Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) heeft tijdens zijn plenaire zitting van juli het advies De toekomst van het EU-beleid inzake schone lucht in het kader van de ambitie om de vervuiling tot nul terug te brengen goedgekeurd dat werd opgesteld door János Ádám Karácson y (HU/EVP), lid van de gemeenteraad van Tahitótfalu. In het kader van COVID-19 benadrukt de rapporteur van het CvdR-advies het mogelijke verband tussen vervuiling en de ernst van de gevolgen van besmetting. Daarom moet de bestrijding van luchtverontreiniging een van de topprioriteiten van het herstelplan zijn. De vermindering van de vervuiling tijdens de lockdown heeft het belang van een gezonder milieu aangetoond. De lokale leiders moedigen de lidstaten aan om hun nationale programma's voor de bestrijding van luchtverontreiniging met spoed uit te voeren en te actualiseren en om de bijdragen van lokale en regionale overheden mee te nemen.

Het Europees Comité van de Regio’s is ingenomen met de Green Deal en met de ambitie alsook het actieplan om de vervuiling tot nul terug te brengen.

De ambitie om alle vervuiling tot nul terug te dringen is een van de belangrijkste milieuprioriteiten van de Europese Green Deal en omvat het voorstel voor een actieplan om de vervuiling van lucht, water en bodem tot nul terug te brengen, dat in 2021 gepresenteerd zal worden. Het CvdR zal de komende tijd adviezen uitbrengen over schone lucht, water, waterstof en biodiversiteit, allemaal elementen die cruciaal zijn voor het uiteindelijke doel van de Green Deal: uiterlijk in 2050 klimaatneutraliteit verwezenlijken.

“Het moeizame herstel dat voor ons ligt, mag de ambitie van de EU om de vervuiling tot nul terug te dringen niet ondermijnen. Schone lucht en het algemene actieplan om vervuiling geheel uit te bannen, moeten integraal deel uitmaken van het economisch herstel na COVID-19, waarbij luchtverontreiniging bij de bron wordt aangepakt en waarbij de burgers betrokken worden”, aldus rapporteur János Ádám Karácsony .

Luchtverontreiniging vormt in de EU het grootste gezondheidsrisico en is verantwoordelijk voor bijna 500 000 vroegtijdige sterfgevallen (tien keer de tol van verkeersongevallen) per jaar. Luchtvervuiling leidt tot aandoeningen van de luchtwegen, hart- en vaatziekten, beroertes en kanker, en heeft ook aanzienlijke negatieve gevolgen voor het klimaat, de ecosystemen, de bebouwde omgeving – met inbegrip van het cultureel erfgoed – en de economie.

De EU-assemblee van regio's en steden pleit opnieuw voor een geïntegreerde aanpak, een ambitieus Europees bronbeleid en een koppeling van emissie- en immissiemaatregelen en benadrukt dat veel lidstaten niet aan de huidige normen voldoen.

Het CvdR onderschrijft de aankondiging van de Europese Commissie om de luchtkwaliteitsnormen nauwer af te stemmen op de WHO-richtsnoeren, die momenteel worden herzien, en vraagt om verdere assistentie bij de uitvoering en om nalevingstermijnen waarop strikt wordt toegezien.

De leden van het CvdR zouden graag zien dat de richtlijnen inzake de luchtkwaliteit worden verbeterd en dat ook ultrafijne deeltjes en zwarte koolstof in het toepassingsgebied ervan worden opgenomen. In plaats van de luchtkwaliteit moet de blootstelling van mensen aan luchtverontreiniging worden gemeten. Het CvdR kijkt uit naar de wetgevingsvoorstellen en zal zijn steentje bijdragen.

De leden stellen voor om meer nadruk te leggen op emissieregelgeving om de uitstoot aan de bron te verminderen (preventie van vervuiling) . EU-wetgeving kan zorgen voor een gelijker speelveld, aangezien strengere lokale emissiereductie-eisen averechtse economische gevolgen kunnen hebben. EU-wetgeving moet ook verplaatsing van vervuiling naar een andere locatie voorkomen.

Het CvdR dringt aan op sectoroverschrijdende samenwerking, samenhang tussen de betrokken beleidsterreinen en een beter financieringsstelsel, in het bijzonder voor de armste gebieden en gebieden die in moeilijkheden verkeren.

Het Europees Comité van de Regio's onderstreept het belang van publieke betrokkenheid. Er moet meer gebruik worden gemaakt van bestaande IT-oplossingen, mobiele-telefoontoepassingen en andere relevante instrumenten om het publiek te informeren en de “onzichtbare moordenaar” zichtbaar te maken, zodat het publiek zich beter bewust wordt van de problematiek. De informatie moet gemakkelijk te begrijpen en toegankelijk zijn en moet ook gezondheidsaspecten omvatten. De huidige website van de Europese index voor luchtkwaliteit moet ook worden verbeterd door middel van modellen met informatie over de luchtkwaliteit voor regio's, kleinere dorpen en plattelandsgebieden, waar de luchtkwaliteit niet wordt gemeten door meetstations.

In het advies worden de inspanningen met het oog op een internationale overeenkomst tegen grensoverschrijdende luchtverontreiniging en het initiatief “Green City Accord” toegejuicht.

Naast de goedkeuring van het advies vond een debat op hoog niveau plaats over de Europese Green Deal, de groeistrategie van de EU om tegen 2050 klimaatneutraliteit te bereiken. Op 15 juni heeft het CvdR de werkgroep 'Green Deal Going Local’ opgericht. Deze bestaat uit 13 lokale en regionale gekozen vertegenwoordigers en heeft tot doel ervoor te zorgen dat in het kader van de Green Deal concrete projecten worden opgezet en steden en regio's rechtstreekse financiële steun krijgen om de duurzame transitie in praktijk te brengen.

Opmerkingen:

Klik hier  voor het nieuwe webportaal ‘Green Deal Going Local'.

Klik hier voor de luchtkwaliteitsindex: https://www.eea.europa.eu/themes/air/air-quality-index

Contactpersoon:

Wioletta Wojewodzka

Tel.: +32 (0)2 282 2289

Mobiel: +32 (0)473 843 986

wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu