Sabiex is-settur tat-trasport Ewropew jissawwar mill-ġdid b’suċċess u jsir aktar sostenibbli, il-bliet u r-reġjuni fl-UE jeħtiġilhom jagħmlu enfasi akbar fuq it-tħeġġiġ ta’ mobbiltà mingħajr emissjonijiet, il-promozzjoni ta’ modi ta’ trasport attivi u kondiviżi, it-tfassil mill-ġdid tal-mobbiltà urbana u l-konnessjoni aħjar taż-żoni rurali. Dawn is-suġġerimenti jirriżultaw minn Opinjoni dwar Strateġija għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti li ġiet adottata mill-Kumitat Ewropew tar-Reġjuni (KtR) u ppreżentata mir-relatur Robert van Asten (NL/Renew Europe) matul il-plenarja tal-KtR nhar l-Erbgħa 30 ta’ Ġunju.

Fl-2017, it-trasport kien responsabbli għal 27% tal-emissjonijiet tas-CO ₂ fl-UE , u l-emissjonijiet fis-settur tat-trasport żdiedu kemm fl-2018 kif ukoll fl-2019 , li jfisser li se jkunu meħtieġa bidliet fuq skala kbira sabiex jintlaħqu l-għanijiet ambizzjużi tal-UE dwar il-klima. Bil-għan fit-tul li l-emissjonijiet fis-settur tat-trasport jitnaqqsu b’90% sal-2050, l- Istrateġija tal-UE għal Mobbiltà hija waħda mill-inizjattivi ewlenin tal-Patt Ekoloġiku Ewropew, li għandha l-għan li tistabbilixxi s-sisien sabiex jintlaħqu l-objettivi tat-trasformazzjoni ekoloġika u diġitali fis-sistema tat-trasport tal-UE. L-istrateġija ġiet proposta mill-Kummissjoni Ewropea fi tmiem is-sena li għaddiet u hija kkomplementata bi pjan ta’ azzjoni li jelenka miżuri konkreti li għandhom jiġu adottati matul l-erba’ snin li ġejjin. Vetturi b’emissjonijiet żero u infrastruttura tal-karburanti alternattivi, ipprezzar tal-karbonju b’inċentivi aħjar għall-utenti, u li l-mobbiltà ssir aktar affordabbli u aċċessibbli huma fost l-oqsma ewlenin definiti mill-pjan ta’ azzjoni.

Robert van Asten (NL/Renew Europe), Membru tal-Kunsill Muniċipali ta’ The Hague, u relatur tal-Opinjoni, qal: “ L-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom rwol kruċjali fit-tranżizzjoni tal-mobbiltà li torbot il-Patt Ekoloġiku Ewropew mat-tranżizzjoni diġitali għal mobbiltà aktar sostenibbli u intelliġenti. L-aspetti soċjali u inklużivi huma komponenti ewlenin fir-rapport tiegħi, peress li t-tranżizzjoni tal-mobbiltà teħtieġ ukoll bidla fl-imġiba li fiha l-utent huwa ċentrali. L-UE tista’ tgħinna nikkollegaw aħjar il-konnettività, l-aċċessibbiltà u s-saħħa, mhux biss billi tiffinanzja, iżda wkoll billi tiżgura l-istandardizzazzjoni u l-armonizzazzjoni tar-regoli tal-UE. Jeħtieġ ukoll li nqisu l-Pjani ta’ Mobbiltà Urbana Sostenibbli tal-Kummissjoni Ewropea li jistgħu jkunu strument effettiv għall-kooperazzjoni bejn saffi differenti ta’ gvern, iżda biss jekk ikunu flessibbli biżżejjed u jaqblu mal-isfidi li jiffaċċjaw il-bliet u r-reġjuni”.

Ismail Ertug , membru tal-Parlament Ewropew, ta l-kummenti tiegħu dwar l-Opinjoni: “ L-Istrateġija tal-UE għal Mobbiltà Sostenibbli u Intelliġenti qiegħda tistabbilixxi t-triq għall-futur tas-settur tat-trasport Ewropew. L-isfidi doppji tad-diġitalizzazzjoni u d-dekarbonizzazzjoni huma kompitu ewlieni għad-deċennji li ġejjin. Sabiex jirnexxu, il-livell Ewropew, nazzjonali, kif ukoll dak reġjonali jridu jaħdmu flimkien mill-qrib. Dan japplika b’mod speċjali għal proġetti infrastrutturali, kemm jekk qed nitkellmu dwar konnessjonijiet transfruntiera neqsin, sistemi ferrovjarji mtejba jew network komprensiv ta’ infrastruttura tal-karburanti alternattivi”.

