Het Europees Comité van de Regio's (CvdR) is verheugd over de nieuwe EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering die de Europese Commissie op 24 februari jl. heeft goedgekeurd. Maar ook al maakt de strategie het mogelijk dat plannen nu daadwerkelijk uitgevoerd gaan worden, er zijn helaas nog steeds geen concrete doelstellingen op het gebied van klimaatadaptatie vastgesteld. In de nieuwe strategie wordt aangegeven hoe de EU zich kan aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering. De economische schade in de EU als gevolg van extreme weersomstandigheden liep tussen 1980 en 2016 op tot meer dan 436 miljard EUR. Door de COVID-19-pandemie is de noodzaak om iedereen een gezondere en veiligere omgeving te bieden alleen maar groter geworden. Het CvdR heeft aangedrongen op een nieuwe EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering in een advies dat in december 2020 door de voltallige vergadering werd goedgekeurd.

Juan Espadas (ES/PSE) , burgemeester van Sevilla en voorzitter van de commissie ENVE van het CvdR en van de werkgroep Green Deal Going Local : "Bosbranden, overstromingen, droogte: zo veel mensen worden getroffen door de verwoestende en dodelijke gevolgen van klimaatrampen, die steeds vaker voorkomen en steeds heviger worden. De klimaatcrisis heeft extreme gevolgen en we moeten nu in actie komen, aangezien dit al ons “nieuwe normaal” is. Het gaat om een wereldwijde noodsituatie, waarvoor we lokale oplossingen nodig hebben. De nieuwe klimaatstrategie kan lokale en regionale overheden helpen om zich voor te bereiden op en aan te passen aan deze extreme omstandigheden en om onze klimaatveerkracht te vergroten. Wij zijn ingenomen met het voorstel van uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Commissie Frans Timmermans en zijn dankbaar dat hij het belang van lokale klimaatactie onderkent.”

Markku Markkula (FI/EVP) , voorzitter van de gemeenteraad van Espoo en van het regiobestuur van Helsinki: "We zijn verheugd dat de Europese Commissie een ambitieuzere aanpassingsstrategie heeft aangenomen, die aansluit bij onze oproep om actieve subsidiariteit en evenredigheid te bevorderen, en daarmee erkent dat steden en regio's een cruciale rol spelen bij klimaataanpassing. We moeten nu echt stappen zetten en de financieringsinstrumenten voor lokale projecten op het gebied van klimaataanpassing substantieel opvoeren, de navolging van goede praktijken in heel Europa opschalen en de innovatiemogelijkheden verkennen die datagebaseerde beleidsvorming biedt.” Markku Markkula is voormalig voorzitter van het CvdR en rapporteur voor het advies over klimaataanpassing dat in december 2020 is goedgekeurd.

Het CvdR steunt de doelstelling van de Europese Commissie om een duurzame en veerkrachtige ontwikkeling van stad en platteland te bevorderen en financiële middelen bij het lokale niveau terecht te laten komen, mede ter ondersteuning van de landbouw, de sector die het kwetsbaarst is voor klimaatverandering.

De EU-assemblee van steden en regio's kijkt ernaar uit met de Europese Commissie samen te werken in het kader van de nieuwe faciliteit voor beleidsondersteuning, waarmee de lokale en regionale overheden rechtstreekse technische bijstand krijgen bij de ontwikkeling en uitvoering van aanpassingsstrategieën en actieplannen, in nauwe samenwerking met het Burgemeestersconvenant .

De betrokkenheid van lokale en regionale overheden bij het opstellen van de agenda voor klimaataanpassing zal ook worden vergroot via belangrijke EU-programma's zoals de Stedelijke Agenda , een EU-initiatief dat in mei 2016 van start is gegaan en waarbij lidstaten, steden en de Europese Commissie samenwerken om groei, leefbaarheid en innovatie in Europese steden te stimuleren.

