F’din l-intervista Enrico Rossi (IT/PSE), Membru tal-Kunsill Komunali ta’ Signa (Firenze) u Ex President tar-Reġjun tat-Toskana (2010-2020), wieġeb sitt mistoqsijiet dwar l-Opinjoni tiegħu dwar l-inizjattiva Ewropea “Mewġa ta’ Rinnovazzjoni”, adottata f’Marzu mill-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni. Il-mewġa ta’ rinnovazzjoni, imnedija fl-14 ta’ Ottubru 2020 mill-Kummissjoni Ewropea , għandha l-għan li ttejjeb ir-rendiment tal-istokk tal-bini tal-Unjoni fl-użu tal-enerġija u hija pass importanti fil-pjan direzzjonali tal- Patt Ekoloġiku Ewropew . Peress li l-bini jirrappreżenta 40% tal-konsum tal-enerġija tal-Ewropa u 36% tal-emissjonijiet tal-gassijiet b’effett ta’ serra, ir-rinnovazzjoni tiegħu hija kruċjali biex l-UE tilħaq in-newtralità klimatika sal-2050. Permezz tal- Opinjoni ta’ Enrico Rossi, il-bliet u r-reġjuni jappellaw għal reviżjoni tal-iskemi ta’ għajnuna mill-Istat, regoli baġitarji aktar flessibbli biex jiġu sfruttati l-investimenti u r-rinnovazzjonijiet, miri sottonazzjonali għar-rinnovazzjoni tal-bini, u l-integrazzjoni tas-sorsi ta’ enerġija rinnovabbli fil-proġetti ta’ rinnovazzjoni. Il-KtR u l-Kummissjoni Ewropea għadhom kemm iffirmaw pjan ta’ azzjoni biex jaċċelleraw ir-rinnovazzjoni u d-dekarbonizzazzjoni tal-istokk tal-bini tal-UE.
Enrico Rossi, inti bdejt taħdem fuq il-Mewġa ta’ Rinnovazzjoni xhur ilu, anke qabel il-pubblikazzjoni tad-dokument mill-Kummissjoni Ewropea, fid-dawl tar-rilevanza tagħha. Għaliex taħseb li din l-istrateġija hija importanti għall-bliet u r-reġjuni Ewropej fl-2021?
Jiena nara l-mewġa ta’ rinnovazzjoni bħala pilastru determinanti għas-suċċess tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u għal irkupru ekonomiku u soċjali b’saħħtu tal-Ewropa. Il-bliet u r-reġjuni għandhom jagħtu attenzjoni mill-qrib lil din l-istrateġija għal żewġ raġunijiet.
L-ewwel waħda hija bla dubju l-klima. Illum, il-bini fl-Ewropa huwa responsabbli għal 40% tal-konsum tal-enerġija u 36% tal-emissjonijiet tal-gassijiet serra. Huwa ċar li t-tilħiq tal-objettiv tan-newtralità klimatika sal-2050 jirrikjedi rivoluzzjoni vera u proprja fl-ippjanar urban u l-arkitettura, li għandha timmira għat-tranżizzjoni ekoloġika u sostenibbli tal-lokalitajiet tagħna malli jitfaslu proġetti ġodda, inkluż permezz tal-promozzjoni u l-inkoraġġiment tal-użu mill-ġdid tal-materjali.
It-tieni raġuni hija l-irkupru ekonomiku mmirat lejn l-indirizzar tal-inugwaljanzi. Il-mewġa ta’ rinnovazzjoni hija opportunità biex jerġgħu jinbdew iduru r-roti tal-ekonomija, u jinħolqu l-impjiegi u jiġu riġenerati l-ispazji fil-bliet tagħna. Huwa stmat li l-implimentazzjoni tagħha tista’ twassal għal madwar 4 miljun impjieg ġdid. Fl-istess ħin, l-istrateġija hija għodda ideali għall-investiment fl-akkomodazzjoni, dik soċjali kif ukoll pubblika, mill-isptarijiet sal-iskejjel. B’hekk, twassal għall-iżvilupp ekonomiku, is-sostenibbiltà tal-enerġija u t-tisħiħ tal-koeżjoni soċjali u s-solidarjetà.
Il-mewġa ta’ rinnovazzjoni hija meqjusa eżempju perfett tal-irkupru ekoloġiku, fejn l-għażliet marbuta mal-klima jiġu wiċċ imb wiċċ mal-ħtieġa li jiġu rkuprati l-ekonomiji lokali: x’inhuma l-kundizzjonijiet biex dan il-potenzjal isir realtà?
