Η εντεινόμενη πρόκληση των παιδιών και εφήβων που ταξιδεύουν παράνομα στην Ευρώπη απαιτεί «συνεκτικό σύστημα» που θα αποσκοπεί στην παροχή «κανονικότητας και σταθερότητας», είτε αυτό περιλαμβάνει την ένταξη ή τη μετεγκατάστασή τους στην Ευρώπη είτε τον επαναπατρισμό τους, επεσήμανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών. Οι συστάσεις που υιοθέτησε στις 11 Οκτωβρίου η Συνέλευση των τοπικών και περιφερειακών πολιτικών της ΕΕ επηρεάζουν την επιτροπεία, την νόμιμη πρόσβαση, τη στέγη και την ένταξη των μεταναστών και περιλαμβάνουν μεγαλύτερη έμφαση στα παιδιά μετανάστες στις εργασίες των τοπικών, εθνικών και ενωσιακών αξιωματούχων.
Οι προτάσεις - που περιέχονται σε γνωμοδότηση που κατήρτισε η Yoomi Renström (SE/PES), μέλος του δημοτικού συμβουλίου Ovanåker και εισηγήτρια του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών του Συμβουλίου της Ευρώπης για την υποδοχή των μεταναστών - αποτελούν απάντηση στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αντιμετωπίσει μία από τις σοβαρότερες και πιο ευαίσθητες πτυχές του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος, καθώς ολοένα περισσότεροι ανήλικοι πρόσφυγες και παράτυποι μετανάστες χάνουν τη ζωή τους καθ' οδόν προς την Ευρώπη, ή φτάνουν στην Ευρώπη και εν συνεχεία αγνοείται η τύχη τους.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται ένα συνεκτικό σύστημα όπου οι τοπικοί, εθνικοί και ενωσιακοί πολιτικοί ιθύνοντες και αξιωματούχοι θα εργάζονται για την επίτευξη κοινών σκοπών καθώς αντιμετωπίζουμε αυτήν την επείγουσα, εντεινόμενη και μακροπρόθεσμη πρόκληση», ανέφερε η κ. Renström. «Γνωρίζουμε τι πρέπει να κάνουμε - πρέπει να τηρήσουμε πλήρως το πνεύμα και το γράμμα του διεθνούς δικαίου - και διαθέτουμε τα νομικά μέσα, ωστόσο ευρύτερος στόχος πρέπει να είναι να παρέχουμε στους μετανάστες μια αίσθηση κανονικότητας και σταθερότητας, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Δεν είναι εύκολη η προστασία, η ένταξη και η εκπαίδευση ευάλωτων μεταναστευόντων παιδιών σε μια συγκυρία δραματικής αύξησης του αριθμού τους, ωστόσο ορισμένες τοπικές και εθνικές αρχές έχουν αναπτύξει ικανές πρακτικές που δείχνουν ότι οι μικρές, στοχευμένες παρεμβάσεις μπορούν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο. Πολλά μπορούν και πρέπει να βελτιωθούν. Το γεγονός ότι ορισμένα παιδιά ζούνε σε συνθήκες που μοιάζουν με φυλακή δεν είναι αποδεκτό».
Προσέθεσε: «Ένα πραγματικό σύστημα επιτροπείας, για παράδειγμα, είναι ζωτικής σημασίας. Οι επίτροποι παρέχουν προστασία, μειώνουν την πιθανότητα εξαφάνισης παιδιών και ενισχύουν τις πιθανότητες ένταξης. Οι επίτροποι πρέπει να είναι καλά κατηρτισμένοι επαγγελματίες που φροντίζουν περιορισμένο μόνο αριθμό παιδιών. Αυτό δε συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Στη χώρα μου, τη Σουηδία, υπάρχει σύστημα επιτροπείας και - παρότι και εμείς πρέπει να το βελτιώσουμε και να το ενισχύσουμε - γνωρίζουμε τα οφέλη της επιτροπείας για τα παιδιά.
Οι συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών συνεπάγονται ότι κάθε κέντρο υποδοχής διαθέτει διαμεσολαβητή για την προστασία των παιδιών και διαφορετική στέγαση για τους νεαρούς αφιχθέντες, ενώ αποκλείεται η κράτησή τους. Τα παιδιά θα εξετάζονται κατά προτεραιότητα, με εξατομικευμένες αξιολογήσεις που θα προσδιορίζουν τις ειδικές ανάγκες προστασίας τους. Οι συστάσεις υπογραμμίζουν τους κινδύνους της μακροχρόνιας περιθωριοποίησης, τη μειονεκτική και ευάλωτη όσον αφορά την εκμετάλλευση κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι νεαροί αφιχθέντες, ενώ τονίζουν ότι η ένταξη είναι ζωτικής σημασίας και ότι «η έγκαιρη και αποτελεσματική πρόσβαση στην επίσημη χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση» είναι εξαιρετικά σημαντική.
Η γνωμοδότηση εφιστά την προσοχή σε σειρά ελλείψεων στην προσέγγιση της μεταρρύθμισης του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου, συμπεριλαμβανομένης της αποτυχίας του εγγράφου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την παιδική μετανάστευση να λάβει «υπόψη τις συνθήκες και τις περιστάσεις που αντιμετωπίζουν οι τοπικές και περιφερειακές αρχές», καθώς και της ανεπαρκούς χρηματοδότησης και υποστήριξης των δήμων και των περιφερειών. Επισημαίνει την έλλειψη κριτηρίων καθορισμού και αξιολόγησης των συμφερόντων ενός παιδιού και επιδοκιμάζει τα σχέδια της ΕΕ για την κάλυψη αυτού του κενού, ενώ ζητεί «νομικώς ασφαλή συστήματα για την εκτίμηση της ηλικίας» για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων διαφορών ανά την ΕΕ. Τονίζει επίσης τη σημασία της βελτίωσης των δεδομένων, ώστε να είναι συγκρίσιμα και να παρέχουν βασικές πληροφορίες όπως το φύλο του παιδιού μετανάστη.
Στοιχεία επικοινωνίας:
Andrew Gardner
Τηλ.: +32 473 843 981
andrew.gardner@cor.europa.eu