
Europese consumentenagenda - Mededeling van de Commissie
Advies over Een “new deal” voor consumenten , Samuel Azzopardi (MT/EVP)
Contact:
Wioletta Wojewodzka
Tel. +32 473 843 986
wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu