Het cohesiebeleid moet voorop blijven staan in de besprekingen over de herstelstrategie van de EU na de COVID-19-crisis en er moet rekening worden gehouden met de behoeften en ervaringen van regio's en steden. Dat is de vurige wens die de #CohesionAlliance — een EU-brede alliantie die ijvert voor een sterker cohesiebeleid na 2020 — uitspreekt na de videoconferentie van de leden van de Europese Raad op 23 april.

De strijd tegen de COVID-19-pandemie en het herstel van de Europese economie zijn een race tegen de tijd. Verdere vertraging bij het zorgen voor een adequaat EU-herstelplan, gebaseerd op een ambitieuze EU-begroting, zal afbreuk doen aan ons vermogen om de gezondheid en de sociale rechten van de burgers te beschermen, de productiecapaciteit van Europa in stand te houden, bedrijven de crisis te helpen overleven en te investeren in een duurzame toekomst.

De lidstaten moeten een cruciale stap voor Europa zetten door:

- de continuïteit te waarborgen van de door het cohesiebeleid ondersteunde noodmaatregelen in de zwaarst getroffen landen en gebieden, met adequate financiering en speciale regels;

- de geplande investeringen voor het cohesiebeleid 2021-2027 te verhogen om het herstel te bespoedigen en een veerkrachtig, rechtvaardiger en duurzaam Europa tot stand te brengen op de langere termijn;

- ervoor te zorgen dat de uitzonderlijke financiële maatregelen bijdragen aan de sociale, territoriale en economische cohesie door het verlies aan lokale belastingen en inkomsten op te vangen en lokale en regionale overheden – en betrokken overheidsbedrijven – te ondersteunen bij het aanbieden van lokale diensten aan burgers tijdens en na de pandemie;

- de onderhandelingen over het toekomstige cohesiebeleid tot een goed einde te brengen zodat de financieringsperiode tijdig van start kan gaan in 2021 en het cohesiebeleid in de volgende jaren kan worden voortgezet;

- alle overheidsniveaus aan te moedigen om samen te investeren in betere gezondheidsdiensten in de Unie, zowel door in het kader van het cohesiebeleid meer geld uit te trekken voor de gezondheidszorg als door een specifiek instrument voor de gezondheidszorg in het leven te roepen;

- de goede voorbeelden op het gebied van grensoverschrijdende en transnationale samenwerking tijdens de huidige crisis te erkennen en de EGTS’en, de Euregio’s en alle grensregio’s van de EU actief te betrekken bij de bestrijding van het virus en het toekomstige economische herstel.

De #CohesionAlliance dringt erop aan dat zowel de “kernbegroting” van de EU als de speciale investeringsinitiatieven steunen op de ervaring en kennis die is opgedaan door de lokale actoren bij het bestrijden van de pandemie en het omgaan met de gevolgen ervan. EU-investeringen moeten flexibel en eenvoudig kunnen worden ingezet, maar een te grote centralisatie zou de doeltreffendheid ervan ernstig ondermijnen. Het cohesiebeleid is het beste instrument waarover de EU beschikt om de sociale en economische ontwikkeling van regio’s en steden structureel te versterken (hieronder vallen ook maatregelen op het gebied van gezondheid en klimaat). Het cohesiebeleid dient te worden versterkt en ten volle te worden ingezet, om ervoor te zorgen dat alle lokale en regionale overheden de economische gevolgen van de huidige crisis en eventuele toekomstige crises met meer veerkracht de baas kunnen, en dat de bestaande en toekomstige noodinstrumenten worden aangevuld.

Wat de mogelijke versterking van het steunprogramma voor hervormingen betreft, is het belangrijk dat regio’s en steden daadwerkelijk worden betrokken bij het in kaart brengen van de behoeften en het uitwerken van maatregelen die nauw aansluiten bij de cohesiebeleidsplannen, om ervoor te zorgen dat geen enkele regio achterblijft en de regionaal verschillende impact van hervormingen op een doeltreffende manier wordt aangepakt. Voorts moeten regio’s en steden deelnemen aan het debat over de vraag hoe de veerkracht van de Europese samenlevingen in de strijd tegen de pandemie en de economische en sociale gevolgen ervan kan worden versterkt vanuit territoriaal oogpunt.

Het is nu van essentieel belang dat de EU-instellingen voortvarend handelen, in een geest van solidariteit en verantwoordelijkheid. Het eindresultaat van de onderhandelingen mag niet bestaan uit een reeks centraal beheerde fondsen en onzekere financiële instrumenten, waarbij alleen op de reactiviteit van particuliere markten wordt vertrouwd. Europa moet over een doeltreffend instrumentarium beschikken, waarbij subsidies en leningen goed in evenwicht zijn en het partnerschapsbeginsel volledig wordt toegepast om beter te kunnen inspelen op de behoeften van de EU-burgers.

Alleen door moed en wederzijds vertrouwen kunnen we Europa samen uit deze crisis loodsen.

Neem contact op met het secretariaat:

CohesionAlliance@cor.europa.eu