Il-KtR jilqa’ l-Istrateġija għal Mobbiltà proposta mill-Kummissjoni Ewropea, iżda identifika diversi oqsma li jista’ jsir titjib dwarhhom. Il-membri enfasizzaw b’mod speċjali l-importanza tad-dimensjoni reġjonali tal-Istrateġija għal Mobbiltà, peress li l-awtoritajiet lokali u reġjonali għandhom rwol ewlieni fit-tfassil tal-politika Ewropea tat-trasport u fil-provvista ta’ servizzi u infrastruttura tal-mobbiltà. Minħabba din ir-realtà, tranżizzjoni b’suċċess tal-mobbiltà se teħtieġ impenn qawwi mill-awtoritajiet lokali u reġjonali u approċċ konġunt li jinvolvi ’l-livelli kollha ta’ gvern, f’konformità mal-prinċipju tas-sussidjarjetà attiva.

L-Opinjoni tindika wkoll li, minbarra li t-trasport isir aktar sostenibbli, billi, pereżempju, jiġi estiż l-użu tal-ferroviji aktar milli l-avjazzjoni, it-tranżizzjoni tal-mobbiltà teħtieġ ukoll bidla fl-imġiba taċ-ċittadini. Aspetti, bħat-tnaqqis tad-distanzi u l-ammont ta’ vjaġġar fejn possibbli, il-bidla lejn forom ta’ mobbiltà aktar attivi, bħaċ-ċikliżmu u l-mixi, u l-kondiviżjoni tal-modi ta’ trasport, jeħtieġ li jiġu estiżi ħafna sabiex jintlaħaq l-għan ambizzjuż li l-emissjonijiet fis-settur tat-trasport jitnaqqsu b’90% sal-2050. 

Il-membri enfasizzaw ukoll in-nuqqas ta’ inizjattivi konkreti għaż-żoni rurali fl-istrateġija tal-Kummissjoni minkejja r-rwol importanti tal-mobbiltà fl-iżgurar tal-provvista ta’ servizzi f’żoni rurali b’infrastruttura skarsa. Għalhekk, l-Opinjoni tappella għal aktar fondi Ewropej u miżuri regolatorji biex jgħinu fit-titjib tal-mobbiltà taċ-ċittadini, speċjalment f’żoni li huma aktar skarsament popolati.

Informazzjoni ta’ sfond

Minħabba d-dimensjoni reġjonali tagħha u l-importanza tagħha għall-Patt Ekoloġiku Ewropew, l-infrastruttura tal-mobbiltà u t-trasport ġiet identifikata bħala wieħed mill-oqsma ewlenin fejn għandha tissaħħaħ il- kooperazzjoni bejn il-Kumitat tar-Reġjuni u l-Kummissjoni Ewropea .

Parti kbira mill-istrateġija tal-UE biex it-trasport isir aktar sostenibbli hija l-bidla lejn it-trasport ferrovjarju. Is-sena 2021 ġiet uffiċjalment magħżula bħala s- Sena Ewropea tal-Ferroviji u l-KtR ilu involut b’mod attiv fiha mill-bidu nett, billi ħadem flimkien mal-Kummissjoni u organizza diversi avvenimenti lokali f’kooperazzjoni mal-membri tal-KtR. Il-President tal-KtR Apostolos Tzitzikostas u diversi membri oħra huma mistennija wkoll iżuru l-ferrovija Connecting Europe Express tul ir-rotta tagħha fi 23 Stat Membru mit-2 ta’ Settembru sas-7 ta’ Ottubru.

Qasam ewlieni ieħor għall-KtR ser ikun l-hekk imsejħa “Missjoni ta’ Orizzont Ewropa” biex 100 belt fl-Ewropa jsiru newtrali għall-klima sal-2030 . Wieħed mill-istadji ewlenin tal-bidu lejn bliet newtrali għall-klima se jkun il-“qafas ġdid għall-mobbiltà urbana” li l-Kummissjoni Ewropea se tippreżenta lejn l-aħħar ta’ din is-sena. Iż-żewġ inizjattivi huma suġġetti ewlenin għall-KtR u approċċ ta’ sussidjarjetà attiva lejn mobbiltà urbana sostenibbli huwa l-muftieħ għas-suċċess.

Persuna ta’ kuntatt:

Tobias Kolonko

Tel. +32 22822003

tobias.kolonko@cor.europa.eu