Ir-riżorsi tal-Unjoni Ewropea fis-snin li ġejjin huma straordinarji, meta nqisu l- Qafas Finanzjarju Pluriennali 2021-2027 u l-istrument Next Generation EU , magħruf ukoll bħala l-Pjan ta’ Rkupru. Flimkien jammontaw għal madwar EUR 1,800 biljun. Madankollu, jekk irridu nagħmlu użu sħiħ minn din id-disponibbiltà enormi ta’ riżorsi u l-opportunitajiet li jirriżultaw mill-mewġa ta’ rinnovazzjoni, il-lokalitajiet iridu jkunu involuti fl-ippjanar u l-implimentazzjoni tal-Pjani Nazzjonali għall-Irkupru u r-Reżiljenza.
Aħna ninsistu fuq governanza f’diversi livelli, inkluż fir-rigward tal-finanzjament. B’mod partikolari, għodda ta’ assistenza teknika, aċċessibbli għall-awtoritajiet reġjonali u lokali kollha għall-implimentazzjoni tal-Istrateġija, u regoli baġitarji aktar flessibbli għall-amministrazzjonijiet ikunu utli ħafna. Għandi f’moħħi l-mudell deċentralizzat fil-livell lokali tal-mekkaniżmu ELENA (Assistenza Ewropea għall-Enerġija Lokali) tal-Bank Ewropew tal-Investiment (BEI), u sinerġija akbar bejn il-BEI u l-programm tar-riċerka u l-innovazzjoni tal-UE, Orizzont Ewropa , sabiex ikun hemm bidla minn prattika tajba għal investimenti fuq skala kbira. Il-BEI għandu jsir bank għall-klima tal-Unjoni Ewropea u jagħmel il-finanzjament aktar aċċessibbli, inkluż permezz ta’ arranġamenti ta’ deċentralizzazzjoni fil-livell lokali, possibbilment billi jsegwi l-mudell tal-one-stop shops reġjonali jew uffiċċji ad hoc iddedikati għal proġetti speċifiċi.
Meta nitkellmu dwar il-mewġa ta’ rinnovazzjoni, mill-ewwel jiġina f’moħħna l-bini, iżda fl-Opinjoni tiegħek tirreferi wkoll għall-inħawi lokali u l-bliet. Għaliex taħseb li din id-dimensjoni hija daqshekk importanti?
S’issa l-istrateġiji tal-effiċjenza enerġetika ffukaw fuq binjiet individwali, jekk mhux saħansitra appartamenti individwali. Iżda bis-saħħa tal-mewġa ta’ rinnovazzjoni, għandna l-opportunità li nibdlu l-iskala tal-intervent. Biex din l-istrateġija taħdem b’mod effettiv, se jkollha tkun kapaċi tipproduċi mewġa ekoloġika fi inħawi lokali sħaħ. Huwa għalhekk li nilqgħu l-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni li tenfasizza l-importanza tal-approċċ distrettwali u tal-komunitajiet tal-enerġija.
Għandna opportunità formidabbli biex nippromovu r-riġenerazzjoni urbana, filwaqt li nippromovu “konsum żero” ta’ art ġdida u l-użu dejjem akbar ta’ soluzzjonijiet ibbażati fuq in-natura, bħala parti minn strateġija ambizzjuża għal ekonomija ċirkolari.
Reċentement, il-President tal-Kummissjoni Ewropea, Ursula Von der Leyen, nediet inizjattiva msejħa “ Il-Bauhaus Ewropew Ġdid ”. X’inhuma r-rabtiet bejnha u l-mewġa ta’ rinnovazzjoni?
Il-Bauhaus Ewropew Ġdid huwa idea interessanti ħafna, li tista’ tagħti spinta lir-riġenerazzjoni urbana u tikkunsidra mill-ġdid b’mod radikali l-inħawi lokali tagħna, is-subborgi tagħna u ċ-ċentri storiċi tagħna. Naħseb li d-djalogu bejn il-Bauhaus Ewropew Ġdid u l-mewġa ta’ rinnovazzjoni jista’ jseħħ rigward uħud mill-punti li semmejt qabel: l-approċċ distrettwali u l-komunità tal-enerġija, l-involviment tal-livell lokali u ċ-ċittadini. Nistgħu nisfruttaw il-potenzjal kreattiv tal-aqwa mħuħ fis-soċjetà Ewropea billi nagħmluh disponibbli għat-trasformazzjoni l-kbira li l- Patt Ekoloġiku Ewropew għandu l-għan li jikseb.
