Kunst en cultuur moeten worden beschouwd als een “primaire levensbehoefte” en mogen niet worden gestraft door lockdowns
Regio’s en steden vragen om gecoördineerde steun van de EU en de lidstaten om de culturele en creatieve sector, een van de zwaarst getroffen sectoren door de COVID-19-crisis en de nationale lockdowns, nieuw leven in te blazen. In een debat met Mariya Gabriel, Europees commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd, onderstreepten leden van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) de grote bijdrage van cultuur en het cultureel erfgoed aan de lokale en regionale ontwikkeling en aan de Europese waarden, de Europese identiteit en het Europese burgerschap. Volgens hen moeten kunst en cultuur een prominentere rol spelen in het debat over de toekomst van de EU.
Apostolos Tzitzikostas , voorzitter van het Europees Comité van de Regio’s en gouverneur van de regio Centraal-Macedonië in Griekenland, zei: “De culturele en creatieve sectoren hebben in 2020 alleen al financiële verliezen geleden van soms wel 70 %; dat brengt niet alleen banen en bedrijven in gevaar, maar ook ons erfgoed en onze identiteit. Cultuur en creativiteit versterken de sociale cohesie van onze gemeenschappen en vormen de kern van onze identiteit en tradities. Investeren in cultuur betekent investeren in ons bestaan als Europese burgers. Daarom moeten we deze sectoren op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau meer en krachtiger ondersteunen.”
Commissaris Mariya Gabriel zei tijdens de plenaire zitting van het CvdR: “Wij moeten ons uiterste best doen voor de culturele en creatieve sectoren, die bijzonder hard getroffen zijn door de pandemie. Steden en regio's zijn daarbij onze beste bondgenoot. Als wij de handen ineenslaan, kunnen wij ervoor zorgen dat cultuur een sleutelrol kan en zal spelen in de totstandbrenging van een groener, dynamischer en veerkrachtiger Europa.”
Na het debat presenteerde CvdR-rapporteur Giuseppe Varacalli (IT/Renew E.) zijn advies over de heropstart van de culturele en creatieve sectoren . In dit advies wordt erop aangedrongen dat de EU-middelen ten goede komen aan alle culturele en creatieve uitingsvormen en aan iedereen die bij de totstandbrenging ervan is betrokken.
“Lokale en regionale overheden moeten de EU-middelen en de verschillende programma’s en maatregelen inzetten om individuele kunstenaars te ondersteunen en mogelijkheden te creëren voor evenementen en uitwisselingen, ook in virtuele vorm. Dit kan helpen om de rijkdom aan creatief potentieel dat in de regio’s aanwezig is te ontsluiten en zo deze kunstenaars de ambassadeurs en pleitbezorgers van hun eigen cultuur te maken. Steden en regio’s die in staat zijn hun geschiedenis te benutten, hun verhaal te vertellen, zichzelf te vernieuwen en opnieuw voor te stellen, worden niet alleen aantrekkelijk voor toeristen en de economische activiteit die zij genereren, maar ook voor de bedrijven die er gevestigd zijn”, aldus de heer Varacalli, lid van de gemeenteraad van Gerace in Reggio Calabria.
EP-lid Laurence Farreng (FR/Renew E.), rapporteur van het Europees Parlement voor doeltreffende maatregelen voor “groen” Erasmus +, Creatief Europa en het Europees Solidariteitskorps , voegde hieraan toe: “Na een jaar pauze is het duidelijk geworden dat de cultuursector Europa nodig zal hebben om weer op gang te komen; maar het is nóg duidelijker geworden dat Europa de cultuursector nodig zal hebben voor zijn herstel. Dit toekomstige herstel moet zo dicht mogelijk bij de burgers, op lokaal niveau, plaatsvinden, maar er moet ook een Europese inspanning worden geleverd om ervoor te zorgen dat geen enkele kunstenaar, auteur, muzikant, cabaretier of regisseur wordt vergeten. Het doet mij dan ook genoegen dat het Europees Comité van de Regio’s zich achter de oproep van het Parlement heeft geschaard om ten minste 2 % van de herstelfondsen toe te wijzen aan deze belangrijke spelers in onze economie en vooral ook voor onze Europese identiteit.”
Meer informatie:
De culturele en creatieve sectoren hebben een speciale plaats in het gezamenlijke actieplan dat in november 2020 is ondertekend door het Europees Comité van de Regio’s en de diensten van commissaris Gabriel (DG EAC, DG RTD en JRC). Dit plan voorziet in nauwere samenwerking en uitwisseling van beleidsideeën, bijvoorbeeld met betrekking tot het initiatief “Culturele Hoofdsteden van Europa”, topconferenties en evenementen, projecten voor “peer learning” en het lanceren en uitvoeren van een nieuw “Europees Bauhaus”-initiatief.
In het advies van het CvdR wordt gesteld dat de culturele en creatieve sectoren moeten worden behandeld als sectoren die voorzien in primaire behoeften, om te voorkomen dat deze sectoren in geval van nieuwe uitzonderlijke gebeurtenissen zoals COVID-19 opnieuw in lockdown moeten gaan. Het CvdR stelt voor om gemeenschappelijke richtsnoeren vast te stellen zodat deze sectoren – zij het op beperkte schaal – hun activiteiten kunnen voortzetten. Het CvdR is ingenomen met het recente akkoord over het programma Creatief Europa, dat 2,2 miljard EUR steun uittrekt voor kunstenaars en de deelname van kleinschalige culturele projecten aan het programma vergemakkelijkt. Het beveelt echter aan om de cultuurinvesteringen van de verschillende EU-fondsen samen te voegen en de medefinancieringsmogelijkheden voor projecten van kleine exploitanten te verhogen tot 80 %. Regio's en steden delen de mening van het Europees Parlement dat ten minste 2 % van de faciliteit voor herstel en veerkracht moet worden gereserveerd voor het herstel van de culturele en creatieve sector. Ook pleiten zij ervoor om middelen uit React-EU en SURE -instrumenten te gebruiken om deze sectoren op nationaal niveau te ondersteunen.
Contact:
Lauri Ouvinen
Tel.: +32 473536887
lauri.ouvinen@cor.europa.eu