Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών ζητεί την εξάλειψη των υφιστάμενων φραγμών που εμποδίζουν την πλήρη ανάπτυξη των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στην Ευρώπη Οι τοπικές και περιφερειακές αρχές αποτελούν βασικούς παράγοντες όσον αφορά την επίτευξη των ενεργειακών και κλιματικών στόχων της Ευρώπης. Η παραγωγή ενέργειας σε τοπικό επίπεδο έχει καθοριστική σημασία για την ενίσχυση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας, τη διάδοση της ενεργειακής δημοκρατίας και τη μείωση της ενεργειακής φτώχειας. Σήμερα, περίπου 50 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Ευρώπη δυσκολεύονται να έχουν επαρκή θέρμανση (πηγή EPOV ). Απαιτούνται περίπου 180 δισ. ευρώ επιπλέον επενδύσεων ετησίως για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2030 που συμφωνήθηκαν στο Παρίσι , συμπεριλαμβανομένης της μείωσης κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (σε σχέση με τα επίπεδα του 1990).
Καθώς διαμορφώνονται σταδιακά οι διαφορετικές πτυχές της δέσμης μέτρων της ΕΕ για την καθαρή ενέργεια και δύο εβδομάδες μετά την παρουσίαση της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επίτευξη ουδετερότητας ως προς τις ανθρακούχες εκπομπές έως το 2050, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών υιοθέτησε γνωμοδότηση με συστάσεις για την πλήρη ανάπτυξη τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των ενεργειακών συνεταιρισμών.
Τα μέλη υιοθέτησαν τη γνωμοδότηση της εισηγήτριας Mariana Gâju (RO/PES) με θέμα « Μοντέλα τοπικής ενεργειακής ιδιοκτησίας και ο ρόλος των τοπικών κοινοτήτων στην ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη ». Οι ευρωπαϊκοί δήμοι και περιφέρειες επισημαίνουν ότι οι ενεργειακές κοινότητες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν πολλά εμπόδια στην ανάπτυξή τους, όπως περιοριστικά εθνικά νομικά πλαίσια, περιορισμένη πρόσβαση στα εθνικά δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και στη χρηματοδότηση και αντιφατικά προγράμματα στήριξης μεταξύ κρατών μελών, καθώς και γενική έλλειψη πολιτικής στήριξης.
Η Mariana Gâju (RO/PES), Δήμαρχος της Cumpăna της κομητείας Constanța, ανέφερε: «Φρονούμε ότι το μέλλον της ενεργειακής παραγωγής βρίσκεται στα χέρια των πολιτών. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι οι τοπικές ενεργειακές κοινότητες μπορούν να συνεισφέρουν πλήρως στην αποκέντρωση και τον εκδημοκρατισμό των ενεργειακών συστημάτων και να καλλιεργήσουν την βιώσιμη οικονομική και κοινωνική τοπική ανάπτυξη. Η τοπική παραγωγή, διανομή και κατανάλωση ενέργειας έχουν καθοριστική σημασία για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας».
Οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν απλουστευμένους κανόνες και διοικητικές διαδικασίες για τους μικρούς παραγωγούς ανανεώσιμης ενέργειας και τις τοπικές ενεργειακές κοινότητες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν υφίστανται διακριτικά διοικητικά βάρη ή κόστη σε σύγκριση με τις καθιερωμένες ενεργειακές επιχειρήσεις.
Τα μέλη ζητούν στενότερη συνεργασία μεταξύ των περιφερειακών και των ενεργειακών πολιτικών της ΕΕ και των κρατών μελών. Η ευθυγράμμιση των διαφόρων συστημάτων στήριξης της ανανεώσιμης ενέργειας είναι καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης και αυτών της συμφωνίας του Παρισιού, καθώς και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, υπενθυμίζουν τα μέλη.
Η συνέλευση των δήμων και των περιφερειών της ΕΕ καλεί την ΕΕ και τα κράτη μέλη της να παρέχουν καλύτερο σχεδιασμό και μακροπρόθεσμες επενδυτικές πολιτικές για τα έργα ανανεώσιμης ενέργειας, με εγγυημένους μηχανισμούς χρηματοπιστωτικής στήριξης ώστε η τοπική ενεργειακή ιδιοκτησία να βασίζεται σε ασφαλέστερα θεμέλια.
Αντίστοιχα, η ΕτΠ καλεί τα κράτη μέλη να θεσπίσουν ειδικά προγράμματα χρηματοπιστωτικής στήριξης των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων, ιδίως στα στάδια του σχεδιασμού και της συγκρότησης. Οι δήμοι και οι περιφέρειες της ΕΕ συνιστούν την ανάπτυξη προγραμμάτων μετατροπής επιδοτήσεων σε δάνεια, εγγυήσεων και οικονομικά προσιτών πιστώσεων με άμεση πρόσβαση σε τεχνικές πληροφορίες και σε καθοδήγηση σχετικά με τη συγκρότηση, τη χρηματοδότηση και τη λειτουργία κοινοτικών έργων και καινοτόμων δομών ιδιοκτησίας.
Οι εκπρόσωποι των τοπικών και περιφερειακών αρχών καλούν όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης να βελτιώσουν την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το δυναμικό των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων και τις ευκαιρίες συμμετοχής σε αυτές. Τα μέλη επιδοκιμάζουν την αναφορά στο ρόλο των τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στην πρόσφατη νομοθεσία της ΕΕ, ζητούν ωστόσο μεγαλύτερη σαφήνεια και κοινούς κανόνες για την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού τους.
Τα μέλη της ΕτΠ συνιστούν στις τοπικές και περιφερειακές αρχές όλης της Ευρώπης να εντοπίσουν ενεργειακές κοινότητες και να στηρίξουν την ανάπτυξή τους μέσω συμβουλευτικών υπηρεσιών.
Γενικό πλαίσιο
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών έχει απαντήσει στις διαφορετικές πτυχές της Δέσμης για την Καθαρή Ενέργεια στις ακόλουθες γνωμοδοτήσεις:
Νέα Συμφωνία για τους καταναλωτές ενέργειας , εισηγητής: Michel Lebrun (BE/EPP), μέλος του δημοτικού συμβουλίου Viroinval (Απρίλιος 2016).
Διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης και καθαρή ενέργεια , εισηγητής: Bruno Hranić (HR/EPP), Δήμαρχος Vidovec (Ιούλιος 2017).
Ενεργειακή απόδοση των κτιρίων , εισηγητής: Michiel Rijsberman (NL/ALDE), μέλος του επαρχιακού Συμβουλίου Flevoland (Ιούλιος 2017).
Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας , εισηγήτρια: Daiva Matonienė (LT/ECR), Μέλος του δημοτικού συμβουλίου Šiauliai.
Το Παρατηρητήριο Ενεργειακής Φτώχειας της ΕΕ (EPOV) είναι έργο διάρκειας 40 μηνών που ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2016. Κύρια αποστολή του είναι να δρομολογήσει μετασχηματιστική αλλαγή όσον αφορά τη γνώση για την έκταση της ενεργειακής φτώχειας στην Ευρώπη, και καινοτόμες πολιτικές και πρακτικές για την καταπολέμησής της.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Μάρτιος 2018) . Απαιτούνται περίπου 180 δισ. ευρώ επιπλέον επενδύσεων ετησίως για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για το 2030 που συμφωνήθηκαν στο Παρίσι, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης κατά 40% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Επικοινωνία : David Crous | david.crous@cor.europa.eu | +32 (0) 470 88 10 37