Fl-Opinjoni tiegħek inti titlob għal kooperazzjoni msaħħa fir-rigward tal-mewġa ta’ rinnovazzjoni bejn il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni u l-istituzzjonijiet Ewropej l-oħra, l-ewwel fosthom il-Kummissjoni. X’jista’ jagħmel il-KtR biex jippromovi u jappoġġja l-implimentazzjoni tal-mewġa ta’ rinnovazzjoni?
Il-missjoni tal-Kumitat hija li jagħti leħen lil-livell lokali u reġjonali, inklużi lokalitajiet aktar rurali u periferiċi, fil-proċess tat-teħid tad-deċiżjonijiet u dak leġiżlattiv tal-UE. Il-mewġa ta’ rinnovazzjoni ġibdet interess, partikolarment mill-Kummissjoni, li tirrikonoxxi li l-awtoritajiet lokali u reġjonali huma livell indispensabbli ta’ gvern għall-implimentazzjoni tal-istrateġija. Iż-żewġ istituzzjonijiet għadhom kemm iffirmaw pjan ta’ azzjoni għal kooperazzjoni msaħħa sabiex tiġi aċċellerata l-implimentazzjoni tal-politiki tal-Patt Ekoloġiku, billi jinħolqu l-kundizzjonijiet f’dak li jirrigwarda r-rieda politika, il-kapaċità teknika u l-assorbiment tal-fondi tal-UE kif ukoll dawk nazzjonali. Il-pjan ta’ azzjoni għandu l-għan ukoll li jiżgura li leġiżlazzjoni ġdida tkun adatta għal implimentazzjoni rapida, billi jindirizza minn qabel ostakli u restrizzjonijiet potenzjali filwaqt li jiċċaqlaq mill-UE għal-livell nazzjonali, reġjonali u lokali; iżda anke jisfrutta bis-sħiħ ukoll l-inizjattivi minn isfel għal fuq, u jippromovi sinerġiji bejn il-livelli differenti ta’ gvern u jsaħħaħ ir-relazzjoni bejn iċ-ċittadini.
Inti tisħaq li l-istrateġija għall-mewġa ta’ rinnovazzjoni trid tkun ibbażata mhux biss fuq il-Patt Ekoloġiku Ewropew iżda wkoll fuq il-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali. Kemm hija importanti d-dimensjoni soċjali f’din ir-rivoluzzjoni urbana?
Id-dimensjoni soċjali hija ta’ importanza fundamentali. Il-ġlieda kontra l-kriżi tal-klima trid tkun ġlieda kontra l-inugwaljanzi u favur il-ġustizzja soċjali. Għandna naraw ll ħadd ma jitħalla jibqa’ lura. 17% tal-Ewropej jgħixu fi djar iffullati żżejjed u hemm 34 miljun ċittadin jgħixu f’faqar enerġetiku. Il-mewġa ta’ rinnovazzjoni għandha tikkontribwixxi għall-implimentazzjoni tad-dritt ta’ kull persuna għal akkomodazzjoni affordabbli u b’saħħitha. Il-prinċipju 19 tal-Pilastru Ewropew tad-Drittijiet Soċjali jipprevedi dan. Pereżempju, jeħtieġ li jitrażżan il-fenomenu ta’ żgumbramenti minħabba xogħlijiet ta’ rinnovazzjoni, l-hekk imsejħa “renovictions”, li qed iġiegħlu lil ħafna nies jitilqu minn darhom minħabba li ma jistgħux ilaħħqu maż-żidiet fil-kera kkawżati minn rinnovazzjonijiet mixtieqa mis-sidien.
Huwa wkoll diffiċli għal ħafna mill-kumpaniji tagħna li jindirizzaw l-isfidi tal-bidla u l-ħtieġa li nipproteġu l-forza tax-xogħol tagħna billi nippromovu rotot ta’ rikonverżjoni soċjalment sostenibbli. Is-settur kollu tal-kostruzzjoni jeħtieġ li jiġi megħjun biex jitnaqqas id-distakk fl-għarfien, il-kwalifiki, it-teknoloġija u jiġi ffaċilitat il-bidu ta’ negozji innovattivi ġodda.
Persuna ta’ kuntatt:
PresseCdr@cor.europa.eu