Over de conferentie
“Europa dichter bij de burger brengen” is de eerste politieke prioriteit van het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) en de conferentie over de toekomst van Europa is het belangrijkste evenement om dit te bereiken. Dankzij het meertalige digitale platform van de conferentie kunnen mensen samenwerken en in de 24 officiële EU-talen met elkaar overleggen over hun voorstellen over negen beleidsthema’s.
Als het EU-orgaan dat bestuurlijk het dichtst bij de burgers staat, wil het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) tijdens de conferentie een belangrijke politieke rol spelen door met zijn afgevaardigden actief te participeren in de raad van bestuur en de plenaire vergadering . Bovendien staan er ruim 120 lokale en grensoverschrijdende burgerdialogen op de agenda en zullen de ideeën en aanbevelingen die daaruit voortvloeien naar het platform worden geüpload.
Tijdens de plenaire vergaderingen van de conferentie wil de CvdR-delegatie in gesprek gaan met de andere 420 afgevaardigden om de rol van lokale en regionale overheden in de democratische werking van de Europese Unie te versterken en de territoriale dimensie van het EU-beleid te vergroten. In het overzicht hieronder is te lezen welk belang de negen discussiethema’s van de conferentie hebben voor regio’s en steden in de EU.
Milieu en klimaatverandering
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
De doelstelling om van Europa in 2050 het eerste klimaatneutrale continent te maken door middel van de “ Europese Green Deal ” moet lokaal worden aangepast. Lokale en regionale overheden zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van ongeveer 70 % van de maatregelen ter beperking van de klimaatverandering en 90 % van het beleid voor aanpassing aan de klimaatverandering. EU-regio’s verschillen onderling en daarom is conform het subsidiariteitsbeginsel een bottom-upbenadering nodig en ook enige flexibiliteit, zodat de maatregelen op de verschillende behoeften kunnen worden afgestemd. Regio’s en steden bevinden zich in een bevoorrechte positie omdat zij rechtstreeks met mensen samenwerken en burgers aanzetten tot een duurzamer levensstijl.
Wat beveelt het CvdR aan?
Het CvdR adviseert de EU-instellingen over wetgeving en beleid door middel van adviezen waarin de aandacht onder meer uitgaat naar de specifieke situatie en behoeften van lokale en regionale overheden. Kwesties inzake klimaatverandering en milieu worden behandeld door de commissie Milieu, Klimaatverandering en Energie (ENVE) . Tot de beleidsprioriteiten van het Europees Comité van de Regio’s 2020-2025 behoort naast twee andere cruciale onderwerpen “Bouwen aan veerkrachtige gemeenschappen”. Het is gebaseerd op het nieuwe initiatief “ Green Deal Going Local ” , een werkgroep bestaande uit dertien lokaal en regionaal gekozen vertegenwoordigers.
Wat doet de EU?
Zie: https://futureu.europa.eu/processes/GreenDeal
Gezondheid
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
Lokale en regionale overheden organiseren en verlenen gezondheidsdiensten op hun grondgebied. In veel gevallen zijn zij ook verantwoordelijk voor het beheer, de controle en de financiering van gezondheidswerkers en gezondheidsfaciliteiten. Deze gezondheidsinfrastructuren en -systemen zijn door de pandemie op hun grenzen gestuit en moeten, om aan veerkracht te winnen, tegen het licht worden gehouden. Zij vormen de hoeksteen van de Europese gezondheidsunie , waarin alle EU-landen gezamenlijk voorzorgsmaatregelen treffen voor gezondheidscrises en deze ook gezamenlijk aanpakken, waar medische benodigdheden beschikbaar, betaalbaar en innovatief zijn, en waar iedereen samenwerkt om bij ziekten zoals kanker de preventie, behandeling en nazorg te verbeteren.
Wat beveelt het CvdR aan?
