In een debat met de EU-commissaris voor Gezondheid en Voedselveiligheid, Vytenis Andriukaitis, hebben de leden van het Europees Comité van de Regio's (CvdR) hun steun uitgesproken voor een EU-beleid inzake duurzaam voedsel. Als 's werelds grootste exporteur van landbouwproducten, die een rendabele productie moet verzoenen met een duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen en een evenwichtige territoriale ontwikkeling van plattelandsgebieden en hun gemeenschappen, heeft de EU absoluut behoefte aan een gemeenschappelijke langetermijnvisie.
Bij de opening van het debat zei CvdR-voorzitter Markku Markkula: "Onze voedselsector moet drastisch worden hervormd om zijn ecologische voetafdruk te verkleinen, nieuwe arbeidsplaatsen te creëren naast de miljoenen mensen die nu al werkzaam zijn in deze sector, en iedere burger voldoende en gezond voedsel te garanderen, zowel nu als in de toekomst. Om een werkelijk duurzaam EU-voedselbeleid tot stand te brengen, moeten we zorgen voor innovatieve en digitaal ondersteunde toeleveringsketens, moeten we meer investeren om de landbouwsector lokaal te doen groeien en moeten we alle relevante beleidsterreinen hierbij betrekken zodat de bestaansmiddelen van onze regio's en steden worden gesteund in plaats van bedreigd".
Gelet op de groeiende wereldbevolking dringt de vraag zich steeds meer op hoe we op duurzame wijze iedereen van voldoende hoeveelheden gezond voedsel kunnen voorzien. Van de 17 meetbare doelstellingen voor duurzame ontwikkeling die de Verenigde Naties in september 2015 hebben vastgesteld, gericht op het uitbannen van armoede, het beschermen van de planeet en het garanderen van welvaart voor iedereen, hebben er negen betrekking op de landbouw. Duurzame voeding is biologisch, lokaal en vers.
"We hebben een alomvattend, duurzaam EU-voedselbeleid nodig dat de voedselproductie en voeding meer als één geheel beschouwt, dat duurzamere productie- en consumptiepatronen bevordert, een verbinding tot stand brengt tussen verschillende beleidsterreinen – waaronder levensmiddelenproductie, landbouw, milieu, gezondheid, consumentenbeleid, werkgelegenheid en plattelandsontwikkeling – en dat zorgt voor banen en groei in de Europese regio's en steden", aldus Arno Kompatscher (IT/EVP), voorzitter van het provinciebestuur van Bolzano en lid van de regioraad. Hij was rapporteur van het advies dat de voltallige vergadering van het CvdR vandaag in Brussel heeft goedgekeurd.
De EU-commissaris voor gezondheid en voedselveiligheid, Vytenis Andriukaitis , merkte het volgende op: "Om de burgers in staat te stellen gezonde voeding te kiezen, moeten zij een gemakkelijke en betaalbare toegang hebben tot veilige en voedzame levensmiddelen. Helaas is in veel steden junkfood gemakkelijker te verkrijgen of goedkoper dan vers fruit of groenten. Dit moet veranderen. Ik ben blij te zien dat onze steden en regio's bezig zijn hier verandering in te brengen omdat zij niet alleen plaatsen zijn waar we eten, winkelen of reizen. Het zijn bruisende economische en productiecentra, en hebben als zodanig veel te bieden en dragen bij tot een beter en langer leven. Ik zal met grote belangstelling de werkzaamheden van het CvdR blijven volgen voor de bevordering van een gezondere levensstijl, en met name op het gebied van de voedselvoorziening en het beleid inzake voedselverspilling."
Het CvdR – de EU-assemblee van lokale en regionale afgevaardigden – dringt aan op de ontwikkeling en ondersteuning van kleinschalige landbouwsystemen, met name in kwetsbare gebieden en aan de rand van steden. Het pleit voor de verdere uitbouw van alternatieve voedselnetwerken, zoals lokale boerenmarkten, en de verkoop van streekproducten, biologische producten en fairtradeproducten: gezonde, kwalitatief hoogwaardige levensmiddelen die rechtstreeks worden aangeboden aan de consument, tegen een eerlijke prijs. Ook benadrukt het dat een strategische planning op lokaal en regionaal niveau van cruciaal belang is om de totale milieu-impact van de voedselsystemen terug te dringen. De richtsnoeren voor groene overheidsopdrachten moeten worden gewijzigd, ook om meer streekproducten te promoten, en er moet steun worden verleend aan initiatieven van steden op dit gebied.
Foto's van het "Bezoek aan de kantine van het Comité van de Regio's in het kader van een duurzaam voedselbeleid"
Meer informatie
De EU is tegenwoordig de grootste exporteur van landbouwproducten ter wereld en landbouw is de belangrijkste pijler onder de Europese economie. De landbouw- en voedingssector biedt werk aan 47 miljoen mensen in 15 miljoen ondernemingen in sectoren als voedselverwerking, detailhandel en diensten, en draagt bij aan een positieve handelsbalans van 17 802 miljoen euro wat neerkomt op 7,2 % van de totale waarde van de EU-uitvoer. De landbouwproductie beslaat ongeveer de helft van het Europese grondgebied en is van essentieel belang voor het garanderen van de voedselzekerheid. De landbouwsector levert niet alleen voedsel, maar speelt ook een zeer belangrijke sociaaleconomische rol, met name in plattelandsgebieden, en is van grote culturele, historische en sociale waarde.
Aan dit intensievelandbouwmodel hangt echter een prijskaartje. Uit het EU-verslag over de toestand van het milieu in 2015 blijkt dat de Europese landbouw voor een belangrijk deel verantwoordelijk is voor het verlies van biodiversiteit, bodemaantasting, verontreiniging van het water en een dalend aantal bestuivers. De landbouw heeft ook een belangrijke impact op het klimaat doordat het één van de grootste bijdragers aan het broeikaseffect is als gevolg van de uitstoot van broeikasgassen in de atmosfeer. De levensmiddelensector (met inbegrip van de primaire productie) is goed voor meer dan 25 % van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. De situatie zou nog kunnen verslechteren, want voor 2050 wordt een toename van de wereldwijde consumptie van vlees en dierlijke producten verwacht van 76 %. Industriële landbouw is ook een van de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit. De biodiversiteit heeft zwaar te lijden onder de achteruitgang van de bestanden van in het wild levende dieren, alsmede onder het feit dat het voortbestaan van verschillende soorten wordt bedreigd en de genetische diversiteit binnen soorten verloren gaat. De voedselproductie is debet aan 60 % van het wereldwijde biodiversiteitsverlies op aarde.
Behalve met deze negatieve impact op het milieu, zal de toekomstige voedselproductie ook te maken krijgen met problemen als gevolg van een groeiende wereldbevolking, die naar schatting in 2050 maar liefst 9,7 miljard inwoners zal tellen, veranderde voedselconsumptiepatronen en toegenomen verstedelijking.
Contactpersoon:
Wioletta Wojewódzka
Tel. +32 2 282 2289
wioletta.wojewodzka@cor.europa.eu