De Duitse bondskanselier Angela Merkel en de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, leggen de nadruk op gezondheid in de debatten in het Europees Comité van de Regio's
De nationale regeringen zouden moeten instemmen met een groter pakket aan financiële steun voor de gezondheidsstelsels in de Europese Unie, aldus het Europees Comité van de Regio's op 14 oktober. De oproep is vervat in een reeks van drie aanbevelingen waarin de regio's en steden van de EU uiteenzetten hoe de door de coronaviruspandemie aan het licht gebrachte lacunes in de lokale gezondheidszorg kunnen worden opgeheven.
De aanbevelingen - die ingaan op gebreken op het vlak van preventie, behandeling en spoedeisende hulp - zijn op 14 oktober goedgekeurd, twee dagen nadat het Comité van de Regio's (CvdR) de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, aan de hand van zijn jaarlijkse regionale en lokale barometer de gevolgen van de pandemie had aangetoond. De barometer heeft duidelijk gemaakt hoe de crisis de bestaande ongelijkheden heeft vergroot, ook in de gezondheidssector. Voorzitter von der Leyen deelde de EU-assemblee van lokale en regionale politici het volgende mee: “De Europese fondsen zullen investeringen in nieuwe ziekenhuizen, betere apparatuur en sterkere gezondheidszorgsystemen mogelijk maken, niet alleen in de grote steden, maar ook in meer afgelegen regio's", en zei voorts dat regionale en lokale overheden daarbij“ het heft in handen moeten nemen ”.
Ook de Duitse bondskanselier Angela Merkel heeft het Comité toegesproken . Op 13 oktober deelde zij de 329 gouverneurs, burgemeesters en raadsleden in het CvdR mee dat de bereidheid van sommige regio's om patiënten uit regio's uit andere landen te verzorgen een “leidraad voor toekomstige uitdagingen" zou moeten zijn. Kanselier Merkel, die zei dat ze “met grote bezorgdheid keek naar de hernieuwde toename van het aantal besmettingen bijna overal in Europa", sprak in haar hoedanigheid van leider van het land dat het roulerend voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie bekleedt.
In zijn advies over het reeds door de Europese Commissie aangekondigde steunpakket voor gezondheidszorgstelsels, het EU4Health-programma , heeft het Europees Comité van de Regio's kritiek op de nationale regeringen omdat zij het voorgestelde budget hebben gekortwiekt. Benadrukt wordt dat de gezondheidsdiensten, die in veel lidstaten op lokaal en regionaal niveau worden beheerd, investeringen en innovatie nodig hebben om de ongelijkheid in de gezondheidszorg te verminderen en om te gaan met de vergrijzing van de bevolking. De lidstaten hebben deze zomer het voorstel van de Europese Commissie van 9,4 miljard euro voor 2021-27 teruggebracht tot 1,7 miljard euro. De uiteindelijke omvang zal worden bepaald in de onderhandelingen met het Europees Parlement.
D e rapporteur van het CvdR, Nathalie Sarrabezolles (FR/PSE), voorzitter van de departementsraad van Finistère, zei: “De verlaging van het nieuwe EU4Health-programma met 82 % toont aan dat de lidstaten jammerlijk hebben gefaald om de volle omvang van de crisis te begrijpen. Het garanderen van hoogwaardige gezondheidszorg voor iedereen is het beste blijk van solidariteit en een essentieel onderdeel van de versterking van de cohesie in onze Unie. We kunnen en moeten beter presteren om onze gezondheidsstelsels te versterken. Hoewel de regio's en steden zich dagelijks zullen blijven inzetten om dit doel te bereiken, hebben zij toch aanzienlijke steun nodig van de EU.”
In een tweede advies wordt ingegaan op de kenmerken van een Europees mechanisme voor noodsituaties op gezondheidsgebied , dat bij toekomstige pandemieën in werking zou kunnen worden gesteld. Benadrukt wordt dat de Unie uit het buitenland geïmporteerde of in de EU vervaardigde testapparatuur en beschermingsmiddelen moet kunnen ontwikkelen, kopen, vervoeren en distribueren. Het roept ook specifiek op tot de ontwikkeling van bijvoorbeeld een gemeenschappelijke EU-vaccinatiekaart en een virtueel Europees register met informatie over de vaccinvoorraden.