Het EESC pleit voor een open debat over de opzet van het EU-gezondheidsbeleid. Conform de wens van de Europese burgers heeft het Comité zijn steun voor een op zichzelf staande begroting voor de gezondheidszorg in de EU uitgesproken en de aanbeveling gedaan om gezondheidszorgstelsels aan een stresstest te onderwerpen. Dit betekent dat de EU haar productiecapaciteit moet opvoeren en strategische voorraden moet aanleggen, zodat de toegang tot geneesmiddelen in normale tijden en tijdens een crisis gewaarborgd is. Het Comité zou graag zien dat er sneller vooruitgang wordt geboekt op het gebied van gezondheidspreventie en e-gezondheid. De grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van gezondheidszorg – van essentieel belang voor de paraatheid en responscapaciteit van grensregio’s – zou toegankelijker en veerkrachtiger moeten worden gemaakt.
Wat doet de EU?
Zie: https://futureu.europa.eu/processes/Health
Een sterkere economie, sociale rechtvaardigheid en werkgelegenheid
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
Wat economische prestaties en werkgelegenheid betreft zijn er grote verschillen tussen en binnen de regio’s en steden van de EU. Het cohesiebeleid en de cohesiefondsen van de EU zijn bedoeld om deze verschillen te verkleinen. Bovendien heeft Europa momenteel te kampen met een gezondheids-, milieu-, economische en sociale crisis zonder weerga, die niet overal dezelfde impact heeft en de ongelijkheden nog verder dreigt te vergroten. Maatregelen op EU-niveau alleen volstaan niet: nationale, regionale en lokale autoriteiten, de sociale partners en relevante belanghebbenden op alle niveaus hebben de sleutel tot succes in handen. Gezien de centrale rol van regionale en lokale overheden bij de uitvoering van het werkgelegenheids- en sociaal beleid dient er absoluut voor te worden gezorgd dat zij naar behoren worden betrokken bij het ontwikkelen en uitvoeren van EU-beleid.
Wat beveelt het CvdR aan?
In het algemeen adviseert het CvdR de EU-instellingen over wetgeving en beleid door middel van adviezen , waarin het onder meer aandacht besteedt aan de specifieke situatie en behoeften van lokale en regionale overheden. Kwesties in verband met sociale rechtvaardigheid en banen worden behandeld door de commissie Sociaal Beleid, Onderwijs, Werkgelegenheid, Onderzoek en Cultuur (SEDEC) . Tot de beleidsprioriteiten van het Europees Comité van de Regio’s 2020-2025 behoort naast twee andere cruciale onderwerpen “Cohesie, onze fundamentele waarde”, dat betrekking heeft op de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten , een van de belangrijkste prioriteiten van het Comité en ook een van de prioriteiten van het werkprogramma voor 2021. Het is ook van het grootste belang voor het CvdR, aangezien het zou kunnen leiden tot een nieuwe werkwijze voor de Europese instellingen waarbij wordt overgestapt van een intergouvernementele aanpak naar een Europees besluitvormingsproces.
Wat doet de EU?
Zie: Een sterkere economie, sociale rechtvaardigheid en werkgelegenheid – Conferentie over de toekomst van Europa (europa.eu)
Positie van de EU in de wereld
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
De externe betrekkingen van de EU, aanverwante beleidsterreinen zoals handel, veiligheid, migratie, en de samenwerking met internationale organisaties zoals de Verenigde Naties en de OESO werken door in regio’s en steden. Deze hebben ook partnerschappen met lokale en regionale overheden buiten de EU en spelen een actieve rol in EU-programma’s met uitbreidingslanden, het Europees nabuurschapsbeleid, de ontwikkelingssamenwerking en de betrekkingen met het Verenigd Koninkrijk. De werkzaamheden en adviezen van het CvdR worden verrijkt door de discussies en politieke samenwerking in speciale werkgroepen en in de organen die het CvdR samen met zijn externe partners heeft opgericht. Dankzij deze organen kan het CvdR vanuit een lokale en regionale invalshoek efficiënt bijdragen aan het uitbreidings- en nabuurschapsbeleid van de EU.
Wat beveelt het CvdR aan?
Met zijn expertise en collegiale uitwisselingen om lokale en regionale overheden te helpen hun capaciteiten en multilevel governance te ontwikkelen kan het CvdR de dialoog en samenwerking met hen in derde landen vergemakkelijken. Hierbij maakt het gebruik van fora als gemengde raadgevende comités en werkgroepen , de Conferentie van de lokale en regionale overheden van het Oostelijk Partnerschap (Corleap) ,, de Euro-mediterrane Vergadering van lokale en regionale overheden (Arlem) en de contactgroep CvdR-VK .
