Το σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη πρέπει να συμπεριλάβει τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές προκειμένου να είναι αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης. Μια συγκεντρωτική προσέγγιση, με αποφάσεις που λαμβάνονται από την κορυφή προς τη βάση, ενέχει τον κίνδυνο δημιουργίας επικαλύψεων ή ακόμη και ανταγωνισμού μεταξύ των χρηματοδοτικών μέσων, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να υπονομεύσει τον αντίκτυπο του νέου Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Τα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ) μοιράστηκαν αυτές τις ανησυχίες τους σε συζήτηση που πραγματοποίησαν με τον αρμόδιο για θέματα Οικονομίας Επίτροπο της ΕΕ Paolo Gentiloni. Οι απόψεις τους και οι προτάσεις βελτιώσεών τους θα τροφοδοτήσουν γνωμοδότηση που θα εγκριθεί από την Ολομέλεια.
Οι δήμοι και οι περιφέρειες της Ευρώπης ζητούν την τροποποίηση των κανονισμών σχετικά με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, προκειμένου να συμπεριληφθούν οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές στην κατάρτιση των σχεδίων ανάκαμψης. Η ΕτΠ προτείνει τη στήριξη της εταιρικής σχέσης μεταξύ εθνικών και τοπικών αρχών με έναν κώδικα δεοντολογίας που θα ενισχύει τη δημοκρατική νομιμότητα και θα βελτιώνει την αποτελεσματικότητα του Εξαμήνου. Αυτό θα συμβάλει στον συντονισμό του πρωτοφανούς συνόλου επενδυτικών εργαλείων που θα είναι σύντομα διαθέσιμα, αποτρέποντας επικαλύψεις και ασυνέπειες.
«Χωρίς εταιρική σχέση δεν ασκείται καμία επίδραση», τόνισε ο Πρόεδρος της ΕτΠ Απόστολος Τζιτζικώστας κατά τη διάρκεια της συζήτησης με τον αρμόδιο για θέματα Οικονομίας Επίτροπο της ΕΕ Paolo Gentiloni , προτείνοντας την από κοινού προώθηση της συμμετοχής των δήμων και των περιφερειών και την παρακολούθηση της εδαφικής επίδρασης του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με ένα ετήσιο περιφερειακό φόρουμ ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
«Η εμπειρογνωσία των δήμων και των περιφερειών είναι ζωτικής σημασίας για τη στρατηγική ανάκαμψης της ΕΕ» , δήλωσε ο Επίτροπος κ. Gentiloni, προσθέτοντας ότι «τα σχέδια ανάκαμψης μπορούν να στεφθούν με επιτυχία μόνο εάν οι εθνικές κυβερνήσεις συνεργαστούν με τις τοπικές και τις περιφερειακές αρχές. Είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε προς αυτή την κατεύθυνση, συμμετέχοντας μεταξύ άλλων σε περιφερειακά φόρουμ αμέσως μόλις αυτό καταστεί εκ νέου δυνατό». Όσον αφορά τις επενδυτικές προτεραιότητες, υπογράμμισε ότι «τα σχέδια δεν θα καταρτιστούν στις Βρυξέλλες, αλλά η Επιτροπή θα διασφαλίσει ότι συνάδουν με το κοινό μας πλαίσιο, καθιστώντας τις οικονομίες μας πιο βιώσιμες και ανθεκτικές, με ισχυρή συμβολή στην οικολογική και την ψηφιακή μετάβαση. Διαπιστώσω με μεγάλη ευχαρίστηση ότι αυτό είναι απολύτως σύμφωνο με τα αιτήματα της ΕτΠ σχετικά με τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας».
Τα αιτήματα και οι προτάσεις των περιφερειακών και τοπικών ηγετών περιλαμβάνονται στη γνωμοδότηση με τίτλο Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη από την πανδημία της νόσου COVID 19: Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης , που εγκρίθηκε από την Ολομέλεια της ΕτΠ.
