Il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni huwa kontra l-għeluq unilaterali tal-fruntieri ta’ Schengen matul il-kriżijiet u jħeġġeġ lill-UE u lill-Istati jikkonsultaw lir-reġjuni.
Ir-restrizzjonijiet fil-fruntieri interni tal-UE għandhom jiġu introdotti mill-ġdid fi kriżijiet bħala l-aħħar alternattiva biss u bil-kunsens tal-UE, b’modi li jimminimizzaw it-tfixkil għar-reġjuni tal-fruntiera, u jkunu limitati fiż-żmien, qal il-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni b’reazzjoni għall-proposti tal-Kummissjoni Ewropea biex jinbidel il-Kodiċi tal-Fruntieri ta’ Schengen. Ir-reviżjonijiet – li jkopru ż-żona Schengen li tippermetti l-moviment liberu fi ħdan 22 pajjiż tal-UE u mhux tal-UE – huma segwitu tal-esperjenza tal-għeluq mhux ikkoordinat tal-fruntieri nazzjonali matul il-pandemija tal-COVID.
Il-proposti jindirizzaw ukoll direttament l-isfida ppreżentata mill-pajjiżi ġirien tal-UE li taffew ir-restrizzjonijiet fil-fruntieri tagħhom biex jinkoraġġixxu movimenti mhux awtorizzati fuq skala kbira ta’ ċittadini ta’ pajjiżi terzi lejn l-UE u biex jagħmlu pressjoni fuq il-fruntieri esterni tal-UE. Il-problema – imsejħa l-“istrumentalizzazzjoni” tal-migrazzjoni fil-proposti – ġiet fiċ-ċentru tal-attenzjoni pubblika fl-2021 meta l-Belarussja bdiet torganizza titjiriet u vjaġġar intern biex tiffaċilita t-tranżitu tal-migranti lejn l-UE.
Ir-relatur tal-Opinjoni tal-KtR dwar Governanza riveduta taż-żona Schengen, Antje Grotheer (DE/PSE), Viċi President tal-Parlament tal-Belt ta’ Bremen, qalet: “L-għeluq mhux ġestit tal-fruntieri nazzjonali matul il-pandemija tal-COVID kien ta’ tfixkil kbir għar-reġjuni tal-fruntiera u l-libertà tal-moviment. Jeħtieġ li nillimitaw l-impatt tal-kontrolli fil-fruntieri interni fuq ir-reġjuni tal-fruntiera. Meta niffaċċjaw l-istrumentalizzazzjoni tal-migranti għal skopijiet politiċi, neħtieġu definizzjoni ċara u restrittiva tat-terminu fil-livell Ewropew, li ma tħalli l-ebda lok għal miżinterpretazzjonijiet, u għandna nidderieġu l-isforzi tagħna kontra l-gvernijiet responsabbli aktar milli nippenalizzaw lin-nies li jsiru vittmi ta’ tali azzjonijiet”.
Il-proposti tal-Kummissjoni biex jiġi emendat il-Kodiċi tal-Fruntieri ta’ Schengen jiċċaraw u jissikkaw il-kriterji dwar meta l-Istati Membri tal-UE jistgħu jimponu kontrolli fil-fruntieri interni. L-Opinjoni tal-KtR, adottata b’maġġoranza kbira, laqgħet dan l-isforz ġenerali. B’mod partikolari, il-KtR appoġġja rekwiżiti biex jiġi kkunsidrat l-impatt ta’ tfixkil probabbli fuq il-ħajja soċjali u kummerċjali tar-reġjuni tal-fruntiera, u biex tiġi inkluża konsultazzjoni obbligatorja mal-awtoritajiet lokali u reġjonali.
Id-dibattitu fi ħdan il-KtR iffoka ħafna fuq li jiġi żgurat li l-ġestjoni tal-fruntieri tkun effiċjenti, effettiva u ma tagħmilx ħsara lir-reġjuni jew tnaqqas id-dritt għall-ażil għall-migranti, li ħafna minnhom – tinnota l-Opinjoni – huma minorenni. Fl-Opinjoni tiegħu, il-KtR jargumenta li d-definizzjoni proposta ta’ “strumentalizzazzjoni” tal-migrazzjoni hija wiesgħa wisq u mhijiex ċara, li l-valutazzjoni tal-impatt li takkumpanja l-proposta ta’ Schengen mhijiex kompluta, u li l-proposti joħolqu wisq opportunitajiet għal derogi, għad-detriment potenzjali ta’ dawk li jfittxu ażil. Il-pożizzjoni li għadha kif ġiet adottata tal-KtR tissuġġerixxi li jiġu stabbiliti kriterji kwantitattivi u kwalitattivi tanġibbli biex sitwazzjoni tiġi kkwalifikata bħala “strumentalizzazzjoni” u tintuża biss jekk l-Istat Membru affettwat ikun f’pożizzjoni li jiġġustifika għaliex in-natura ta’ tali azzjonijiet tpoġġi f’riskju l-funzjonijiet essenzjali tal-Istat.
Deċiżjoni dwar meta t-terminu huwa adatt għandha tittieħed fil-livell tal-UE, aktar milli mill-Istati Membri individwali, u m’għandhiex tintuża b’modi li jitnaqqsu l-protezzjonijiet stabbiliti fil-liġi internazzjonali dwar l-ażil, iddikjara l-KtR. Il-KtR qal li t-terminu m’għandux jiġi applikat b’modi li jirrestrinġu l-operazzjonijiet ta’ għajnuna umanitarja minn organizzazzjonijiet mhux statali. Biex jgħin fl-isforzi ta’ prevenzjoni, il-KtR appella wkoll lid-delegazzjonijiet tal-UE biex jipprovdu rapporti regolari dwar is-sitwazzjoni.
Sfond
Fl-2020, il-Kummissjoni Ewropea ppreżentat Patt dwar il-Migrazzjoni u l-Ażil li fih, fost id-diversi proposti tagħha, hija qalet li kellha l-ħsieb li taġġorna r-regoli taż-Żona Schengen sabiex tagħti spinta lir-reżiljenza tal-blokk ta’ 26 pajjiż għal theddid serju u biex tadatta r-regoli ta’ Schengen għall-isfidi li qed jevolvu. F’Ġunju 2021, hija pproponiet strateġija ġdida ta’ Schengen u reviżjoni tal-Mekkaniżmu ta’ Evalwazzjoni u Monitoraġġ ta’ Schengen. Ir-Regolament li l-KtR ivvota Opinjoni dwaru fit-12 ta’ Ottubru 2022 – il-Kodiċi tal-Fruntieri ta’ Schengen dwar ir-regoli li jirregolaw il-moviment ta’ persuni minn naħa għal oħra tal-fruntiera – ġie ppreżentat mill-Kummissjoni Ewropea f’Diċembru 2021.
F’April 2022, il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea ddeċidiet li l-introduzzjoni mill-ġdid tal-kontrolli fil-fruntieri interni trid tkun limitata għal sitt xhur anke f’każ ta’ theddida serja, sakemm ma titfaċċax theddida ġdida.
Persuna ta’ kuntatt:
Andrew Gardner, uffiċjal tal-istampa, +32 473 843 981.