F’din l-intervista, Vojko Obersnel (HR/PSE), Sindku ta’ Rijeka u relatur tal-Opinjoni dwar il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta (JTF), iwieġeb ħames mistoqsijiet dwar l-inizjattiva tal-UE li għandha l-għan li tappoġġja lir-reġjuni l-aktar milquta mit-tranżizzjoni lejn ekonomija b’livell baxx ta’ emissjonijiet ta’ karbonju. Fil-kuntest tal-COVID-19, il-baġit propost tal-JTF żdied minn EUR 7,5 għal EUR 40 biljun. Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni adotta l-Opinjoni tiegħu dwar il-JTF matul is-sessjoni plenarja ta’ Lulju 2020, filwaqt li saħaq li jilqa’ l-appoġġ tal-UE għal tranżizzjoni ekoloġika sostenibbli u soċjalment ġusta.
Il-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta huwa wieħed mit-tliet pilastri tal- Mekkaniżmu ta’ Tranżizzjoni Ġusta , flimkien mal-iskema ta’ tranżizzjoni taħt InvestEU u faċilità ta’ self għas-settur pubbliku appoġġjata mill-baġit tal-UE. L-għan huwa li jiġu megħjuna dawk ir-reġjuni dipendenti ħafna fuq il-fjuwils fossili – inkluż il-faħam, il-pit, u x-shale bituminuż jew proċessi industrijali intensivi fil-gassijiet b’effett ta’ serra – fit-tranżizzjoni tagħhom lejn in-newtralità klimatika.
Liema huma l-messaġġi l-aktar importanti tal-Opinjoni tiegħek?
L-Opinjoni adottata tal-KtR tqiegħed il-kriterji soċjali u ambjentali fil-qalba tal-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta. Il-Fond se jkollu rabta mill-qrib mal-għanijiet tal-Patt Ekoloġiku Ewropew u jiżgura li r-reġjuni li jibbenefikaw minnu jieħdu impenn ċar favur il-ftehim ta’ Pariġi, il-mira tal-UE li tintlaħaq in-newtralità klimatika sal-2050 u l-miri ta’ nofs it-terminu tal-2030. Il-baġit miżjud għall-JTF intlaqa’ fl-Opinjoni tal-KtR. Din issostni li kontribuzzjonijiet addizzjonali mill-Fond Ewropew għall-Iżvilupp Reġjonali (FEŻR) u l-Fond Soċjali Ewropew + (FSE+) għandhom isiru fuq bażi volontarja. Dan se jagħti lill-awtoritajiet lokali u reġjonali l-flessibbiltà meħtieġa biex jiffinanzjaw programmi tas-suq tax-xogħol permezz tal-FSE+ u proġetti li jikkontribwixxu għat-tranżizzjoni ekoloġika mal-JTF.
L-Opinjoni tiegħek kif tista’ tinfluwenza n-negozjati leġislattivi bejn il-koleġislaturi?
Matul il-fażi preparatorja tal-abbozz ta’ Opinjoni tiegħi, diġà kont organizzajt għadd ta’ laqgħat mal-Membri tal-Parlament Ewropew li jittrattaw dan is-suġġett. Kelli wkoll l-opportunità li nippreżenta l-ideat tal-abbozz ta’ Opinjoni tiegħi lill-Kumitat għall-Iżvilupp Reġjonali (REGI) fil-Parlament Ewropew u b’hekk ressaqt aspetti importanti minn perspettiva lokali u reġjonali fi stadju bikri fil-proċess. Mid-19-il rakkomandazzjoni li ressaqt fl-abbozz ta’ Opinjoni tiegħi, 11 tressqu bħala emendi fil-Parlament Ewropew. Għalhekk, il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni rnexxielu jinfluwenza b’suċċess lill-Parlament Ewropew f’ħafna aspetti importanti. Barra minn hekk, kellna kuntatti informali mar-rappreżentanti tal-Presidenza Ġermaniża tal-UE u ninsabu sodisfatti li diversi rakkomandazzjonijiet tagħna ġew inklużi wkoll fit-test tal-Kunsill.
X’inhu r-rwol tal-fond il-ġdid fi ħdan il-Patt Ekoloġiku u l-proċess ta’ rkupru wara l-pandemija tal-COVID-19? Il-Fond il-ġdid kif se jgħin lir-reġjuni l-aktar milquta?