Het CvdR dringt erop aan dat lokale en regionale overheden nauwer worden betrokken bij de betrekkingen van de EU met derde landen, zodat de uitdagingen waarmee overheidsdiensten zowel binnen als buiten de EU worden geconfronteerd het hoofd kan worden geboden.
Wat doet de EU?
Zie: https://futureu.europa.eu/processes/EUInTheWorld
Waarden en rechten, rechtsstaat, veiligheid
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
Lokale en regionale overheden spelen een cruciale rol bij de bescherming van de grondrechten in een meerlagig governancesysteem. Betere rechten zijn goed voor de economie en de samenleving en de beste manier om het vertrouwen van de burgers te winnen en hun betrokkenheid bij de beleidsvorming op alle bestuursniveaus te vergroten. Werken aan een cultuur waarin de rechtsstaat geëerbiedigd wordt is daarom een gedeelde verantwoordelijkheid van de EU en nationale, regionale en lokale overheden. Wat “veiligheid” betreft: de bestrijding van terrorisme vindt plaats binnen het ruimere kader van de Europese Veiligheidsunie , en de sleutelrol van steden bij bijvoorbeeld de bescherming van openbare ruimten en het voorkomen van radicalisering wordt benadrukt in de EU-belofte inzake stedelijke veiligheid en veerkracht .
Wat beveelt het CvdR aan?
Het CvdR stelt voor om regio’s en steden te betrekken bij de bevordering van een cultuur waarin de grondrechten, de waarden van de EU en de rechtsstaat geëerbiedigd worden. Het is met name van essentieel belang dat jongeren zich sterker achter deze fundamentele waarden van de EU scharen. Bepaalde houdingen van burgers dragen duidelijk bij aan de ontwikkeling van niet-liberale vormen van populisme. Onderwijs kan helpen om het gevaar van democratische achteruitgang af te wenden. Wat bijvoorbeeld de uitvoering van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie betreft zouden contactpunten op lokaal niveau lokale en regionale overheden kunnen helpen om hun beleid met volledige inachtneming van het Handvest vorm te geven en de aandacht op goede praktijken kunnen vestigen. Een ander recent voorbeeld is de goedkeuring van een CvdR-advies over een terrorismebestrijdingsagenda voor de EU .
Wat doet de EU?
Zie: https://futureu.europa.eu/processes/ValuesRights
Digitale transitie
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
Tussen en zelfs binnen regio’s en steden loopt in de EU de mate waarin mensen toegang hebben tot digitale infrastructuur en diensten sterk uiteen. De digitale transformatie is van cruciaal belang voor de economische en maatschappelijke ontwikkeling, en digitale technologieën zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Maar de COVID-19-pandemie heeft een groeiende digitale kloof in de EU blootgelegd, en eens te meer is daarbij duidelijk geworden dat toegankelijke mogelijkheden voor digitale transformatie belangrijk zijn voor de cohesie tussen regio’s en steden in de EU.
Wat beveelt het CvdR aan?
Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) maakt zich al sinds de goedkeuring van zijn advies “ Digitaal Europa voor iedereen ” in 2019 sterk voor het begrip “digitale cohesie”. Digitale cohesie wordt gezien als een belangrijke nieuwe dimensie van het aloude, in het EU-Verdrag verankerde concept van economische, sociale en territoriale samenhang. Het CvdR onderzoekt momenteel hoe het staat met de digitale transformatie in EU-regio’s en welke verschillen er daar zijn waar te nemen qua infrastructuur, internetgebruik en de beschikbaarheid van e-overheidsdiensten.
Wat doet de EU?
Zie: https://futureu.europa.eu/processes/Digital
Europese democratie
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
Het verbeteren van de democratische werking van de EU is een manier om het Europese project nieuw leven in te blazen. Regio’s, steden, gemeenten en ruim een miljoen op subnationaal niveau gekozen politici spelen een belangrijke rol bij het weerbaarder maken van de Europese democratie. Een grotere betrokkenheid van lokale en regionale overheden en het Europees Comité van de Regio’s bij de beleidsvorming van de EU kan Europa dichter bij de burger brengen.
