Οι δήμοι και οι περιφέρειες ζητούν να τεθούν οι ΣΒΑ στο επίκεντρο της επόμενης μακροπρόθεσμης στρατηγικής της Ευρώπης, μετά την παραμέλησή τους από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Η τοποθέτηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) στη βάση μιας μακροπρόθεσμης στρατηγικής της ΕΕ για μια βιώσιμη Ευρώπη έως το 2030 ήταν το κεντρικό θέμα της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε με τον Αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jyrki Katainen κατά τη σύνοδο ολομέλειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) τον Ιούνιο. Τα μέλη της ΕτΠ υιοθέτησαν επίσης τη γνωμοδότηση του Arnoldas Abramavičius (LT/EPP) η οποία επικεντρώνεται στον ρόλο που διαδραματίζουν οι περιφέρειες και οι δήμοι προκειμένου να προσδοθεί τοπική διάσταση στους ΣΒΑ.
Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) ―οι οποίοι εγκρίθηκαν από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο του 2015— αποτελούν το σχέδιο στρατηγικής που θα καθοδηγήσει τη μελλοντική πορεία της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης σε ολόκληρο τον πλανήτη. Καθένας από τους 17 ΣΒΑ περιλαμβάνει ειδικούς στόχους (συνολικά 169 επιμέρους στόχους) με μέλημα την εξάλειψη της φτώχειας, την προστασία του περιβάλλοντος και τη διασφάλιση ευημερίας έως το 2030. Τον Ιανουάριο του 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα έγγραφο προβληματισμού για μια πιο βιώσιμη Ευρώπη στο οποίο προτείνει τρία σενάρια σχετικά με τον τρόπο επίτευξης των ΣΒΑ και των επιμέρους στόχων τους. Ένα από τα προτεινόμενα σενάρια είναι η υιοθέτηση εκ μέρους της ΕΕ μιας συνολικής ενωσιακής στρατηγικής για τους ΣΒΑ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών θέλει να προχωρήσει ένα βήμα περαιτέρω.
«Εάν η ΕΕ επιθυμεί να επιδείξει σοβαρότητα όσον αφορά την ισότητα και την αλλαγή του κλίματος, η βιωσιμότητα δεν πρέπει να παραμείνει απλώς και μόνον μια υποσημείωση, αλλά να αποτελέσει αντιθέτως την κατευθυντήρια πυξίδα μας για την επόμενη δεκαετία. Αν και είναι λυπηρό το γεγονός ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν είχαν το πολιτικό σθένος να δεσμευτούν πλήρως έναντι των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης με ορίζοντα το 2030, η ΕτΠ θα συνεχίσει να υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση: οφείλουμε να οικοδομήσουμε μια βιώσιμη ΕΕ σε συνεργασία με τις περιφέρειες και τους δήμους της», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕτΠ Karl Heinz Lambertz .
Δεδομένου ότι το 65% των 169 επιμέρους στόχων που περιλαμβάνονται στους 17 ΣΒΑ δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς τη συμμετοχή των υποεθνικών φορέων ( ΟΗΕ ), οι προσεγγίσεις από τη βάση προς την κορυφή και η πολυεπίπεδη διακυβέρνησης είναι υψίστης σημασίας για την επίτευξη των φιλόδοξων στόχων που καθορίστηκαν στο Θεματολόγιο 2030 των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ΕτΠ σχετικά με τις τοπικές και τις περιφερειακές συνεισφορές στους ΣΒΑ, η οποία διενεργήθηκε από κοινού με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 59% των ερωτηθέντων επιδιώκουν ενεργά για την υλοποίηση των ΣΒΑ.
Ο Jyrki Katainen , Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, επεσήμανε τα εξής: «Η Επιτροπή των Περιφερειών, οι πόλεις, οι δήμοι και οι περιφέρειές μας είναι οι κυριότεροι εταίροι μας στους τομείς της υλοποίησης και της καινοτομίας. Χωρίς αυτή τη στενή σχέση, θα ήταν αδύνατο να επιτύχουμε τους ίδιους στόχους που αποφασίσαμε από κοινού στο επίπεδο της ΕΕ» και πρόσθεσε ότι «οι καινοτομίες εκπορεύονται από τις περιφέρειες, ενώ κάθε μεμονωμένη καινοτομία υλοποιείται σε μια πόλη ή σε έναν δήμο» .
