CvdR-voorzitter Tzitzikostas waarschuwt voor een gat van 180 miljard EUR in de lokale financiën en hekelt nationale regeringen die nalaten lokale overheden over investeringsplannen te raadplegen
In de vandaag gepubliceerde regionale en lokale barometer – samengesteld door het Europees Comité van de Regio’s – wordt gewaarschuwd dat het herstel van de EU wordt ondermijnd doordat de nationale hoofdsteden de steden en regio’s niet over door de EU gefinancierde herstelplannen raadplegen. Het vooruitzicht dat EU-middelen niet worden besteed waar steden en regio’s ze het hardst nodig achten, dreigt ook de problemen te verergeren die het gevolg zijn van de financieringskloof van de COVID-19-pandemie ter hoogte van 180 miljard EUR tussen uitgaven en inkomsten.
In het tweede jaarverslag , met daarin één van de grootste opiniepeilingen die ooit in Europa onder lokale en regionale overheden is uitgevoerd, wordt ook gewezen op de groeiende sociale en economische ongelijkheid tussen regio’s in hetzelfde land en in de hele EU, waaronder een digitale kloof tussen stad en platteland die de ambities van de EU voor een groene en digitale economische overgang ondermijnt.
Tijdens de presentatie van het verslag zei Apostolos Tzitzikostas (EL/EVP), voorzitter van het Europees Comité van de Regio’s en verkozen gouverneur van de regio Centraal-Macedonië in Griekenland: ‘‘Onze regionale en lokale barometer meet de impact van de pandemie op onze regio’s, steden en dorpen, zodat alle bestuursniveaus — EU, nationaal, regionaal en lokaal — concrete maatregelen kunnen nemen om de problemen van onze burgers aan te pakken. Maar al te vaak wordt bij Europa slechts aan de 27 lidstaten gedacht. Europa is veel meer dan dat: ruim 300 regio’s, 90 000 gemeenten en meer dan 1,1 miljoen regionaal en lokaal verkozen politici, die samen meer dan 400 miljoen mensen vertegenwoordigen. Onze barometer biedt een nieuw perspectief op de toestand van de EU en houdt beter rekening met haar diversiteit, complexiteit en rijkdom.”
Hierna volgen enkele van de belangrijkste bevindingen van de lokale en regionale barometer:
- De regionale en lokale financiën lopen gevaar. Regionale en lokale overheden zijn verantwoordelijk voor de verlening van hoogwaardige openbare en gezondheidsdiensten aan hun bevolking, op een moment dat de lokale financiën een absoluut dieptepunt hebben bereikt. In de gehele EU hebben de gestegen kosten en de teruglopende inkomsten in 2020 tot een kloof van ongeveer 180 miljard EUR geleid, waarvan 130 miljard EUR verloren is gegaan op regionaal en intermediair niveau, en 50 miljard EUR op gemeentelijk niveau. De EU en de lidstaten hebben de plicht om de lokale overheden dringend te helpen om de schokkende gevolgen voor hun financiën op te vangen, ook via nationale herstelplannen.
- Negeren van de territoriale dimensie van de gezondheidscrisis brengt levens in gevaar. De EU en de nationale regeringen kunnen het herstel het best bespoedigen door bij hun inspanningen ten volle rekening te houden met de regionale en lokale bijzonderheden: als de territoriale dimensie van gezondheid wordt genegeerd, worden levens op het spel gezet. Voor een betere bescherming moeten we de gezondheidsbevoegdheden tussen de diverse bestuursniveaus opnieuw tegen het licht houden. De EU moet meer investeren in het opbouwen van veerkracht in regionale systemen en “stresstests” coördineren om de crisisparaatheid ervan te beoordelen.
- Negeren van regio’s in de nationale herstelplannen brengt het herstel van de EU en de milieudoelstellingen in gevaar. We dreigen de hersteldoelstellingen niet te halen omdat in de strategieën geen rekening wordt gehouden met de concrete behoeften, diversiteit en ongelijkheden van onze gemeenschappen. De nationale regeringen moeten samen met hun regio’s en steden plannen uitvoeren. Wij moeten het voortouw nemen in de governance van de plannen, gezien onze verantwoordelijkheden op gebieden als overheidsopdrachten, vervoer, klimaatactie, gezondheid en onderwijs.
- De digitale kloof tussen stad en platteland kan het herstel in gevaar brengen: er is dringend steun voor “digitale cohesie” nodig . De totale dekking van huishoudens in de EU met netwerken met zeer hoge capaciteit bedraagt 44 % in stedelijke gebieden, tegenover 20 % in plattelandsgebieden. De EU en haar lidstaten moeten dringend investeren: een solide en inclusief herstel staat of valt met digitale cohesie.
- Armoede door COVID wordt realiteit. Het risico groeit dat COVID leidt tot een verloren generatie . Jonge en laaggeschoolde werknemers zijn het zwaarst getroffen. Mensen die in armoedige omstandigheden leven, gehandicapten en bejaarden hebben hun levensomstandigheden achteruit zien gaan. De EU moet concreet en solidair optreden om tot een eerlijker herstel te komen.
- Regionale en lokale politici denken dat zij niet genoeg meetellen in de EU en willen meer invloed uitoefenen op gebieden als economie, sociale rechtvaardigheid, klimaatverandering en milieu. Deze oproep negeren zou een historische vergissing zijn en zal de kloof tussen de EU en haar gemeenschappen vergroten. We hebben een nieuwe impuls nodig voor de Europese democratie om onze Europese waarden kracht bij te zetten. De conferentie over de toekomst van Europa is de gelegenheid om echt te gaan nadenken over het democratische model van de EU.
ACHTERGROND
De barometer biedt een momentopname van de gevolgen van de sociale, economische en gezondheidscrisis voor de regio’s en steden in de EU. De feiten en bevindingen ervan worden aangevuld met een opiniepeiling onder lokale en regionale politici in de 27 lidstaten. De opiniepeiling, uitgevoerd door IPSOS in opdracht van het Europees Comité van de Regio’s, belicht de standpunten van deze politici over de kwaliteit van de betrekkingen tussen subnationale en nationale overheden en de EU, de staat van de democratie in de EU en hun agenda voor vooruitgang.
D e jaarlijkse regionale en lokale barometer (#EURegionalBarometer) wordt aangevuld met een politieke resolutie van de 329 leden van het Europees Comité van de Regio’s, de politieke assemblee van de lokale en regionale overheden van de EU.
Bevindingen van de jaarlijkse regionale en lokale barometer:
Contactpersoon :
Michele Cercone
Woordvoerder van de voorzitter
Tel. +32 (0)498 9823 49
michele.cercone@cor.europa.eu