«Το μήνυμά μας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη είναι σαφές: το σχέδιο ανάκαμψης δεν θα τελεσφορήσει χωρίς τη συμμετοχή των δήμων και των περιφερειών τόσο στην προετοιμασία όσο και στην εφαρμογή των εθνικών σχεδίων. Ταυτόχρονα, τα μέτρα ανάκαμψης που απαιτούνται επειγόντως για να αντισταθούμε στο οικονομικό και κοινωνικό «τσουνάμι» που έχουμε μπροστά μας δεν θα πρέπει να αποβούν εις βάρος πιο μακροπρόθεσμων βιώσιμων επενδύσεων. Ως εκ τούτου, είμαστε αντίθετοι στη μεταφορά πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία στο σχέδιο ανάκαμψης. Τέλος, τα διδάγματα από τη νόσο COVID-19 πρέπει επίσης να μετουσιωθούν σε μια ριζική μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, η οποία πρέπει να γίνει πιο δημοκρατική, πιο συμμετοχική και βιώσιμη» , δήλωσε ο γενικός εισηγητής Christophe Rouillon (FR/PES) , πρόεδρος της Ομάδας των Σοσιαλιστών στην ΕτΠ και δήμαρχος Κουλέν.
Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές είναι υπεύθυνες για το ένα τρίτο των δημοσίων δαπανών (33,6%) και για το 53% των δημοσίων επενδύσεων στην ΕΕ ( στοιχεία του ΟΟΣΑ για το 2018 ). Είναι επιφορτισμένες με σημαντικές ευθύνες και αρμοδιότητες σε τομείς πολιτικής που έχουν ζωτική σημασία για την ανάκαμψη, καθώς και για την οικολογική και την ψηφιακή μετάβαση πληθώρας τομέων, από τις μεταφορές ή τη στήριξη των επιχειρήσεων έως το περιβάλλον, την εκπαίδευση ή τη στέγαση.
Τα δημόσια οικονομικά των δήμων και των περιφερειών έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία COVID-19. Σε έρευνα που διεξήχθη από την ΕτΠ και τον ΟΟΣΑ, η οποία έχει συμπεριληφθεί στο πρώτο Ετήσιο Περιφερειακό και Τοπικό Βαρόμετρο , 76% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι λόγω της έλλειψης οικονομικών πόρων η διαχείριση της κρίσης κατέστη πολύ ή σχεδόν δύσκολη. Συνολικά, 85% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι αναμένουν μεσοπρόθεσμα υψηλό ή μέτριο αρνητικό αντίκτυπο στα δημόσια οικονομικά των τοπικών και των περιφερειακών αρχών τους (2021-2022). Το «άνοιγμα της ψαλίδας» που επέφερε η πανδημία —με αυξημένο κόστος για τις δημόσιες υπηρεσίες και μειωμένα έσοδα από φόρους και τέλη— αποτελεί «ωρολογιακή βόμβα» για τα τοπικά δημόσια οικονομικά.
Η ΕτΠ και η Επιτροπή συζητούν τη διοργάνωση κοινού ενωσιακού «Φόρουμ για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα» σε ένα έτος από σήμερα, με στόχο να γίνει απολογισμός του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, της επιτόπιας επίδρασής του, καθώς και της συμβολής του τόσο στην επίτευξη της οικολογικής και της ψηφιακής μετάβασης όσο και στη συνοχή. Η εν λόγω διοργάνωση θα βασιστεί επίσης στο έργο που εκπονεί η ΕτΠ από κοινού με τις ενώσεις των τοπικών και των περιφερειακών αρχών, για την αξιολόγηση της συμμετοχής των δήμων και των περιφερειών στην κατάρτιση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, καθώς και του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ευρύτερα.
Γενικό πλαίσιο:
Ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) είναι ένα μέσο με προϋπολογισμό 672,5 δισ. ευρώ (312,5 δισ. σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. σε δάνεια) που σχεδιάστηκε για να υποστηρίξει τις χώρες της ΕΕ ώστε να υλοποιήσουν μεταρρυθμίσεις και να επενδύσουν στις κοινές προτεραιότητες της ΕΕ. Ο ΜΑΑ αποτελεί το μεγαλύτερο δημοσιονομικό μέσο που περιλαμβάνεται στο μέσο ανάκαμψης Next Generation EU, γνωστό και ως Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη , ύψους 750 δισ. ευρώ.
Επικοινωνία:
Matteo Miglietta
Τηλ.: +32 (0)2 282 2440
Κινητό: +32 (0) 470 895382
matteo.miglietta@cor.europa.eu