De leden breken een lans voor massale investeringen, stimuleringsmaatregelen op maat, een duidelijk stappenplan en streefcijfers om de productie en het verbruik van groene waterstof te stimuleren.

Het Europees Comité van de Regio's heeft zijn goedkeuring gehecht aan het advies Naar een stappenplan voor schone waterstof: de bijdrage van lokale en regionale overheden aan een klimaatneutraal Europa . Rapporteur was Birgit Honé (DE/PSE), minister van Bondsaangelegenheden en Europese Zaken en Regionale Ontwikkeling van Nedersaksen. In het advies wordt een overzicht gegeven van een heel scala aan specifieke wetgevende en niet-wetgevende maatregelen voor de ontwikkeling van een groene waterstofeconomie als onontbeerlijke voorwaarde voor decarbonisatie, met name in de industrie en bepaalde vervoerssectoren. Op dit moment is niet eens 1 % van de in Europa verbruikte energie afkomstig van waterstof, en het grootste deel daarvan wordt niet geproduceerd met behulp van hernieuwbare energiebronnen.

De Europese Green Deal moet een cruciaal onderdeel zijn van het herstel na COVID-19, en bij het streven naar klimaatneutraliteit moet voorrang worden gegeven aan groene waterstof als energiebron. Zo luidde de conclusie van het debat over het advies over schone waterstof onder leiding van Birgit Honé (DE/PSE), minister van Bondsaangelegenheden en Europese Zaken en Regionale Ontwikkeling van Nedersaksen.

Rapporteur Birgit Honé verwoordde het als volgt: “ Groene waterstof kan in heel wat Europese regio’s het pad effenen voor klimaatbescherming, waardecreatie en werkgelegenheid. Er moet op EU-niveau meer worden ondernomen om de ontwikkeling van een waterstofmarkt in een stroomversnelling te brengen. Vandaar ons pleidooi voor een Europese waterstofstrategie die een stappenplan met specifieke maatregelen omvat. Wij zijn dan ook ingenomen met het feit dat de Europese Commissie inmiddels heeft aangekondigd dat ze in de komende dagen met een dergelijke strategie zal komen.”

Het CvdR verzoekt de Europese Commissie met klem om de ontwikkeling en uitvoering van regionale strategieën en programma's voor waardeketens en clusters voor groene waterstof te ondersteunen, inclusief een geïntegreerd stappenplan met wetgevende en niet-wetgevende maatregelen voor de ontwikkeling van een interne EU-markt voor groene waterstof en ambitieuze doelstellingen om de productiecapaciteit te stimuleren. In het advies wordt de rol van steden en regio's als aanjagers van onderzoek en investeringen in deze technologie onderstreept en wordt gepleit voor steun aan waterstofprojecten op regionaal niveau.

De EU-assemblee van lokale en regionale leiders heeft de volgende economische en financiële maatregelen ter bevordering van groene waterstof op tafel gelegd. Wat de productie betreft, betonen de leden zich voorstander van investeringssubsidies, terugleverpremies en gegarandeerde opbrengsten. Om de vraag te stimuleren zouden volgens het CvdR de volgende maatregelen nuttig zijn: verplichte bijmengingsquota (bijv. voor brandstof voor lucht- en zeevervoer), broeikasgasreductiequota voor brandstofdistributeurs en CO ₂ ‑vlootlimieten (bijv. voor vrachtwagens, touringcars of binnenschepen). Voorts zou het CvdR graag zien dat dit beleid ook wordt ondersteund door gebruik te maken van Carbon Contracts for Difference (CCfD).

De leden dringen aan op uitgebreidere steun voor projecten op het gebied van groene waterstof, zowel wat onderzoek als marktintroductie aangaat, met name via het Innovatiefonds en het Moderniseringsfonds, die worden gefinancierd door het EU-ETS, het InvestEU‑programma, en de Europese structuur- en investeringsfondsen (ESI-fondsen) met inbegrip van Interreg, alsook in het kader van het COVID-19-herstelplan. Ook de Europese Investeringsbank zou op grote schaal steun moeten verlenen aan groene waterstof. Ten slotte zijn de leden het erover eens dat een duurzaamheidsclassificatie en -certificering van waterstof/e-brandstoffen nodig is om groene waterstof ingang te doen vinden op de markt.

