Efficiëntere en concurrerendere zee- en binnenhavens, beter functionerende havensteden en herstel van havengebieden zijn van essentieel belang voor de Europese economie en samenleving. Maar met de geografische concentratie van havenactiviteiten verliezen kleine en middelgrote havens hun functie, waardoor omliggende stedelijke gebieden in verval raken. Lokale EU-leiders bekijken hoe havengebieden nieuw leven kan worden ingeblazen met behulp van governance, investeringen en duurzame stedelijke ontwikkeling.
Het Europees Comité van de Regio’s, de EU-assemblee van lokale en regionale overheden, heeft op 8 februari zijn advies over het Herstel van havensteden en havengebieden goedgekeurd, dat was opgesteld door Stanisław Szwabski (PL/EA), lid van de gemeenteraad van Gdynia.
Van de 329 havens op het Europese grondgebied behoren er 104 tot de voornaamste havens van het trans-Europese vervoersnetwerk (TEN-V). Zij zijn de belangrijkste toegangspoorten tot de Europese economische ruimte, en zijn essentieel voor het behoud en de versterking van het concurrentievermogen van de EU-economie.
Ondanks de algemene toename van het vervoer over zee ondermijnt de toenemende concentratie van havenactiviteiten de rol van veel Europese havensteden, die daardoor met economisch en stedelijk verval worden geconfronteerd. De diversifiëring van in verval geraakte havens is goed voor het aantrekken van nieuwe economische activiteiten met positieve lokale spill-overeffecten.
Een stabiel investeringsklimaat en doorlopende EU-financiering voor innovatieve projecten en initiatieven zullen bepalend zijn om havengebieden nieuwe groeiperspectieven te bieden. Het Comité dringt er daarom op aan om meer steun te verlenen aan bottom-up-initiatieven voor onderzoek en innovatie, om de betrekkingen tussen havens en steden en de innovatiecapaciteit van de sector te verbeteren. Meer steun voor het herstel van havensteden en havengebieden uit het cohesie- en ander sectoraal beleid zou de economische, sociale en territoriale ontwikkeling in de EU aanjagen.
"Het 'succesverhaal van Gdynia' – zoals de sanering van de scheepswerf wordt genoemd – is een goed voorbeeld van het groeipotentieel van havengebieden in Europa" , zei de rapporteur. "Toen Polen toetrad tot de Unie waren overheidssubsidies opeens 'ongeoorloofde staatssteun'. Er is toen van alles geprobeerd om de scheepswerf weer rendabel te maken, inclusief privatisering. Dat werkte niet, en na 2009 werden de afzonderlijke delen van de Gdynia scheepswerf verworven door nieuwe eigenaren en kwam het hele gebied onder de bijzondere economische zone Pommeren te vallen. Later werd de zgn. Baltische haven van nieuwe technologieën (BPNT) opgericht. Wegeninfrastructuur en netwerken (energie, vervoer, water, riolering, enz.) werden gemoderniseerd en er werden nieuwe gemeenschappelijke ruimtes gecreëerd waar bedrijven met succes zouden kunnen samenwerken en handel drijven. Ondernemingen beschikken tegenwoordig over organisatorische steun van de raad van bestuur van de bijzondere economische zone Pommeren, toegang tot infrastructuur en fiscale voordelen. De werkgelegenheid en productie zijn snel gestegen en er zijn spontaan samenwerkingsverbanden ontstaan, die leiden tot een aantrekkelijke markt in termen van offshore productie, installaties voor windenergie, scheepsbouw, stalen constructies, enz. Ondernemingen van diverse afmetingen, maar vooral kleine en middelgrote bedrijven, bundelen hun krachten om te zorgen voor synergieën, een hogere productiviteit en lagere kosten – kortom, zij gebruiken hun economisch gezond verstand" .
Vooruitblikkend naar het EU-havenbeleid van de toekomst vragen de lokale leiders de Europese Commissie om meer aandacht te besteden aan de standpunten van de verschillende spelers uit de maritieme economie en van de lokale en regionale overheden, en om een gediversifieerde aanpak te ontwikkelen die beantwoordt aan de specifieke behoeften van de verschillende soorten havens.
Contactpersoon:
Naam en voornaam
Tel. +32 nnnnnnnn
…@cor.europa.eu