Wat raadt het Europees Comité van de Regio’s aan?
Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) steunt de verdere ontwikkeling van de EU-beginselen subsidiariteit en evenredigheid. Deze staan er borg voor dat besluiten zo dicht mogelijk bij de burger worden genomen en dat, gezien de mogelijkheden die al op nationaal, regionaal of lokaal niveau voorhanden zijn, voortdurend wordt nagegaan of EU-maatregelen wel te rechtvaardigen zijn. Daarnaast stelt het CvdR voor om burgerparticipatie, in de geest van de Conferentie over de toekomst van Europa, een permanent karakter te verlenen en om de desbetreffende expertise te bundelen in een EU-breed netwerk van regio's en steden.
Wat doet de EU?
Zie: https://futureu.europa.eu/processes/Democracy
Migratie
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
Migratie heeft een zware wissel getrokken op regio’s en steden in de EU, met name regio’s en steden in de frontlinie van de migratiestromen. Deze zijn vaak verantwoordelijk voor de opvang en integratie van migranten en voorzien hen van vitale infrastructuur en diensten. Alle regio’s en steden in de EU kennen bovendien een aanzienlijke demografische ontwikkeling, wat ook gevolgen heeft voor arbeidsmarkten en openbare diensten, en dit zal sterker gaan doorwerken in het beleid op lokaal en regionaal niveau.
Wat raadt het Europees Comité van de Regio’s aan?
Het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) pleit voor een breed migratiebeleid op EU-niveau, waarvan de opzet en uitvoering mede moeten worden bepaald door de ervaringen en standpunten van regio’s en steden. In het beleid moet ook plaats worden ingeruimd voor integratie, eerlijke terugkeerprocedures en asielbeleid waarmee adequaat kan worden ingespeeld op huidige en toekomstige migratietrends. Voor degenen die humanitaire bescherming nodig hebben moeten ook de diepere oorzaken van migratie worden aangepakt, in samenwerking met de landen van herkomst en doorreis, en dienen tegelijkertijd de buitengrenzen van de EU te worden beschermd.
Wat doet de EU?
Zie: https://futureu.europa.eu/processes/ Migratie
Onderwijs, cultuur, jeugd en sport
Waarom is het belangrijk voor regio’s en steden in de EU?
Onderwijs, cultuur, jeugd en sport zijn van fundamenteel belang voor onze samenleving: onderwijs is goed voor de economische en sociale ontwikkeling, cultuur en sport bevorderen wederzijds begrip, en participatie van de jeugd zorgt voor een meer inclusieve democratie. Regio’s en steden spelen hierbij een cruciale rol, en in veel lidstaten zijn zij verantwoordelijk voor de desbetreffende infrastructuur en diensten. De digitalisering van onderwijs en cultuur, de hoge jeugdwerkloosheid in sommige regio’s en de steeds grotere economische en sociale verschillen behoren tot de meest urgente uitdagingen voor lokale en regionale overheden. Door de COVID-19-pandemie zouden sommige van deze uitdagingen, en hun regionale dimensies, bovendien weleens zichtbaarder en urgenter kunnen worden.
Wat raadt het Europees Comité van de Regio’s aan?
In het algemeen adviseert het Europees Comité van de Regio’s (CvdR) de EU-instellingen over wetgeving en beleid door middel van adviezen , waarin het mede aandacht besteedt aan de specifieke situatie en behoeften van lokale en regionale overheden. Kwesties in verband met onderwijs, cultuur, jongeren en sport worden behandeld door de commissie Sociaal Beleid, Onderwijs, Werkgelegenheid, Onderzoek en Cultuur (SEDEC) . Twee van de drie hoofdthema’s die tot de beleidsprioriteiten van het Europees Comité van de Regio’s 2020-2025 behoren zijn “Europa dichter bij de burger brengen” en “Bouwen aan veerkrachtige regionale en lokale gemeenschappen”. In zijn recente advies “ De Europese onderwijsruimte tegen 2025 tot stand brengen ” pleit het CvdR voor betere erkenning van regionale behoeften en beveelt het aan om de regionale verschillen op onderwijsgebied aan te pakken.
Wat doet de EU?
Zie: Education, culture, youth and sport - Conference on the Future of Europe (europa.eu)