Het CvdR steunt het voorstel om de richtsnoeren voor betere regelgeving te herzien en lokale klimaataanpassing aan te merken als horizontale prioriteit. Het is ook ingenomen met de nadruk die in de nieuwe strategie wordt gelegd op mainstreaming van het aanpassingsbeleid en benadrukt dat de verwezenlijking van lokale klimaatmaatregelen - een van de drie prioriteiten van de nieuwe strategie - van cruciaal belang is om gemakkelijker te kunnen overstappen van planning op actie.

Het CvdR steunt het voorstel voor een waarnemingspost voor klimaat en gezondheid en stelt een open dialoog voor om ervoor te zorgen dat daarmee de basis wordt gelegd voor integratie van de gezondheidsdimensie in de Europese Green Deal , de groeistrategie van de EU om vóór 2050 klimaatneutraal te worden.

Het CvdR is voorstander van verdere monitoring en gegevensverzameling als een belangrijk instrument om lokale en regionale aanpassingsmaatregelen doelgerichter te maken. Climate-ADAPT , het Europese platform voor kennis over klimaataanpassing, moet worden verbeterd en uitgebreid. Er moet nog meer gebruik worden gemaakt van de gegevens van de dienst van Copernicus voor klimaatverandering .

Naar verwachting zal de Raad in juni 2021 met conclusies komen over de nieuwe EU-strategie inzake aanpassing aan klimaatverandering.

Meer informatie:

Zoals de Europese Commissie en het CvdR tijdens de zitting van oktober 2020 al hadden aangekondigd, is de rechtstreekse samenwerking tussen de EU en de lokale en regionale overheden inmiddels versterkt door de oprichting van een territoriale kamer van het Burgemeestersconvenant, bestaande uit 27 leden van het Europees Comité van de Regio's, die binnenkort bekend zullen worden gemaakt. In de persoon van Rafał Kazimierz Trzaskowski (PL/EVP), burgemeester van Warschau en voormalig lid van het Europees Parlement, neemt de assemblee van steden en regio's van de EU nu zitting in de politieke raad van het Burgemeestersconvenant.

Het CvdR heeft onlangs de werkgroep Green Deal Going Local opgericht om ervoor te zorgen dat de EU-strategie voor duurzame groei en de herstelplannen in het kader van COVID-19 worden vertaald in rechtstreekse financiering voor steden en regio's om de Europese Green Deal op lokaal niveau uit te voeren.

Als onderdeel van zijn campagne “Bouwen aan veerkrachtige gemeenschappen” heeft het CvdR een compilatie van 200 best practices van CvdR-leden online gezet, die laat zien hoe steden en regio's de Europese Green Deal al uitvoeren via concrete projecten op het gebied van klimaatadaptatie en -mitigatie.

De nieuwe EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering werd aangekondigd in de mededeling over de Europese Green Deal en volgt op een evaluatie van de strategie van 2013 in 2018 en een open publieke raadpleging tussen mei en augustus 2020.

De klimaatverandering heeft verstrekkende gevolgen voor ecosystemen, economische sectoren en de gezondheid en het welzijn van de Europese burgers.  Volgens de Europese Commissie bedroeg de totale gemelde economische schade in de EU als gevolg van extreme weers- en andere klimaatgerelateerde omstandigheden in de periode tussen 1980 en 2016 meer dan 436 miljard EUR.

De landbouw is de sector die het kwetsbaarst is voor klimaatverandering. Alleen al in 2018 bedroeg de landbouwschade ongeveer 2 miljard EUR in Frankrijk, 1,4 miljard EUR in Nederland en 770 miljoen EUR in Duitsland. Bij een opwarming van de aarde met 3°C zou droogte tweemaal zo vaak voorkomen en zouden de absolute jaarlijkse verliezen als gevolg van droogte in Europa toenemen tot 40 miljard EUR per jaar, met de ernstigste gevolgen in het Middellandse Zeegebied en het Atlantische gebied (EU SCIENCE HUB) .

Contact:

David Crous

david.crous@cor.europa.eu

+32 (0) 470 88 10 37