De rapporteur, Birgitta Sacrédeus (SE/EVP) van de regioraad van Dalarna, zei: "De pandemie toont duidelijk het belang aan van gekwalificeerd en goed opgeleid personeel en goed gefinancierde, goed uitgeruste en robuuste gezondheidszorgstelsels die zich snel kunnen aanpassen aan een nieuwe situatie op het gebied van gezondheidszorg en volksgezondheid. De pandemie laat ook zien dat lokale en regionale overheden in crisissituaties zoals deze een zeer grote rol spelen.”
Het derde advies - opgesteld door Karsten Uno Petersen (DK/PSE) van de regioraad van Zuid-Denemarken over grensoverschrijdende gezondheidszorg - beoogt de overdracht van patiënten voor zorg in andere landen te vergemakkelijken, zoals gebeurde tijdens de eerste golf van de pandemie, toen bijvoorbeeld patiënten uit de Franse regio's Grand Est en Bourgogne-Franche-Comté in Saarland, Duitsland, werden behandeld.
De heer Petersen zei: “De COVID-19-pandemie heeft aangetoond hoe belangrijk nauwe grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van de gezondheidszorg voor de Europeanen kan zijn. Dat patiënten over de grenzen heen worden behandeld, was het beste toonbeeld van wat solidariteit werkelijk betekent. Laten we voortbouwen op wat we van deze noodsituatie hebben geleerd om onze grensoverschrijdende gezondheidszorgstelsels te verbeteren en de mensen die in grensregio's wonen te voorzien van vereenvoudigde procedures en patiëntveiligheid, alsmede van duidelijke informatie, zowel voor hen als voor de medewerkers in de zorg.”
Het advies past in een breder streven van het Europees Comité van de Regio's om ervoor te zorgen dat het herstel van de EU na de pandemie bijdraagt aan de opbouw van veerkrachtige gemeenschappen, de ontwikkeling van lokale economieën en de inspanningen om de Europese democratie te verdiepen.
Volgens een opiniepeiling in opdracht van het Europees Comité van de Regio's zou 67 % van de Europeanen willen dat de lokale en regionale overheden meer invloed krijgen op de besluiten die op EU-niveau worden genomen. 45 % van hen noemde gezondheid als een gebied waarop regio's en steden meer zeggenschap zouden moeten krijgen.
De enquête werd in de eerste helft van september door Kantar gehouden en de resultaten zijn tijdens de zitting van het CvdR van 12-14 oktober bekendgemaakt. Uit de enquête bleek ook dat de Europeanen - zowel in het algemeen als met betrekking tot de pandemie - meer vertrouwen hebben in de lokale en regionale overheden dan in de nationale regeringen of de EU. Een absolute meerderheid - 52 % - heeft vertrouwen in de regionale en lokale overheden, terwijl dit voor de EU en de nationale regering achtereenvolgens 47 en 43 % is.
Apostolos Tzitzikostas , voorzitter van het Europees Comité van de Regio's en de gouverneur van Centraal-Macedonië in Griekenland, zei: “Het vertrouwen van de burgers in de lokale en regionale leiders heeft ertoe bijgedragen dat de verspreiding van het coronavirus is beteugeld. Dit vertrouwen zal ook van cruciaal belang zijn in de herstelfase. Wij dringen er bij de nationale leiders en de EU-instellingen op aan om samen te werken met en steun te verlenen aan de regionale en lokale overheden bij de aanpak van de enorme problemen die door het virus worden veroorzaakt.”
Bevindingen van de Jaarlijkse Regionale en Lokale Barometer:
Jaarlijkse regionale en lokale barometer – belangrijkste bevindingen
Jaarlijkse regionale en lokale barometer – volledig verslag
Jaarlijkse regionale en lokale barometer – opiniepeiling door Kantar (ook landspecifieke resultaten beschikbaar)
Jaarlijkse regionale en lokale barometer – de impact op de gezondheid (overzicht, gegevens)
Jaarlijkse regionale en lokale barometer – de economische impact per regio (overzicht, gegevens)
Contactpersoon:
Andrew Gardner
Tel. +32 473 843 981
andrew.gardner@cor.europa.eu