«Πολλές περιφέρειες της ΕΕ πρωτοστατούν στην προσπάθεια να προσδοθεί τοπική διάσταση στους ΣΒΑ και καταδεικνύουν ότι οι περιφέρειες και οι δήμοι διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο, όχι μόνο ως απλοί φορείς υλοποίησης, αλλά και ως οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής που βρίσκονται πλησιέστερα στους πολίτες, τις επιχειρήσεις και τις τοπικές κοινότητές τους. Πολλές περιφέρειες θέτουν υψηλότερες φιλοδοξίες από τους εθνικούς στόχους. Σχετικό παράδειγμα αποτελεί η γενέτειρά μου, το Espoo, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Φινλανδίας, η οποία ―στο πλαίσιο του προγράμματος ηγεσίας “25+5 πόλεις” των ΣΒΑ του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών― θέτει ως στόχο την επίτευξη του Θεματολογίου 2030 έως το 2025 και τη στήριξη των υπολοίπων κατά τη διαδικασία μετασχηματισμού σε παγκόσμια κλίμακα» , δήλωσε ο Markku Markkula , Πρώτος Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.
«Ο στόχος που συνίσταται στο να μην μείνει κανείς πίσω θα απαιτήσει την ενσωμάτωση των ΣΒΑ σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ, αλλά και τη στήριξη και την ενοποίηση των περιφερειακών, των εθνικών και των ενωσιακών κονδυλίων. Η οικοδόμηση ενός πιο βιώσιμου και συμμετοχικού μοντέλου για την Ευρώπη απαιτεί εκτεταμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Η ευθυγράμμιση τόσο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου όσο και μιας ισχυρής πολιτικής συνοχής για όλες τις περιφέρειες με τους ΣΒΑ είναι καθοριστικής σημασίας για την επιτυχή υλοποίηση των ΣΒΑ, υπό την προϋπόθεση ότι θα βασιστεί σε έναν νομικά δεσμευτικό κώδικα δεοντολογίας για την εταιρική σχέση μεταξύ όλων των επιπέδων διακυβέρνησης. Δεδομένου ότι τα απαιτούμενα μέσα είναι ήδη διαθέσιμα, αυτό που χρειαζόμαστε είναι η πολιτική βούληση ώστε οι ΣΒΑ να καταστούν προτεραιότητα» , δήλωσε ο Arnoldas Abramavičius (LT/EPP), εισηγητής της γνωμοδότησης της ΕτΠ με θέμα « Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ): βάση για μια μακροπρόθεσμη στρατηγική της ΕΕ για μια βιώσιμη Ευρώπη έως το 2030 » και δημοτικός σύμβουλος Zarasai.
Μια άλλη γνωμοδότηση της ΕτΠ, ειδικά επικεντρωμένη στον πυλώνα «πλανήτης» των ΣΒΑ, θα εξεταστεί κατά τη σύνοδο ολομέλειας της 8ης και 9ης Οκτωβρίου 2019.
Ιστορικό:
Η γνωμοδότηση με θέμα « Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ): βάση για μια μακροπρόθεσμη στρατηγική της ΕΕ για μια βιώσιμη Ευρώπη έως το 2030 » είναι η απάντηση της ΕτΠ στο έγγραφο προβληματισμού για μια πιο βιώσιμη Ευρώπη έως το 2030 το οποίο παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιανουάριο του 2019. Το έγγραφο προβληματισμού προτείνει τρία σενάρια για την προαγωγή της συζήτησης σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα δοθεί συνέχεια στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης εντός της ΕΕ. Τα τρία σενάρια είναι τα εξής:
1. μια συνολική στρατηγική της ΕΕ για τους ΣΒΑ που θα διέπει τις δράσεις της ΕΕ και των κρατών μελών της·
2. συνεχής ενσωμάτωση των ΣΒΑ σε όλες τις σχετικές πολιτικές της ΕΕ από την Επιτροπή, χωρίς την απαίτηση για ανάληψη δράσης από τα κράτη μέλη·
3. ενισχυμένη εστίαση στην εξωτερική δράση με παράλληλη εδραίωση των σημερινών φιλοδοξιών για βιωσιμότητα σε επίπεδο ΕΕ.
Επικοινωνία:
Carmen Schmidle
Τηλ.: +32 (0)494 735787
carmen.schmidle@cor.europa.eu