Het CvdR roept de Commissie op om in het kader van de Nieuwe industriestrategie voor Europa leidende markten voor groene waterstoftechnologieën en -systemen te bevorderen, met name in de staal-, cement- en chemische industrie waar groene waterstof een cruciaal onderdeel is van het streven naar decarbonisatie.

De EU-assemblee van steden en regio's maant de Europese Commissie aan om een rechtskader voor belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang (IPCEI) voor groene waterstof vast te stellen en roept de lidstaten op daarvan gebruik te maken voor grootschalige demonstratieprojecten.

De leden pleiten voor de ontwikkeling van een EU-breed systeem voor waterstofvervoer als voorwaarde voor een betekenisvolle groene waterstofeconomie, en dringen erop aan dat de verordening betreffende de trans-Europese energie-infrastructuur (TEN-E) en de EU-gasrichtlijn in die zin worden herzien.

Het CvdR verzoekt de Commissie met klem om in het kader van haar aangekondigde strategie voor duurzame en intelligente mobiliteit prioriteit te geven aan het gebruik van groene waterstof en e-brandstoffen als aanvulling op elektrische mobiliteit op het gebied van zwaar vrachtvervoer, openbaar personenvervoer, scheepvaart en luchtvervoer.

De lokale en regionale leiders zijn voorstander van een herziening van de energiebelastingrichtlijn waarmee de energiebelasting in overeenstemming zou worden gebracht met de doelstellingen van de Europese Green Deal, en zouden graag zien dat de lidstaten de belastingdruk op koolstofarme elektriciteit verlagen.

Voorts zijn de leden vragende partij voor een herziening van de richtlijn inzake hernieuwbare energie (RED II), om zo de EU-doelstelling voor het aandeel van hernieuwbare energie in het bruto-eindverbruik van energie op te trekken. Zij zijn namelijk van oordeel dat de dynamische uitbreiding van het aandeel van hernieuwbare energie in de elektriciteitsopwekking de basis vormt voor de ontwikkeling van de markt voor groene waterstof in Europa.

De steden en regio’s sporen de lidstaten aan de bevordering van een groene waterstofeconomie op te nemen in de actualisering van hun nationale energie- en klimaatplannen (NECP's) in 2023, en nauw samen te werken met de lokale en regionale overheden om de productie van groene waterstof op gang te trekken.

Het CvdR beveelt aan om de financiële middelen voor de opvolger van de Gemeenschappelijke Onderneming Brandstofcellen en Waterstof (FCH) op te trekken, zodat meer demonstratieprojecten kunnen worden ondersteund en beter kan worden samengewerkt met het European Hydrogen Valleys Partnership , een Europese vereniging die zich bezighoudt met waterstof en meer dan 30 regio's in 13 Europese landen omvat.

Naast de goedkeuring van het advies vond een debat op hoog niveau plaats over de Europese Green Deal, de groeistrategie van de EU om tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken. Op 15 juni heeft het CvdR de werkgroep Green Deal Going Local opgericht. Deze bestaat uit 13 lokale en regionale gekozen vertegenwoordigers en heeft tot doel ervoor te zorgen dat in het kader van de Green Deal concrete projecten worden opgezet en steden en regio's rechtstreekse financiële steun krijgen om de duurzame transitie in praktijk te brengen.

Achtergrond:

Lees hier een recent interview met minister Birgit Honé waarin zij aangeeft welke richting het beleid inzake waterstof uit moet.

Groene waterstof is waterstof die wordt verkregen door de elektrolyse van water met behulp van elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen.

Op dit moment is niet eens 1 % van de in Europa verbruikte energie afkomstig van waterstof (Europese Commissie) .

Contactpersoon:

David Crous

david.crous@cor.europa.eu

+32 (0) 470 88 10 37