Il-pandemija tal-COVID-19 ġustament poġġiet l-enfasi tal-Unjoni Ewropea u tad-dinja kollha fuq li jiġu salvati l-ħajjiet, jitħarsu l-impjiegi u l-irkupru ekonomiku. Madankollu, ninsab sodisfatt li l-Kummissjoni Ewropea baqgħet iżżomm taħt għajnejha l-ġlieda importanti kontra t-tibdil fil-klima u saħansitra żiedet il-baġit tal-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta b’mod konsiderevoli minn EUR 7,5 biljun, kif kien oriġinarjament, għal EUR 40 biljun. Dan il-baġit rivedut tal-JTF se jippermetti lir-reġjuni milquta javvanzaw fil-perkors tagħhom lejn tranżizzjoni ekoloġika, sostenibbli u soċjalment ġusta u jimplimentaw l-għanijiet tal-Patt Ekoloġiku Ewropew. Il-programmi tal-politika ta’ koeżjoni u b’mod partikolari l-programm il-ġdid REACT-EU se jappoġġja r-reġjuni milquta mill-kriżi. L-appoġġ Ewropew huwa meħtieġ għat-tnejn, it-tranżizzjoni lejn ekonomija ekoloġika u l-irkupru ekonomiku wara l-kriżi.
Ir-rwol tal-awtoritajiet lokali u reġjonali (LRAs) kif jista’ jissaħħaħ fi ħdan il-proċess ta’ tranżizzjoni? X’jistgħu jagħmlu l-istituzzjonijiet (fil-livell tal-UE, nazzjonali u reġjonali rispettivament) biex jorbtu l-ħtiġijiet reali tar-reġjuni fi tranżizzjoni mal-prijoritajiet politiċi tal-JTF?
L-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom rwol ewlieni x’jaqdu fl-implimentazzjoni tal-Ftehim Ekoloġiku, iżda l-implimentazzjoni b’suċċess ta’ proġetti ambjentali ma teħtieġx biss baġit biex jiġu ffinanzjati dawk il-proġetti. L-ewwel u qabel kollox jeħtieġ li ċ-ċittadini jiġu aċċettati biex jingħaqdu fil-ġlieda kontra t-tibdil fil-klima u fit-tranżizzjoni lejn ekonomija ekoloġika. Fir-rwol tiegħi bħala sindku, għandi l-kompitu li nisma’ liċ-ċittadini tiegħi u li ninkludihom f’kull proġett li għandu jiġi implimentat, irrispettivament minn jekk il-liġijiet ikunux saru fil-livell lokali, reġjonali, nazzjonali jew Ewropew. Dan jgħodd ukoll għall-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta. Il-JTF jista’ jkun biss suċċess għall-ħaddiema tal-minjieri tal-faħam jekk jiġi implimentat b’mod li jkun soċjalment ġust. Għalhekk, fl-Opinjoni tiegħi enfasizzajt l-aspetti soċjali tal-JTF. Biex insarrfu dan il-fond f’suċċess neħtieġu liċ-ċittadini tagħna u ċ-ċittadini tagħna jeħtiġuna biex nistabbilixxu l-qafas ġust, sabiex ħadd ma jitħalla jibqa’ lura.
X’inhi l-fehma tiegħek dwar il-kriterji ta’ aċċess għall-JTF? Dawn jikkorrispondu b’mod ġust max-xenarji diversifikati f’diversi reġjuni tal-UE?
Kull reġjun għandu l-karatteristiċi tiegħu, li għandhom jitqiesu. U ħafna reġjuni għandhom pożizzjonijiet inizjali differenti fil-perkors tagħhom lejn in-newtralità klimatika. Madankollu, għandhom jiġu stabbiliti regoli li huma applikabbli għar-reġjuni affettwati kollha. Il-possibbiltajiet ta’ finanzjament li tressqu għall-Fond għal Tranżizzjoni Ġusta huma magħrufa, peress li l-parti l-kbira tal-attivitajiet jistgħu jiġu ffinanzjati wkoll minn programmi oħrajn tal-politika ta’ koeżjoni. Iżda l-enfasi li jagħti l-JTF tikkontribwixxi għall-Patt Ekoloġiku Ewropew b’mod li m’għandux preċedent. Fl-Opinjoni adottata tiegħu, il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni inkluda paragrafu addizzjonali dwar l-attivitajiet li għandhom jiġu ffinanzjati, li jagħti lill-awtoritajiet lokali u reġjonali l-flessibbiltà li jadattaw il-programmi proposti tagħhom għall-ħtiġijiet u l-ispeċifiċitajiet speċjali tar-reġjun rispettiv tagħhom.
Kuntatti għall-Istampa:
Carmen Schmidle
Tel.: +32 (0) 494 73 57 87
carmen.schmidle@cor.europa.eu
David Crous
Tel.: +32 (0) 470 88 10 37
david.crous@cor.europa.eu